Ο τουρισμός ως «αρπακτικό»

Το ταξίδι στο εξωτερικό, λόγω των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους αλλά και της εκρηκτικής ανόδου βραχυπρόθεσμης ενοικίασης, δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια. Η Ελλάδα κάθε χρόνο καταρρίπτει το προηγούμενο ρεκόρ αφίξεων με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για πάνω από 32 εκατομμύρια τουρίστες το 2018. Πολλοί είναι αυτοί που εκτιμούν πως oi δυνατότητες της χώρας είναι πολύ μεγαλύτερες ωστόσο το φαινόμενο του υπερτουρισμού που μαστίζει άλλους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς αποτελεί ένα σημαντικό μάθημα, μια προειδοποίηση

Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο του Spiegel σε δημοσίευμά του με το οποίο προσδίδει στον σύγχρονο τουρισμό τα στοιχεία του «αρπακτικού» που καταβροχθίζει όλα τα όμορφα μέρη. Πλήθη τουριστών κατακλύζουν υπέροχες περιοχές, καθιστώντας τις πλέον απωθητικές και κυρίως απρόσιτες για τους ντόπιους. Είναι γεγονός πως πόλεις και ολόκληρες χώρες επένδυσαν στον τουρισμό, ο οποίος τους προσέφερε και συνεχίζει να τους προσφέρει σημαντικά έσοδα και οικονομική ανάκαμψη. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία της κρίσης ο τουρισμός υπήρξε η σημαντικότερη πηγή εσόδων και στη Βουλγαρία αποτελεί την ελπίδα των ντόπιων για αύξηση του εισοδήματός τους. Αντίθετα σε άλλες γωνιές της Ευρώπης, όπως στη Βαρκελώνη, στη Μαγιόρκα και στο Άμστερντάμ, ο υπερτουρισμός αποτελεί βάσανο για τον γηγενή πληθυσμό, αποδομώντας και το αισθητικό πλεονέκτημα αυτών των περιοχών.

Σταδιακά, εδώ και πολλά χρόνια, πέρα από τις παραδοσιακές καλοκαιρινές ή χειμερινές εξορμήσεις, έχει καταγραφεί άνοδος και του ολιγοήμερου αστικού τουρισμού. Ένας διαρκώς αυξανόμενος στόλος οικονομικών αεροπορικών εταιρειών μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε παραλιακά μέρη, νησιά και πόλεις, λεωφορεία μεγάλων αποστάσεων προσφέρουν ταξίδια σε χαμηλές τιμές μεταξύ γειτονικών χωρών στην Ευρώπη και «σμήνη» τουριστών με κρουαζιερόπλοια φτάνουν σε πόλεις που ήδη είναι ασφυκτικά γεμάτες.

Η ευκολία και η ταχύτητα στις μετακινήσεις επιτρέπουν στους τουρίστες να επισκέπτονται για λίγο τις περιοχές - αξιοθέατα και στη συνέχεια να συνεχίζουν για τον επόμενο προορισμό τους. Σε πολλές περιπτώσεις, με υποδομές που δεν επαρκούν, με πόλεις και παραλίες υπερπλήρεις, η τουριστική βιομηχανία πνίγεται από τη δική της επιτυχία. Σύμφωνα με το Spiegel 670 εκατομμύρια άνθρωποι ταξίδεψαν στην Ευρώπη το 2017. Και προφανώς η έκρηξη αυτή δεν οφείλεται αποκλειστικά στους Ευρωπαίους. Καθοριστική είναι η συμβολή των ταξιδιωτών από χώρες εκτός Ευρώπης και κυρίως από τη Ρωσία, την Άπω Ανατολή και τις Αραβικές Χώρες.

Τα νέα δεδομένα του μαζικού τουρισμού όμως προκαλούν και αντιδράσεις, τόσο από εργαζόμενους όσο και από τους ντόπιους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την πρώτη κατηγορία είναι οι πιλότοι της Ryanair, οι οποίοι προχώρησαν σε απεργίες διαμαρτυρόμενοι για τις κακές συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς, στοιχεία που καθιστούν δυνατή και τη στρατηγική χαμηλού κόστους της εταιρείας, όπως γράφει το Spiegel.