Ιράν: Η Κίνα αναζητά απαντήσεις για τη διαδοχή του Χαμενεΐ

Άρθρο της Yun Sun στο Al MonitorΟ Ραϊσί χαιρετίστηκε ως «καλός φίλος» της Κίνας και ενώ ο θάνατός του είναι απίθανο να διαταράξει αυτούς τους δεσμούς, το Πεκίνο παρακολουθεί την “κούρσα” στο Ιράν για τη διαδοχή του Χαμενεΐ.Η συντριβή του ελικοπτέρου στην επαρχία του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν του Ιράν, από την οποία έχασε τη ζωή του ο Ιρανός πρόεδρος Ραϊσί, δεν φέρνει μόνο νέα αβεβαιότητα και πιθανή αστάθεια στην εσωτερική πολιτική της Τεχεράνης, αλλά εισάγει επίσης ερωτήματα σχετικά με την εξωτερική στρατηγική της χώρας σε μια περίοδο αδιάκοπων κρίσεων που απορρέουν από τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία. Η Κίνα, ένας από τους λίγους εναπομείναντες εταίρους του Ιράν, παρακολουθεί στενά τις πιθανές επιπτώσεις από τον θάνατο του Ραϊσί και τις επιπτώσεις του όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεαστεί η διμερής τους σχέση. Ενώ ο άμεσος αντίκτυπος μπορεί να είναι περιορισμένος, τα μακροπρόθεσμα ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της ιρανικής πολιτικής παραμένουν.Λίγες ώρες μετά την επιβεβαίωση του θανάτου του Ραϊσί, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Σιντζίνγκ έστειλε τα συλλυπητήριά του στον πρώτο αντιπρόεδρο του Ιράν και νυν εκτελούντα χρέη προέδρου Μοχάμαντ Μοχμπέρ. Ο Σι επαίνεσε τον Ραϊσί ότι «έχει συμβάλει σημαντικά στη διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας του Ιράν και στην προώθηση της ανάπτυξης και της ευημερίας της χώρας- και ότι έχει καταβάλει θετικές προσπάθειες για την ενίσχυση και εμβάθυνση της συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης Κίνας-Ιράν». Χαιρέτισε τον εκλιπόντα πρόεδρο ως «καλό φίλο» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι η διμερής εταιρική σχέση θα προχωρήσει με προσπάθειες και από τις δύο πλευρές.Ο Ραϊσί κοίταξε “ανατολικά"Ο Ραϊσί είχε παίξει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις του Ιράν με την Κίνα κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Η συμφωνία 25ετούς συνεργασίας Κίνας-Ιράν υπογράφηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2021 υπό τον πρώην πρόεδρο Ρουχανί, αλλά η πραγματική έναρξη της συμφωνίας έγινε υπό τον πρόεδρο Ραϊσί τον Ιανουάριο του 2022, τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Ραϊσί, ο ενθουσιασμός της Κίνας για την επιδίωξη οικονομικών και εμπορικών δεσμών με το Ιράν επηρεάστηκε αρνητικά από τις ανησυχίες σχετικά με τις διεθνείς κυρώσεις και το Πεκίνο έδωσε πράγματι προτεραιότητα στην οικοδόμηση ολοκληρωμένων δεσμών με τα αραβικά κράτη. Αυτοί οι δύο παράγοντες οδήγησαν σε μια μάλλον χλιαρή οικονομική δέσμευση της Κίνας προς το Ιράν. Ωστόσο, μια εξαίρεση αυτής της τάσης είναι οι εξαγωγές ενέργειας. Υπό την προεδρία του Ραϊσί είχε παρατηρηθεί μια συνολική ανοδική τάση στις εισαγωγές ιρανικού αργού πετρελαίου από την Κίνα, δεδομένου ότι οι εξαγωγές έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό από πλευράς όγκου μέχρι τον Ιούνιο του 2019 λόγω των εντατικοποιημένων κυρώσεων των ΗΠΑ.Το πιο σημαντικό γεγονός στις σχέσεις Κίνας-Ιράν υπό τον Πρόεδρο Ραϊσί ήταν η επίσημη επίσκεψή του στο Πεκίνο τον Φεβρουάριο του 2023 και η ειρηνευτική συμφωνία Σαουδικής Αραβίας-Ιράν που υπογράφηκε στο Πεκίνο τον επόμενο μήνα. Για την επίσκεψή του στο Πεκίνο, ο Ραϊσί έφερε βασικά μέλη του υπουργικού του συμβουλίου που επικεντρώθηκαν στο εμπόριο, τη γεωργία, την αστική ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Παρόλο που οι βασικές οικονομικές συμφωνίες δεν κατοχυρώθηκαν, η συμφωνία Σαουδικής Αραβίας-Ιράν θεωρείται αναπόφευκτα ως ένα φτερό στο καπέλο της Κίνας και προωθεί την προσπάθεια του Πεκίνου να φέρει την Τεχεράνη στο δρόμο της ειρήνης και της συμφιλίωσης με τη Σαουδική Αραβία.