100 χρόνια Bauhaus: Η πνευματικότητα κι η μεταφυσική του διάσταση

Με αφορμή τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Σχολής Bauhaus και την έκθεση bauhaus imaginista* που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γκαίτε σκεφτήκαμε να δώσουμε μια ιδέα στο ευρύ κοινό για τις καινοτομίες της ρηξικέλευθης αυτής Σχολής καθώς και την πνευματική και μεταφυσική διάσταση των σημαντικότερων δασκάλων της.

Στο Bauhaus υπήρχε ένα δημιουργικό κλίμα όπου όλοι μάθαιναν από όλους, και επικρατούσε

η ιδέα του Valery πως η διαφορετικότητα είναι πλούτος. Ο ιδρυτής του, Walter Gropius ήταν κατά της τέχνης των σαλονιών και υπέρ της ισότητας καθηγητών- μαθητών κάτι που επιβεβαίωνε στην πράξη ο ίδιος σερβίροντας το φαγητό στις γιορτές.

Τo Bauhaus προσπάθησε να επαναπροσδιορίσει τη σχέση ανάμεσα στην παιδεία, την τέχνη και την κοινωνία. Αυτή την προσέγγιση, που τη βρίσκουμε στο Μανιφέστο του Walter Gropius εν έτει 1919, τη συμμερίζονταν, εκτός από το Bauhaus, κι άλλα κινήματα του 20ού αιώνα, όπως εκείνα στην Ιαπωνία και στη Ρωσία. Το Bauhaus είχε εξαρχής διεθνή προσανατολισμό. Σπουδαστές και καθηγητές έρχονταν από όλη την Ευρώπη και την Ασία για να ενταχθούν στη Σχολή. Χαρακτηριζόταν από ετερογένεια και κατά καιρούς υιοθέτησε ιδέες του κινήματος Arts and Crafts, του σοσιαλισμού, του κομμουνισμού και του σπιριτουαλισμού, του σοβιετικού κονστρουκτιβισμού και του Neues Bauen. Είχε επίσης έντονη μεταφυσική διάσταση. Με την βίαιη διάλυση του Bauhaus από τους ναζί το 1933, αρκετά μέλη της κατέληξαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης κι άλλα αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Γερμανία. Έτσι, η ακτινοβολία του Bauhaus έφτασε σε χώρες και πολιτισμούς εκτός των συνόρων της Ευρώπης. Βασικοί διαμορφωτές της πνευματικότητας στο Bauhaus ήταν ο Wassily Kandinsky, ο Paul Klee κι ο Itten.

Ο Kandinsky (1866-1944) έκανε έναν διδακτικό άθλο στο Bauhaus θέτοντας ένα εκπαιδευτικό πρότυπο που ενέπνευσε και τα μεταγενέστερα πανεπιστήμια τέχνης. Στο Bauhaus υπάρχει μια ατμόσφαιρα συλλογικότητας, ανοιχτές σχέσεις δασκάλων- μαθητών, κατάργηση των διαχωρισμών και ιεράρχησης των τεχνών, άνοιγμα της σκέψης, πειραματισμός και διάθεση για καινοτομίες και πρωτοπορία. Πριν πάει στην Γερμανία και διδάξει στο Bauhaus είχε βοηθήσει πάρα πολύ στις αρχές της Σοβιετικής επανάστασης την εκεί εικαστική σκηνή. Εγκατέλειψε μια λαμπρή σταδιοδρομία νομικού - δίδασκε κιόλας Νομική- για την ζωγραφική σε σχετικά μεγάλη ηλικία.

Στο Bauhaus δίδασκε Στοιχεία Αφηρημένης Μορφής κι Αναλυτικό σχέδιο. Ήταν μία έρευνα στις δομικές σχέσεις των αντικειμένων τα οποία απλοποιούσε σταδιακά σε αφαιρετικά σχήματα. Το 1926 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Σημείο, Γραμμή, Επίπεδο» όπου ανέπτυξε τη θεωρία του για το σημείο και τη γραμμή, ως αυτόνομα εκφραστικά στοιχεία και τις αρμονίες που μπορούν να δημιουργήσουν. Εξάλλου γνώριζε καλά τι σημαίνει αρμονία καθώς ήταν εξαίρετος βιολιστής.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr