Τουρμπάνι: Από σύμβολο σκλαβιάς σε σύμβολο ταυτότητας και ομορφιάς

Το τουρμπάνι έχει επανεμφανιστεί πολλές φορές, σε διαφορετικές περιόδους, της αμερικανικής ιστορίας. Αυτό που σήμερα εμφανίζεται ως ενδυματολογική μόδα έχει μια βαθιά και σκοτεινή ιστορία. Απόγονος των αντίστοιχων headpeaces που κοσμούσαν τα κεφάλια των γυναικών στην αρχαία Αίγυπτο και την υποσαχάρια Αφρική, αντιπροσώπευσε στις ΗΠΑ την πολιτιστική και ιστορική καταγωγή από την Αφρική, ενώ για ένα διάστημα έγινε ένα σύμβολο ομορφιάς για τις αφροαμερικανίδες.

Όμως αρχικά, το τουρμπάνι δεν ήταν μια έκφραση ταυτότητας ή ομορφιάς. Ήταν ένα στίγμα που γεννήθηκε μέσα στον ρατσισμό και την ιδεοληψία της λευκής υπεροχής. Το τουρμπάνι θεωρούνταν από τους λευκούς κατάλληλο για τους μαύρους, τους οποίους θεωρούσαν κατώτερους. Στο άρθρο της με τίτλο: «Το τουρμπάνι της Αφροαμερικανής γυναίκας: Ξετυλίγοντας τα σύμβολα», η ιστορικός Χέλεν Μπράντλεϊ Γκάμπριελ, εξηγεί ότι τόσο ο συμβολισμός, όσο και οι λειτουργίες του τουρμπανιού «απέκτησαν ένα παράδοξο νόημα που θα μπορούσε να δημιουργηθεί μόνο στο χωνευτήριο της αμερικανικής δουλείας».

Εξετάζοντας τις μαρτυρίες σκλάβων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Γκάμπριελ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ενώ το τουρμπάνι άλλαξε πολλές φορές έννοια και σκοπό σε διαφορετικές περιόδους, ήταν τελικά οι απόγονοι των σκλάβων που καθόρισαν τη σημασία και τη χρήση του για τις επόμενες γενιές.

Πριν από την Αμερικανική Επανάσταση, οι ευρωπαϊκές αποικίες θέσπισαν νόμους για να διακρίνουν τους Αφρικανούς σκλάβους από τον λευκό πληθυσμό που ευημερούσε εκμεταλλευόμενος τον τοπικό πλούτο. Ο σκοπός αυτών των νόμων ήταν να εδραιώσει την ανωτερότητα των Ευρωπαίων σε ένα οικονομικό σύστημα που εκμεταλλεύτηκε την εργασία των Αφρικανών σκλάβων.

Υπό την βρετανική κυριαρχία, η Νότια Καρολίνα πέρασε το 1735 τον «νόμο των νέγρων» (Negro Act), ο οποίος προέβλεπε μεταξύ άλλων τα ρούχα που επιτρεπόταν να φορούν οι μαύροι και τους απαγόρευε οτιδήποτε πιο υπερβολικό από: «μαύρα ρούχα, σακιά, μάλλινα πανιά, λινάτσες, μπλε λινό, καρό λινό ή βαμβακερό».