Στιγμές Ιστορίας: 30.000 Ιταλοί πνίγηκαν στο Αιγαίο το 1943

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

(δεύτερο μέρος)

Ο χειμώνας του 1943-44, ήταν σκληρός και αδυσώπητος για τους κατακτητές Ιταλούς στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα (και όχι μόνο…)

Μετά την κατάρρευση του φασιστικού καθεστώτος στην χώρα τους, οι περισσότεροι συνελήφθησαν από τους πρώην… συμμάχους τους, διαπομπεύτηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν.

Ο συνηθέστερος τρόπος ήταν να τους επιβιβάσουν οι ναζί σε πλοία με σκοπό να τους μεταφέρουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, και

Υπολογίζεται ότι με αυτό τον τρόπο, έχασαν την ζωή τους περίπου 30.000 Ιταλοί στην θάλασσα του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους…

Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 η Ιταλία συνθηκολογεί, αδυνατώντας πλέον να συμμετάσχει σε πόλεμο, που το τέλος του προδιαγραφόταν αρνητικό για αυτήν και τους συμμάχους της.

Η ολοκληρωτική ήττα για τις δυνάμεις του άξονα θεωρούνταν πια αναπόφευκτη, καθώς η πλάστιγγα είχε γείρει υπέρ της άλλης πλευράς οριστικά και ήταν θέμα χρόνου η οδυνηρή κατάληξη, αν και θα περνούσε αρκετός καιρός ακόμη.

Οι ιταλικές μονάδες σε όλα τα θέατρα του πολέμου και βέβαια στην Ελλάδα κατάθεσαν τα όπλα τους, έπειτα από την απόφαση της νέας ηγεσίας της χώρας, αλλά τότε άρχισε για αυτές ένας πραγματικός Γολγοθάς.

Οι Γερμανοί εξοργισμένοι από την εξέλιξη ετούτη και κάτω από το φάσμα της διαγραφόμενης συντριβής, εκδηλώθηκαν με ιδιαίτερη σκληρότητα και βιαιότητα εναντίον των πρώην πλέον, συμμάχων τους.

Η  βαρβαρότητα των Γερμανών απέναντι στους έως πρότινος συνεργάτες τους απέρριπτε κάθε έννοια δικαίου και ανθρωπισμού.

Οι αιχμάλωτοι, αφού ήταν αδύνατη η φύλαξή τους στην Ελλάδα, στοιβάζονταν σε καράβια και προωθούνταν στη Γερμανία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες σημειώθηκαν αρκετές βυθίσεις πλοίων μεταφοράς Ιταλών αιχμαλώτων και ορισμένες περιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται στα πλέον πολύνεκρα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών.

Το ποσοστό απωλειών άγγιξε σε κάποιες περιπτώσεις το 100%, μιας και οι φυλακισμένοι στα αμπάρια ή σιδηροδέσμιοι αιχμάλωτοι, ήταν αδύνατο να επιδιώξουν τη σωτηρία τους.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ

Στις 13 Οκτωβρίου 1943 το επίτακτο ιταλικό ατμόπλοιο “Simfra” απέπλευσε από το λιμάνι της Σούδας μεταφέροντας 2.664 Ιταλούς αιχμαλώτους, 204 Γερμανούς, 71 Έλληνες και μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών.

Το πλοίο αυτό εντοπίσθηκε από τη βρετανική αεροπορία, προσβλήθηκε μεταξύ ακρωτηρίου Σπάθας και Αντικυθήρων και βυθίστηκε.

Ο αριθμός των διασωθέντων κατά τις πληροφορίες ανέρχεται σε 566 άτομα .

Τον Φεβρουάριο του 1944 εβυθίσθη έξω από το λιμάνι της Σούδας το ατμόπλοιο “Petrella” από βρετανικό υποβρύχιο.

Στο πλοίο είχαν επιβιβασθεί Ιταλοί αιχμάλωτοι, με προορισμό την Ηπειρωτική Ελλάδα.