Αβεβαιότητα γύρω από τον διάδοχο του ΧαμενεΐΠαρά τα μη ενθαρρυντικά οικονομικά στοιχεία, η Κίνα και το Ιράν έχουν ενισχύσει την ευθυγράμμιση των στρατηγικών τους θέσεων στις εξωτερικές υποθέσεις, ιδίως όσον αφορά την εναντίωση στον «ηγεμονισμό και τον εκφοβισμό» των ΗΠΑ, όπως αναφέρεται στη συνάντηση Ραϊσί-Σι στο Πεκίνο το 2023. Και οι δύο χώρες υποστήριξαν τη Ρωσία, αν και με διαφορετικούς τρόπους, στον πόλεμο της Ουκρανίας. Και οι τρεις χώρες συνέχισαν τις κοινές ναυτικές ασκήσεις τους το 2022, 2023 και 2024 - μια ορατή δήλωση της πρόθεσής τους να ευθυγραμμιστούν και να συνεργαστούν. Η Κίνα κλήθηκε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στο Ιράν για να θέσει υπό έλεγχο τους Χούθι στην πρόσφατη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα. Με την ισχυρή υποστήριξη της Κίνας, το Ιράν υπό τον Ραϊσί εντάχθηκε στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης και στα BRICS το 2023.Καθώς η Κίνα κοιτάζει στη μετά τον Ραϊσί εποχή στο Ιράν, το Πεκίνο δεν ανησυχεί ιδιαίτερα ότι ο επόμενος πρόεδρος του Ιράν θα αλλάξει σημαντικά την κατεύθυνση της εξωτερικής στρατηγικής του. Αυτή αποφασίζεται από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, και είναι απίθανο να αλλάξει στο ορατό μέλλον. Υπάρχουν ορισμένες παρατηρήσεις ότι με τον θάνατο του Ραϊσί και την αναπόφευκτη διαδικασία καθορισμού της επόμενης ηγεσίας, η προτεραιότητα του Ιράν θα παραμείνει προς το παρόν στο εσωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι η Ισλαμική Δημοκρατία πιθανότατα θα μειώσει την ενέργεια και τους πόρους που δαπανά για τις σχέσεις με τη Δύση, καθώς και για την κρίση στη Γάζα, κάτι που μπορεί να μην είναι άσχημα νέα για την Κίνα, δεδομένου ότι αναζητά περισσότερη ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή.Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα που συνδέεται με τον θάνατο του Ραϊσί είναι ο διάδοχος του Χαμενεΐ. Ο Ραϊσί θεωρούνταν ο διάδοχος του ανώτατου ηγέτη, αλλά τώρα ο Χαμανέι χρειάζεται μια εναλλακτική λύση. Αυτό δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με αστάθεια, αλλά το μέλλον είναι πιο αβέβαιο. Αυτό μπορεί να μη μεταφράζεται σε κάποια άμεση προσαρμογή της πολιτικής της Κίνας, αλλά παίζει ρόλο στους υπολογισμούς της Κίνας και στην παρακολούθηση της ιρανικής πολιτικής. Ο θάνατος του Ραϊσί στο δυστύχημα με το ελικόπτερο αποτελεί σοκ για την Κίνα, τους Κινέζους ηγέτες και το ευρύ κοινό της. Υπάρχουν κάποιες συνωμοσιολογικές εικασίες στην Κίνα σχετικά με τον ρόλο των ΗΠΑ και του Ισραήλ σε αυτό, αλλά δεν προέρχονται από αξιόπιστες πηγές ή αυθεντίες σε θέματα Μέσης Ανατολής. Ο θρήνος των Κινέζων διαδικτυακών πολιτών για την απερίσκεπτη επιλογή του Ραϊσί να ταξιδέψει με ελικόπτερα, και ειδικά με ένα Bell-212 40 ετών, ενισχύει τη συμπάθεια της Κίνας προς το Ιράν για τις κυρώσεις που έχει υποστεί η χώρα (που οδήγησαν στην αδυναμία της να αποκτήσει τα απαραίτητα ανταλλακτικά). Ο άμεσος αντίκτυπος του θανάτου του Ραϊσί στην Κίνα και την πολιτική της Κίνας είναι περιορισμένος, με το Πεκίνο να παρακολουθεί προσεκτικά τι θα ακολουθήσει.

The post Ιράν: Η Κίνα αναζητά απαντήσεις για τη διαδοχή του Χαμενεΐ appeared first on Militaire.gr.