Οικονομικά αρχεία 2.400 ετών στο φως – Οι δοσοληψίες του αρχαίου Άργους
Μια πόλη που φρόντιζε για την ευνομία της, που όφειλε να λογοδοτεί στους πολίτες της για τις πράξεις των αρχόντων και για τον πλούτο που συγκέντρωναν τα ιερά της, μια πόλη στην οποία η διαχείριση του δημόσιου χρήματος ήταν τόσο σοβαρή όσο και σήμερα. Μια τέτοια πόλη, όπως ήταν το Άργος του 4ου π.Χ. αιώνα έπρεπε να κρατά οικονομικά αρχεία. Και αυτό έκανε.
Η απόδειξη βρέθηκε πριν από μερικά χρόνια, το 2000-2001 μέσα στον σύγχρονο οικοδομικό ιστό, όταν οι ανασκαφές εντόπισαν ορισμένες πέτρινες θήκες, πήλινα αγγεία και έναν μεγάλο χάλκινο λέβητα. Τα περισσότερα ήταν καλυμμένα
Δεκαέξι από αυτούς τους πίνακες –από τους 136 που έχουν συνολικά βρεθεί– παρουσιάζονται τώρα στο Επιγραφικό Μουσείο της Αθήνας σε έκθεση, που εγκαινιάζεται σήμερα από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Και μπορεί από πρώτη άποψη να μην εντυπωσιάζουν καθόλου, στην πραγματικότητα όμως είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα στη χώρα κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Δεν είναι μόνον οι οικονομικές δοσοληψίες με τους πολίτες, που είχαν τα αρχαία ιερά, τα οποία λειτουργούσαν και ως θησαυροφυλάκια, είναι και στοιχεία της ιστορίας της πόλης που έρχονται στο φως με ονόματα ανθρώπων και τόπων που ήταν άγνωστα ως σήμερα, είναι πληροφορίες της οργάνωσης της πόλης και των θεσμών της, είναι τα διάφορα πολιτικά, κοινωνικά αλλά και πολεμικά γεγονότα που αποκαλύπτονται.
Ορμαθός επτά πινάκωνΤα ιερά ως τράπεζεςΑπό τις αρχαιολόγους Άλκηστη Παπαδημητρίου και Έλση Σπαθάρη είχαν έρθει στο φως τα σπουδαία αυτά ευρήματα, για να ακολουθήσει μακρά περίοδος συντήρησής τους από τον συντηρητή Τάσο Μαγνήσαλη και εν συνεχεία η ανάγνωσή τους από τον επιγραφολόγο Χαράλαμπο Κριτζά, επίτιμο διευθυντή του Επιγραφικού Μουσείου. Όπως εξηγεί ο ίδιος στις περισσότερες αρχαίες πόλεις, τα κεντρικά ιερά έπαιζαν το ρόλο τράπεζας και δημόσιου θησαυροφυλακίου.
. Ο επιγραφολόγος Χαράλαμπος Κριτζάς«Η πόλη αντλούσε από εκεί άφθονα χρήματα για τακτικές ή έκτακτες (ιδίως πολεμικές) ανάγκες, αλλά όφειλε κάποτε να τα επιστρέψει, είτε υπό μορφή μετρητών είτε με τη μορφή αναθημάτων ή και με την ανέγερση κτιρίων θρησκευτικού χαρακτήρα στα ιερά», επισημαίνει. Προσθέτοντας ότι «Τα ιερά φρόντιζαν να αξιοποιούν τα χρήματα που κατείχαν, δανείζοντάς τα με τόκο ή μετατρέποντας παλιά νομίσματα και αναθήματα από πολύτιμα μέταλλα σε τάλαντα χρυσού και αργύρου, όπως οι σημερινές ράβδοι, δημιουργώντας έτσι αποθέματα ασφαλείας για την πόλη». Στα κείμενα μάλιστα που διαβάζει ο κ. Κριτζάς αυτά τα αποθέματα αποκαλούνται «χρυσίον» ή «αργύριον αFεργόν» που σημαίνει αργόν, ακατέργαστο.
