Νίκος Εγγονόπουλος: Η κόρη του Ερριέττη παρουσιάζει τις Μονοκονδυλιές
Με την έκθεση Μονοκονδυλιές του Νίκου Εγγονόπουλου, η κόρη του σπουδαίου ποιητή και ζωγράφου Ερριέττη Εγγονοπούλου με τον Κωνσταντίνο Μανωλάκη εγκαινιάζουν τον νέο εκθεσιακό χώρο Connect στο Κολωνάκι, επί της πάντα καλλιτεχνίζουσας οδού Χάριτος.
Η έκθεση φιλοδοξεί να υπογραμμίσει την κεντρική ιδέα του Εγγονόπουλου, ήτοι:
Πρέπει να ζεις όπως σκέφτεσαι
γιατί αν ζήσεις με άλλον τρόπο
θα καταλήξεις να σκέφτεσαι όπως ζεις,
Και έτσι…συνεχίζουμε το ταξίδι μας στην Τέχνη, σημειώνουν
Ο Νίκος Εγγονόπολος (1907-1985) παρέμεινε πιστός στο εγχείρημα του υπερρεαλισμού με πάθος και απαρέγκλιτη επιμονή. Αρκετοί (με διασημότερο τον Οδυσσέα Ελύτη) τον χαρακτήρισαν με θαυμασμό και αγάπη, «αδιάλλαχτο» υπερρεαλιστή.
Αποτέλεσε ενεργό μέλος της θρυλικής γενιάς του ’30 αν και δεν τον δέχτηκαν όλοι ευθύς εξαρχής… Παραήταν Ευρωπαίος και ριζοσπαστικός ακόμη και για αυτούς.
Εμπλούτισε το υπερρεαλιστικό κίνημα με στοιχεία, σύμβολα και παραστάσεις της ελληνικότητας, όπως φαίνεται κυρίως στον συναρπαστικό Μπολιβάρ (ένα ελληνικό ποίημα) το 1944.
Αλλά το ονειρικό, συνειρμικό του στοιχείο παρέμενε σφιχτά δεμένο με την πραγματικότητα, εξου και απολάμβανε τεράστια δημοτικότητα:
Το 1944 κρύφτηκε στο σπίτι του συντεχνήτη και ομοϊδεάτη του Ανδρέα Εμπειρίκου επειδή όπως ο ίδιος σημείωσε «οι Γερμανοί είχαν αρχίσει να δείχνουν κάποιο έντονο ενδιαφέρον για το τι έλεγα στον Μπολιβάρ».
Το συγκεκριμένο ποίημα «κυκλοφόρησε στην αρχή, σε χειρόγραφα αντίγραφα που έκαναν πολλοί, και το διάβαζαν σε συγκεντρώσεις αντιστασιακού χαρακτήρα».
Με τη ζωογόνο και μεταμορφωτική εκφραστική του δεινότητα, η ελληνική παράδοση στα χέρια του απέκτησε οικουμενική, πολυδιάσταση πνοή και αισθητική.
Όσο για τη ζωγραφική, ο ίδιος έχει εκφαστεί επί της τέχνης αυτής:
«Η μεγάλη μου αγάπη στη ζωή είτανε η μόνη ζωγραφική. Κάθε ώρα, που δεν την αφιερώνω στη ζωγραφική, τη θεωρώ ώρα χαμένη. Αλλά ένας πίνακας δεν απαιτεί βέβαια συνεχώς την απόλυτη αφοσίωση του νου και της καρδιάς. Είναι στιγμές που το χέρι, μπορώ να πω, πηγαίνει από μόνο του».
Εδώ βέβαια αναφέρεται στον περίφημο σουρεαλιστικό αυτοματισμό, όπου ο δημιουργός ανοίγει τις πύλες του ασυνειδήτου του να εκφραστεί ανεμπόδιστα. Χωρίς λογοκρισία. Το υλικό που έχει καταγράψει οργανώνεται και δομείται σε δεύτερο χρόνο.
«Αλλά το μυαλό πάντα δουλεύει. Και τότε επωφελούμαι και στοχάζομαι διάφορα πράγματα, ή, το συνηθέστερο, σκαρώνω τραγούδια. Μετά την εργασία, αν τα τραγούδια τα βάλω στο χαρτί, έχει καλώς ειδεμή τα ξεχνάω. Το ίδιο και για τις μεταφράσεις. Την ώρα της δουλειάς καμμιά φορά απαγγέλω, στον εαυτό μου, ποιήματα ελληνικά και ξένα. Αυτά που μου αρέσουνε πολύ, και τα διάβασα πολλές φορές, τα έχω αποστηθίσει. Μερικά ξένα τα έφερεα, παίζοντας, στη γλώσσα μας».
Το παιγνιώδες, αέναο και πυρηνικό στοιχείο των υπερρεαλιστών. Στο τελευταίο του βιβλίο Στην κοιλάδα με τους ροδώνες (1978) μετέφρασε Δάντη, Λόρκα, Μαγιακόφσκι, Μποντλέρ, Λοτρεαμόν μεταξύ άλλων.