Ο απόπλους του πλοίου ήταν γνωστός στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και έξω από το λιμάνι το ανέμενε το βρετανικό υποβρύχιο “Sportsman” το οποίο το κατεβύθισε.

Μια πληροφορία αναφέρει ότι στο πλοίο είχαν επιβιβασθεί 6.000 Ιταλοί από τους οποίους απωλέσθησαν 5.800.

Άλλη αξιόπιστη πηγή αναφέρει ότι στο πλοίο επέβαιναν 3.173 Ιταλοί, 41 Έλληνες  από τους οποίους πνίγηκαν 2.670.

Άλλη πηγή αναφέρει ότι επέβαιναν 3.000 Ιταλοί, από τους οποίους απωλέσθησαν οι 2.500.

Άλλη πηγή αναφέρει επιβαίνοντες 2.000.

Το Α/Π “Pier Luigi” απέπλευσε από τη Σούδα στις 13 Νοεμβρίου 1944 έμφορτο πυρομαχικών και το οποίο κατεβυθίσθη λίγο έξω από το λιμάνι της Σούδας από βρετανικό βομβαρδιστικό.

Μνημείο για τους Ιταλούς που χάθηκαν στην Κρήτη δεν υπάρχει εκτός από ένα απλό με μια μαρμάρινη πλάκα στη Γεωργιούπολη που αναφέρεται στους Έλληνες και Ιταλούς που χάθηκαν με τα πλοία “Simfra” και “Ρetrella” και που το έστησαν συγγενείς των Ελλήνων θυμάτων.

Στα ναυάγια με Ιταλούς αιχμαλώτους εντάσσεται και η πλέον πολύνεκρη ναυτική τραγωδία όχι μόνο στις ελληνικές θάλασσες, αλλά σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Το νορβηγικό φορτηγό α/π «Ορια», που ήταν επιταγμένο από τους κατακτητές, μετέφερε πάνω από 4.000 Ιταλούς αιχμαλώτους από τα Δωδεκάνησα στον Πειραιά, με ισχυρή ανθυποβρυχιακή συνοδεία.

Έπειτα από επίπονο ταξίδι και αφού απέφυγε τις συμμαχικές επιθέσεις, το «Ορια» συνάντησε εξαιρετικά αντίξοες καιρικές συνθήκες το απόγευμα της 12ης Φεβρουαρίου 1944, παραπλέοντας το Σούνιο.

Έπνεαν θυελλώδεις δυτικοί νοτιοδυτικοί άνεμοι, που ωθούσαν το πλοίο προς τη βραχονησίδα Πάτροκλος και ο πλοίαρχος πιθανόν να προσπάθησε να διέλθει από τον δίαυλο προς τη μεριά της ακτής, όπου υπάρχουν επικίνδυνα αβαθή, παρά τις συστάσεις των συνοδών πολεμικών.

Η προσάραξη, που ακολούθησε, αποτέλεσε την πλέον πολύνεκρη ναυτική τραγωδία στα ελληνικά νερά.

Στο «Ορια» επέβαιναν 4.233 Ιταλοί αιχμάλωτοι, σύμφωνα με άλλα στοιχεία 4.073 ή 4.115, 30 Γερμανοί ως φρουροί, άλλοι 60 που μετέβαιναν στον Πειραιά για υπηρεσιακούς λόγους και το 5μελές ή 7μελές πλήρωμα με Έλληνα μηχανικό.

Απωλέσθηκαν 4.184 Ιταλοί και 15 Γερμανοί, ενώ διασώθηκαν οι υπόλοιποι 75 Γερμανοί, τα μέλη του πληρώματος και μόνο 49 αιχμάλωτοι!

ΤΑ ΝΑΥΑΓΙΑ ΤΟΥ «ΕΛΣΗ» ΚΑΙ ΤΟΥ «ΑΡΝΤΕΝΝΑ»

Το επιβατικό α/π «Ελση», της ακτοπλοϊκής εταιρείας Ιωάννου Τόγια, είχε αρχικά μισοβυθιστεί στη Σούδα της Κρήτης στις 22-4-1941 από γερμανικό αεροπορικό βομβαρδισμό, ως επίτακτο του ελληνικού στόλου.

Ανελκύστηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές ώς τον Σεπτέμβριο του 1943, όταν διατάχθηκε να μεταφέρει Ιταλούς αιχμαλώτους από την Κεφαλονιά. Δεν πρόλαβε όμως να απομακρυνθεί πολύ από το λιμάνι του Αργοστολίου, όταν προσέκρουσε σε ιταλική, μάλλον, νάρκη και βυθίστηκε συμπαρασύροντας πολλούς επιβαίνοντες.

Τα λεπτομερή στοιχεία λείπουν, καθώς δεν αναφέρονται ούτε η ακριβής ημερομηνία του συμβάντος, ούτε ο αριθμός των απολεσθέντων και επιβαινόντων, έστω και κατά προσέγγιση.

Οπωσδήποτε θα ήταν κάποιες εκατοντάδες.

Σημειώνεται μόνο ότι πνίγηκαν εφτά Γερμανοί από τη φρουρά και πέντε Έλληνες μέλη του πληρώματος.

Το α/π «Ελση» αποτελεί μάλλον την πρώτη περίπτωση βύθισης πλοίου, που μετέφερε Ιταλούς αιχμαλώτους.

Το επίσης ελληνικό επιβατηγό α/π «Αρντέννα», της εταιρείας Κων. Τόγια, της ίδιας εφοπλιστικής οικογένειας από την Κάρυστο, είχε και αυτό βυθιστεί στον Πειραιά κατά τη διάρκεια αεροπορικού βομβαρδισμού τον Απρίλιο του 1941. Ανελκύστηκε από τους κατακτητές, που το μετονόμασαν σε Retta και το έθεσαν στις υπηρεσίες τους.

Στις 27-9-1943, ενώ επιχειρούσε μεταφορά αιχμαλώτων από την Κεφαλονιά, προσέκρουσε και αυτό σε ιταλική νάρκη, στην έξοδο του Κόλπου του Αργοστολίου και βυθίστηκε. Αναφέρεται ότι επέβαιναν περίπου 1.000 αιχμάλωτοι, από τους οποίους πνίγηκαν οι 700.

ΤΑ ΚΑΙΚΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ

Το καΐκι «ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ» (A.A. Kal. 89), επιταγμένο από τις Γερμανικές δυνάμεις, είχε αποπλεύσει από τα Πηγάδια της Καρπάθου στις 14 ή 19 Νοεμβρίου 1943, έχοντας για επιβάτες 208 αιχμάλωτους Ιταλούς στρατιώτες με προορισμό την Κρήτη.

Ανάμεσα στον Άγιο Νικόλαο και τη Σητεία, χτυπήθηκε με δυο τορπίλες από το πολωνικό υποβρύχιο SOKOL.

Το «ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ», εκτός από τους αιχμαλώτους που μετέφερε, είχε πλήρωμα 11 Γερμανούς και 4 Έλληνες. Σύμφωνα με το γερμανικό ναυτικό αρχηγείο Κρήτης χάθηκαν 80 Ιταλοί (σε μια άλλη εκδοχή ο αριθμός των θυμάτων ανεβαίνει στα 110), επίσης 60 αιχμάλωτοι τραυματίζονται σοβαρά καθώς και ένας Γερμανός στρατιώτης.

Ακόμη ένα καΐκι, που είχε ξεκινήσει την ίδια ημέρα από την Κάρπαθο, το «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ» (  C. Sa. 38), φορτωμένο με 286 Ιταλούς και άγνωστο αριθμό πληρώματος, χτυπήθηκε από το ίδιο πολωνικό υποβρύχιο.

Πληροφορίες

karpathiakanea.gr

taxydromos.gr

haniotika-nea.gr

The post Στιγμές Ιστορίας: 30.000 Ιταλοί πνίγηκαν στο Αιγαίο το 1943 appeared first on Militaire.gr.