Η ανύψωση της καλυπτήριας πλάκας του πήλινου κρατήρα και του χάλκινου λέβητα όπου φυλάσσονταν οι πίνακεςΤα θησαυροφυλάκιαΣτην περίπτωση του Άργους τα κείμενα των πινάκων αποτελούν απολογισμούς διαχείρισης των χρημάτων που ήταν κατατεθειμένα στον «θησαυρό» (θησαυροφυλάκιο) του ιερού της Παλλάδος Αθηνάς. Οι «πέτροι», οι πέτρινες θήκες δηλαδή, και τα αγγεία θάβονταν βαθιά στη γη και καλύπτονταν με βαριές πέτρες. «Μέσα εκεί», όπως λέει ο κ. Κριτζάς «εξασφαλίζονταν τα χρήματα, είτε σε μορφή νομισμάτων, είτε σε μορφή πολύτιμων μετάλλων.
Αυτό επιβεβαιώθηκε τόσο από αναφορές μέσα στα ίδια τα κείμενα, όσο κυρίως από την ανεύρεση ενός μικρού χρυσού σύρματος και αρκετών μικροσκοπικών, σχεδόν αόρατων με γυμνό μάτι, ψηγμάτων χρυσού (χρυσόσκονης), που ξέφυγε και συσσωματώθηκε στην οξείδωση του χαλκών πινάκων».
Ενδιαφέρον έχει επίσης, ότι όταν έκαναν καταθέσεις ή αναλήψεις χρημάτων, έβαζαν μέσα στις θήκες ή τα αγγεία, ως υποκατάστατα ή αποδείξεις, τους χάλκινους πίνακες. Κι επειδή αποτελούσαν τα παραστατικά αξιών, που δεν έπρεπε να αλλοιωθούν, τα έγραφαν σε χαλκό, που δεν σάπιζε μέσα στη γη, και επιπλέον με έκκρουστα γράμματα, που δεν ήταν εύκολο να παραχαραχθούν!
Χάλκινος πίνακας με λογιστικό – οικονομικό κείμενο«Ας θυμηθούμε, ότι και σήμερα εκτυπώνουν διάφορους αριθμούς και ποσά σε διαβατήρια, τιμολόγια και γραμμάτια με διάτρητα στοιχεία! Ορισμένοι πίνακες με ομοειδές περιεχόμενο είχαν τρυπούλες και βρέθηκαν περασμένοι σε κρίκο ως ορμαθοί», καταλήγει ο κ. Κριτζάς.
Να σημειωθεί, ότι η έκθεση αποτελεί συνεργασία του Επιγραφικού Μουσείου και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας ενώ όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Επιγραφικού Μουσείου δρ Αθανάσιος Θέμος θα υποβληθεί πρόταση για την μελλοντική μόνιμη έκθεση των χαλκών πινάκων στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Άργους.
Info
Επιγραφικό Μουσείο: Τοσίτσα 1. Τηλ.: 210 8232950, 210 8847577, [email protected], www.epigraphicmuseum.gr
Έκθεση: «Οι χαλκοί ενεπίγραφοι πίνακες του Άργους. Το οικονομικό αρχείο της πόλης του Άργους στο α΄ μισό του 4ου αι. π.Χ.»
Διάρκεια έκθεσης: 29 Ιουνίου 2022 – 15 Ιανουαρίου 2023.