Το έργο του Ομηρική σκηνή/ Επεισόδιο από τον πόλεμο της Τροίας χτυπήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 765,000€ στην περσινή δημοπρασία Greek Sale του οίκου Bonhams στο Λονδίνο.
Η ομηρική σκηνή των 765.000 ευρώΜετά την κήρυξη του Πολέμου, η οικογένεια του Εγγονόπουλου διαμένει υποχρεωτικά στην Κωνσταντινούπολη. Εκείνος σπουδάζει σε Λύκειο του Παρισιού, εσωτερικός (1923-1927).
Ύστερα υπηρετεί τη θητεία του ως στρατιώτης ακροβολιστής και αργότερα ως μεταφραστής σε τράπεζα και ως γραφέας στο πανεπιστήμιο (1928-1930). Παράλληλα προσπάθησε με το νυχτερινό σχολείο να πάρει το ελληνικό απολυτήριο.
Το 1932 γράφεται στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και μαθητεύει υπό την εποπτεία του περίφημου Κωνσταντίνου Παρθένη και τον ελληνόπρεπο βυζαντινισμό του Φώτη Κόντογλου.
Έχει ήδη αρχισει να δημοσιεύει ποιήματα στα Ελληνικά Γράμματα ενώ βαθμιαία έρχεται και η στιγμή μονιμοποίησής του στην Τοπογραφική Υπηρεσία του υπουργείου Δημοσίων Έργων.
Το 1939 εκδίδονται Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής. Την ίδια χρόνια παρουσιάζεται η πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής στο σπίτι του διάσημου ποιητή Νικήτα Ράντου (ή Νικόλαου Κάλας). Σχεδιάζει τα κουστούμια για την Ηλέκτρα του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν (θα επιστρέψει ξανά στο θέατρο στο μέλλον…).
Το 1941 επιστρατεύεται για το Αλβανικό Μέτωπο, στην πρώτη γραμμή, όπως ο ίδιος έχει σημειώσει. Το 1978 ανασυνθέτει το βίωμά του με Το γαρύφαλλο που συμπεριλαμβάνεται στην εξαιρετική συλλογή Το μέτρον ο άνθρωπος (Ύψιλον, 2005) με πέντε ποιήματα και πίνακές του:
φάγαμε το μπαρούτι με τη χούφτα
στ’ άγρια βουνά και
τα λαγκάδια
της Βόρειας Ηπείρου
και φάγαμε
το ξερό ψωμάκι
αυτό π’ αρμόζει
στον καλλιτέχνη
στον ποιητή
μόνη παρηγοριά
τα λουδούδια:
είτανε τα γαρύφαλλα…
μα κάτι γαρύφαλλα!
Άλλες σημαντικές στιγμές της ζωής του: Το 1946 δημοσιεύεται Η επιστροφή των πουλιών και δύο χρόνια αργότερα η Έλευσις (αμφότερες από τις εκδόσεις Ίκαρος). Το 1949 συνιδρύει μαζί με τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Τσαρούχη και τον Μόραλη τον καλλιτεχνικό όμιλο Αρμός.
Το 1953 συμμετείχε σε ομαδική έκθεση ελλήνων ζωγράφων στη Ρώμη και την Οττάβα και εκπροσωπεί την Ελλάδα στην 27η Μπιενάλε της Βενετίας με 72 έργα (1954).
Έχει τιμηθεί δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τις συλλογές Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω (1957) και Στην κοιλάδα με τους ροδώνες (1978), αμφότερες στον Ίκαρο. Επίσης, για το ζωγραφικό του έργο με τον Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α΄.
Από τον πρώτο του γάμο με τη συγγραφέα και ζωγράφο Νέλλη Ανδρικοπούλου απέκτησε έναν γιο, τον Πάνο Εγγονόπουλο. Από τον δεύτερο γάμο του με την Ελένη Τσιόκου, τη μοναχοκόρη του Ερριέττη (το 1961).
Με τον Τσαρούχη κάποια στιγμή έμεναν στην ίδια πολυκατοικία στην οδό Αναγνωστοπούλου στο Κολωνάκι.
