Εκπαίδευση στον πρωτογενή τομέα

Με φόντο την ανάγκη για εκσυγχρονισμό της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού στον πρωτογενή τομέα, υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στον ΕΛΓΟ Δήμητρα και το Ίδρυμα Ευγενίδου. Η τελετή, που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου παρουσία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα, αποτυπώνει μια προσπάθεια σύμπλευσης επιστήμης και τεχνικής εκπαίδευσης προς όφελος της γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας.

Ο υπουργός μίλησε για την ανάγκη "νέας γενιάς

αγροτών" με καινοτόμα και τεχνολογικά χαρακτηριστικά. Η διατύπωση στόχων υψηλής φιλοδοξίας και γενικών αρχών είναι ωστόσο συχνή στις εξαγγελίες, ενώ ερωτήματα προκύπτουν σχετικά με τη μεθοδολογία υλοποίησης και την πρακτική εφαρμογή των πρωτοβουλιών αυτών στο πεδίο.

Χαμηλή εκπαίδευση, υψηλές προσδοκίες

Η διαπίστωση πως η αγροτική εκπαίδευση στην Ελλάδα παραμένει υποβαθμισμένη δεν αποτελεί νέο εύρημα. Η περιορισμένη ενσωμάτωση της τεχνολογίας και η απουσία δομημένων, πρακτικών εκπαιδευτικών μοντέλων έχουν επισημανθεί εδώ και χρόνια, χωρίς να έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος. Το γεγονός ότι ένα τέτοιο Μνημόνιο παρουσιάζεται τώρα ως «πρωτοβουλία-σταθμός» ίσως φανερώνει περισσότερο τη χρονική καθυστέρηση του κράτους στην αντίδραση, παρά μια πραγματική καινοτομία πολιτικής.

Οι στόχοι της συμφωνίας

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, το Μνημόνιο αποσκοπεί:

στην υλοποίηση ταχύρρυθμων προγραμμάτων για αγρότες και κτηνοτρόφους,στην παροχή υποτροφιών,στην παραγωγή ενημερωτικού υλικού καιστη διοργάνωση συνεδρίων και ημερίδων.

Επιπλέον, προτάσσεται η σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς και η διαμόρφωση μηχανισμών διάγνωσης των δεξιοτήτων. Αν και όλα αυτά είναι θετικά σε επίπεδο προθέσεων, η αποτελεσματικότητα θα εξαρτηθεί από τον τρόπο χρηματοδότησης, τον ρεαλισμό του σχεδιασμού και τη συνέχεια στην υλοποίηση.

Ρόλος Ιδρύματος Ευγενίδου: Εμπειρία μεν, άγνωστο εύρος, δε

Το Ίδρυμα Ευγενίδου, ιστορικά συνδεδεμένο με την τεχνική εκπαίδευση, προβάλλει την πολυετή εμπειρία του στην παραγωγή τεχνικού εκπαιδευτικού υλικού. Ο πρόεδρός του, Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης, υπογράμμισε την ανάγκη σύνδεσης της γνώσης με την πράξη. Όμως, παραμένει ασαφές το εύρος και η δυναμική του Ιδρύματος ως προς την άμεση εμπλοκή με τον πρωτογενή τομέα. Η εμπειρία σε εκδοτικές και θεωρητικές δράσεις δεν μεταφράζεται αυτόματα σε επαφή με την πραγματικότητα της αγροτικής ζωής.

Ο ΕΛΓΟ Δήμητρα και η πρόκληση της εφαρμογής

Από την πλευρά του ΕΛΓΟ Δήμητρα ο πρόεδρος Αντώνης Φιλιππής μίλησε για την ανάγκη αξιοποίησης της επιστημονικής γνώσης στην πράξη και για τη δημιουργία «μιας νέας γενιάς γεωργών». Η ρητορική της αισιοδοξίας και των μεγάλων στόχων, ωστόσο, δεν συνοδεύτηκε από στοιχεία ή μετρήσιμους δείκτες που να εγγυώνται την ουσιαστική αλλαγή.

Η ευρύτερη εμπειρία από δημόσια προγράμματα εκπαίδευσης στον αγροτικό τομέα καταδεικνύει συχνά προβλήματα: ασυνέπεια στις ενάρξεις και ολοκληρώσεις σεμιναρίων, έλλειψη εποπτείας ποιότητας και αποσύνδεση από τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Θα έχει η νέα αυτή σύμπραξη τα εχέγγυα να υπερβεί τα παραπάνω;

Ψηφιακές δεξιότητες και βιωσιμότητα: Ευχές ή σχέδιο;

Η συχνή αναφορά στην «ψηφιακή κατάρτιση» και την «πράσινη ανάπτυξη» είναι πλέον τυπική στα δημόσια κείμενα πολιτικής. Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι κατά πόσο αυτές οι έννοιες εφαρμόζονται με συνέπεια και χωρίς αποσπασματικότητα. Η ελληνική ύπαιθρος, που πολλές φορές στερείται ακόμα και βασικών υποδομών (όπως γρήγορο ίντερνετ), χρειάζεται περισσότερα από ευχολόγια.

Επένδυση ή επικοινωνιακή προβολή;

Οι διακηρύξεις των συμμετεχόντων παρουσιάζουν τη συνεργασία αυτή ως «επένδυση στο μέλλον», όμως δεν συνοδεύονται από κοστολόγηση, σαφή χρονοδιαγράμματα ή αναφορά στο αν υπάρχουν οι απαιτούμενοι ανθρώπινοι πόροι για την εφαρμογή. Η απουσία συγκεκριμένων μετρήσιμων στόχων ή δεικτών αξιολόγησης εντείνει τον σκεπτικισμό.

Αν πράγματι πρόκειται για «στρατηγική τομή» στον αγροτικό σχεδιασμό της χώρας, μένει να αποδειχθεί στο πεδίο: εκεί όπου οι νέοι παραγωγοί ζητούν λειτουργικές απαντήσεις σε καθημερινά προβλήματα και όχι μόνο θεωρητικές επιμορφώσεις ή γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ ΕΛΓΟ Δήμητρα και Ιδρύματος Ευγενίδου αποτελεί μια δυνητικά θετική κίνηση στον δρόμο της αγροτικής αναβάθμισης. Η επιτυχία του εγχειρήματος, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα των εμπλεκομένων φορέων να περάσουν από τις δηλώσεις προθέσεων στην ουσιαστική, ποιοτική και διαρκή εφαρμογή εκπαιδευτικών πολιτικών στον πρωτογενή τομέα. Διαφορετικά, κινδυνεύει να παραμείνει ακόμα μια «καλή είδηση» χωρίς πραγματικό αντίκτυπο για τους ανθρώπους της υπαίθρου.