Διαβάστε επίσης:
Η ιδανική Ελλάδα του Κωνσταντίνου Παρθένη – Έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη
Εγκαίνια την Κυριακή της Αρχαιολογικής Συλλογής Σερίφου στο παλιό Ξενία
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Οικονομία
- Χωρίς λεωφορεία και τρόλεϊ σήμερα η Αθήνα λόγω 24ωρης απεργίας των εργαζομένων
- ΝΑΤΟ: Η θέση της Αθήνας για το τουρκικό «ναι» σε Σουηδία, Φινλανδία – Επαφές Μητσοτάκη με Μπάιντεν, Μακρόν
- Από 27 Ιουλίου ταυτότητα και δίπλωμα στο κινητό τηλέφωνο
- Πουκάμισο και T-Shirt: Πότε φοριούνται μέσα και πότε έξω από το παντελόνι
- Κέα: Προσέκρουσε φορτηγό πλοίο σε επιβατηγό – οχηματαγωγό
- Ζώδια: Οι προβλέψεις για σήμερα Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022
- Στο τέλος Ιουλίου ταυτότητα και δίπλωμα οδήγησης στο κινητό μας
- Μουντιάλ 2022: Έως 11 χρόνια φυλάκιση για όσους εμφανίσουν σημαία των ΛΟΑΤΚΙ στο Κατάρ
- «Ταξιδεύοντας στο Περού»
- Απόφαση – ορόσημο: «Τέλος» τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης στην ΕΕ από το 2035
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Mononews
- Κέα: Προσέκρουσε φορτηγό πλοίο σε επιβατηγό – οχηματαγωγό
- Ζώδια: Οι προβλέψεις για σήμερα Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022
- Τζανάκης: Ενδεχομένως να δούμε και 30.000 κρούσματα τη μέρα – Οι μεταλλάξεις Ο4 και Ο5 διαφεύγουν των εμβολίων
- Ιστορικό βήμα από την ΕΕ: Τέλος από το 2035 οι πωλήσεις οχημάτων βενζίνης και ντίζελ
- H MSC επενδύει στα λιμάνια της Αφρικής γιατί περιμένει δημογραφική έκρηξη
- Θάνος Πλεύρης: Δεν θα λάβουμε μέτρα – Σε λογική συνύπαρξης με τον ιό και από το φθινόπωρο
- Οι Έλληνες εφοπλιστές πούλησαν και αγόρασαν 262 πλοία συνολικής αξίας 5,7 δισ. δολ. στο 6μηνο
- Κυριάκος Πιερρακάκης: €1,3 δισ. σε βάθος 5ετίας το όφελος από το gov.gr
- Κεραμέως: Μέσα στο καλοκαίρι οι διορισμοί εκπαιδευτικών – Τι είπε για ολοήμερο σχολείο και πανεπιστημιακή αστυνομία
- Δημήτρης Λιγνάδης: Έφτασε η ώρα του εισαγγελέα – Πότε θα εκδοθεί η απόφαση του δικαστηρίου
- Τελευταία Νέα Mononews
- Οικονομικά αρχεία 2.400 ετών στο φως – Οι δοσοληψίες του αρχαίου Άργους
- Οι Έλληνες εφοπλιστές πούλησαν και αγόρασαν 262 πλοία συνολικής αξίας 5,7 δισ. δολ. στο 6μηνο
- Κεραμέως: Μέσα στο καλοκαίρι οι διορισμοί εκπαιδευτικών – Τι είπε για ολοήμερο σχολείο και πανεπιστημιακή αστυνομία
- Κυριάκος Πιερρακάκης: €1,3 δισ. σε βάθος 5ετίας το όφελος από το gov.gr
- Σοκ στη Φλόριντα: 8χρονος έπαιζε με το πιστόλι του πατέρα του και σκότωσε βρέφος
- H MSC επενδύει στα λιμάνια της Αφρικής γιατί περιμένει δημογραφική έκρηξη
- Βασίλης Κορκίδης: Απόλυτη η στήριξη του ΕΒΕΠ στο Νομοσχέδιο εξυγίανσης των Ναυπηγείων Ελευσίνας
- Κέα: Προσέκρουσε φορτηγό πλοίο σε επιβατηγό – οχηματαγωγό
- Τζανάκης: Ενδεχομένως να δούμε και 30.000 κρούσματα τη μέρα – Οι μεταλλάξεις Ο4 και Ο5 διαφεύγουν των εμβολίων
- Ζώδια: Οι προβλέψεις για σήμερα Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Οικονομία
- 20 εντυπωσιακές πρεμιέρες στο Goodwood Festival of Speed
- Η Red Bull RB17 θα είναι hypercar 1.115 ίππων και 7 εκατ. ευρώ
- H Nissan σταματά την παραγωγή στην Ρωσία για έξι μήνες
- Υποχωρούν οι ασιατικές αγορές
- Τα vintage cocktails που έδειξαν τον δρόμο και πρέπει να γνωρίζεις
- Πώς μεγαλώνοντας θα γίνεσαι όλο και πιο γοητευτικός
- Πουκάμισο και T-Shirt: Πότε φοριούνται μέσα και πότε έξω από το παντελόνι
- Ουκρανία: Δύο κάτοικοι του Κρεμεντσούκ εξηγούν στο Capital.gr πώς βιώνουν τον αιματηρό πόλεμο
- ΣΥΡΙΖΑ για Turkaegean: H κυβερνητική ολιγωρία στοιχίζει πολύ ακριβά στη χώρα
- ΟΠΤΙΜΑ ΑΕ: Κέρδη 150,1 εκατ. ευρώ το 2021