Κάποια στιγμή πήρε σύνταξη από το Πολυτεχνείο (στο οποίο είχε αποσπαστεί) και έκτοτε δεν ξαναβγήκε ποτέ από το ατελιέ του…
Η ελευθερία ήταν το βασικό συστατικό στη ζωή του, παρατήρησε η Ερριέττη πρόσφατα. Αλλά ήταν πάντα «εκεί» ως πατέρας χωρίς ποτέ να επιβάλλεται, όπως υπογράμμισε και πάλι η ίδια. Έζησε πάντα συνεπής στο λόγο του: Η ελευθερία πρώτα…
ΠληροφορίεςΜΟΝΟΚΟΝΔΥΛΙΕΣ
COLLECT
Χάρητος 29, στο Κολωνάκι
15 Ιουνίου – 30 Σεπτεμβρίου 2021
Δευτέρα – Σάββατο 10:00-14:00 και 17:00 – 21:00
Τ. +302163002222 Ε:[email protected]
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Οικονομία
- Opinion Poll: Προβάδισμα 17,4% για τη ΝΔ – Κυριαρχία Μητσοτάκη – Χάνει η Φώφη το ΚΙΝΑΛ
- Ρόδος: Θανατηφόρο τροχαίο με θύματα πατέρα και γιο
- Νεκρή η 44χρονη από την Κρήτη που εμφάνισε θρόμβωση μετά τον εμβολιασμό
- Θεσσαλονίκη: Συνελήφθη για προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας 17χρονης
- Στις 3 Ιουνίου ανοίγουν αιτήσεις για εγγυημένο αγροτικό κεφάλαιο κίνησης έως 200.000 ευρώ με κριτήριο τζίρου
- Μέχρι 3 παιδιά μπορούν πλέον να αποκτούν οι Κινέζοι- Δραματική μείωση γεννήσεων
- Αλλάζει χέρια το ιστορικό ξενοδοχείο της Ντίας Καψή στην Κρήτη
- Πετρέλαιο: Άνοδος των τιμών εν όψει της συνεδρίασης του OPEC+
- Πεντανόστιμη vegan σαλάτα με κινόα
- Έρευνα ΕΥ: Στο ραντάρ οι εξαγορές για μια στις τρεις ελληνικές επιχειρήσεις
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Mononews
- Αλλάζει χέρια το ιστορικό ξενοδοχείο της Ντίας Καψή στην Κρήτη
- Πεντανόστιμη vegan σαλάτα με κινόα
- Νίκος Εγγονόπουλος: Η κόρη του Ερριέττη παρουσιάζει τις Μονοκονδυλιές
- Άνοιξε η πλατφόρμα για το Α21: Επανυπολογισμός του επιδόματος με την κατάθεση της φορολογικής δήλωσης
- Χρηματιστήριο: Με τις τράπεζες πάτησε ο δείκτης τις 890 μονάδες
- Παύλος Μυλωνάς: Πρωτιά της Εθνικής Τράπεζας σε κερδοφορία και κεφάλαια
- ΕΒΕΠ: Ψηφιακή ημερίδα για την συνεργασία ελληνικών επιχειρήσεων με επιχειρηματικούς εταίρους από την Γερμανία
- Χαλαρότερα κριτήρια χρηματοδότησης προτείνουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες
- Πετρέλαιο: Προς τα 67 δολάρια το βαρέλι με το βλέμμα στη συνάντηση των μελών του ΟΠΕΚ+
- Ο δεκάλογος των ασφαλών διακοπών για διαβητικούς
- Τελευταία Νέα Mononews
- Νίκος Εγγονόπουλος: Η κόρη του Ερριέττη παρουσιάζει τις Μονοκονδυλιές
- Παύλος Μυλωνάς: Πρωτιά της Εθνικής Τράπεζας σε κερδοφορία και κεφάλαια
- ΕΒΕΠ: Ψηφιακή ημερίδα για την συνεργασία ελληνικών επιχειρήσεων με επιχειρηματικούς εταίρους από την Γερμανία
- Άνοιξε η πλατφόρμα για το Α21: Επανυπολογισμός του επιδόματος με την κατάθεση της φορολογικής δήλωσης
- Αλλάζει χέρια το ιστορικό ξενοδοχείο της Ντίας Καψή στην Κρήτη
- Χρηματιστήριο: Με τις τράπεζες πάτησε ο δείκτης τις 890 μονάδες
- Πεντανόστιμη vegan σαλάτα με κινόα
- Χαλαρότερα κριτήρια χρηματοδότησης προτείνουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες
- Ποιες ομάδες θα προκριθούν από τους ομίλους του Ευρωπαϊκού;
- Πετρέλαιο: Προς τα 67 δολάρια το βαρέλι με το βλέμμα στη συνάντηση των μελών του ΟΠΕΚ+
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Οικονομία
- Majorera, η νέα γηγενής ποικιλία των Καναρίων Νήσων
- Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία: Αναγκαία η περαιτέρω στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών
- Θεσσαλονίκη: Στο νοσοκομείο πριν δικαστεί κατηγορούμενη για τη δολοφονία του πρώην πεθερού της
- Τένις: Σταθερά ψηλά Τσιτσιπάς και Σάκκαρη
- Έρευνα ΕΥ: Στο ραντάρ οι εξαγορές για μια στις τρεις ελληνικές επιχειρήσεις
- Αλλαγές στο διοικητικό συμβούλιο της FS, νέος Διευθύνων Σύμβουλος ο Luigi Ferraris
- ΤΡΑΙΝΟΣΕ: Επαναφορά δρομολογίων στις διαδρομές Θεσσαλονίκη-Αλεξανδρούπολη & Διακοπτό-Καλάβρυτα
- Κ. Αραβώσης: Σχεδιάζοντας το μέλλον υπό Συνθήκες Πανδημίας – Κλιματική Αλλαγή και Προστασία του Περιβάλλοντος
- EY: Μόλις 30% των ελληνικών επιχειρήσεων θα προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις και εξαγορές το 2021
- Ξηραδάκης: Πώς η Χίος ελέγχει το 11% του παγκόσμιου στόλου