Κοινωνία με τον Θεό και κοινωνία με τον πλησίον
Η αλήθεια αυτή διατυπώθηκε επιγραμματικά από τον Απόστολο Παύλο στην Προς Γαλάτας επιστολή του με την εξής αντιστροφή: «Γνόντες τον Θεόν, μάλλον δε γνωσθέντες υπό Θεού». Η γνώση του Θεού πραγματοποιείται, όταν ο ίδιος ο Θεός γνωριστεί στον άνθρωπο. Στη συνάντηση αυτή, που γίνεται με τη φανέρωση του Θεού προς τον άνθρωπο, η αναγνώριση της παρουσίας του Θεού δεν επιβάλλεται με τη βία, αλλά προσφέρεται ως δυνατότητα ελευθερίας. Γι’ αυτό και η μόνη δυνατότητα κοινωνίας του ανθρώπου με το Θεό είναι η δυνατότητα που προσφέρει η πίστη, δηλαδή η δυνατότητα της ελεύθερης αναφοράς
Ανάμεσα στον άνθρωπο και το Θεό υπάρχει το φράγμα του χώρου και του χρόνου, που συνδέεται με την κτιστότητα του ανθρώπου και μεταφράζεται μετά την πτώση σε φράγμα φθοράς και θανάτου. Για να προσεγγίσει ο κτιστός και αμαρτωλός άνθρωπος τον άκτιστο και υπεράγαθο Θεό, πρέπει να περάσει το φράγμα αυτό, δηλαδή να πεθάνει. Όταν όμως πεθάνει, δεν είναι πια σε θέση να τον προσεγγίσει. Γι’ αυτό και η θρησκευτική αναφορά του ανθρώπου, που είναι στο ξεκίνημά της πηγαία και αυθεντική, είναι καταδικασμένη να αποτύχει στην αναζήτηση του Θεού.
Εδώ βρίσκει τον άνθρωπο η αλήθεια της εν Χριστώ οικονομίας. Ο Χριστός έρχεται να συναντήσει τον άνθρωπο μέσα στον χώρο και το χρόνο, δηλαδή μέσα στην φθορά και το θάνατο. Γι’ αυτό η συνάντηση με τον Χριστό συνδέεται με την εμπειρία του θανάτου. Η συνάντηση αυτή δεν πραγματοποιείται ως αποτέλεσμα της θρησκευτικής πορείας του ανθρώπου, αλλά ως φωτισμός στο πέλαγος της αποτυχίας του. Εκεί όπου ο άνθρωπος προσεγγίζει την απόγνωση, εκεί όπου βλέπει να συντρίβεται ο πόθος του για πληρότητα και ολοκλήρωση, εκεί όπου διαπιστώνει την απουσία του Θεού, εκεί βρίσκεται εγγύτερα στον Θεό. Έτσι συμβαίνει, ώστε και η άρνηση του Θεού να αποτελεί συχνά μια φάση μέσα στην πορεία της αναζητήσεώς του από τον άνθρωπο.
Σε τελική ανάλυση δηλαδή ο άνθρωπος δε βρίσκει το Θεό με τη θρησκευτικότητα, αλλά με την ταπείνωση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Θεοδόχου Συμεών, του ανθρώπου της Υπαπαντής. Ο Συμεών ήταν δίκαιος και ευλαβής σε ολόκληρη τη ζωή του. Η συνάντησή του όμως με το Χριστό πραγματοποιήθηκε, όταν έφτασε στο τέλος της ζωής του με ταπείνωση και υπομονή, χωρίς να υποταχθεί σε δικά του είδωλα και χωρίς να απογοητευθεί από την αργοπορία του Θεού. Η συνάντηση αυτή αξίωσε τον Συμεών να ελευθερωθεί από τον φόβο του θανάτου: «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη» (Λουκ. 2:29).
Όταν ο άνθρωπος συναντήσει το Θεό και έρθει σε κοινωνία μαζί του, δε φοβάται το θάνατο, γιατί βρίσκει το νόημα της ζωής του πέρα από αυτόν. Η κοινωνία με το Θεό δεν πραγματοποιείται σε νοητούς ή υπερβατικούς χώρους, αλλά στα πλαίσια της καθημερινής ζωής· στο χώρο και το χρόνο, όπου κινείται και ενεργεί ο άνθρωπος. Έτσι η κοινωνία αυτή δεν είναι άσχετη με την κοινωνικότητα που εκδηλώνεται σε οριζόντιο επίπεδο. Αντίθετα μάλιστα η κοινωνία με το Θεό προσδιορίζει ανάλογα και την κοινωνία με τον πλησίον.
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην πρώτη καθολική επιστολή του σημειώνει επιγραμματικά τα εξής: «Εάν τις είπη ότι αγαπώ τον Θεόν, και τον αδελφόν αυτού μισή, ψεύστης εστίν· ο γάρ μη αγαπών τον αδελφόν αυτού ον εώρακε, τον Θεόν ον ουχ εώρακε πώς δύναται αγαπάν;» (Α’ Ιω. 4:20) Η αγάπη προς το Θεό περνάει από την αγάπη προς τον πλησίον. Και η αγάπη προς τον πλησίον βρίσκει την πληρότητά της μέσα στο φώς της αγάπης του Θεού.
Ο Θεός δεν είναι καμιά απρόσωπη ή απροσπέλαστη αρχή. Είναι Τριαδική ενότητα προσώπων, του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ο ένας και αδιαίρετος Τριαδικός Θεός έρχεται σε προσωπική κοινωνία με τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος από την άλλη πλευρά δεν είναι κανένα αυτοπεριορισμένο άτομο που υπάρχει και ζει αυτόνομα, αλλά πρόσωπο που συνδέεται άμεσα με τους συνανθρώπους του, μαζί με τους οποίους εικονίζει τον ένα Τριαδικό Θεό.
Αναλύοντας την έννοια του «κατ’ εικόνα» συνήθως την περιορίζουμε στα επιμέρους πρόσωπα ή και την εντοπίζουμε σε ορισμένες επιμέρους ιδιότητές τους, όπως π.χ. στην ελευθερία, την κυριαρχική εξουσία, τη λογικότητα κτλ. Αυτά είναι σωστά, αλλά όχι αρκετά. Αν ξεκινήσει κανείς από την αλήθεια του Θεού, αντιλαμβάνεται ότι η εικόνα του δεν μπορεί να περιοριστεί σε οποιαδήποτε ατομική ύπαρξη, γιατί απλούστατα και ο ίδιος ο Θεός δεν είναι ατομικότητα, αλλά Τριαδική ενότητα. Ο Λόγος του Θεού, που αποτελεί το αρχέτυπο της δημιουργίας του ανθρώπου, είναι το ένα πρόσωπο της ομοούσιας και αδιαίρετης Τριαδικής Θεότητας. Αναζητώντας λοιπόν την εικόνα του Θεού στον άνθρωπο δεν πρέπει να περιοριζόμαστε στο άτομο, αλλά να επεκτεινόμαστε στην ανθρώπινη κοινωνία.
Κάθε άνθρωπος, ως δημιούργημα «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού, καλείται να χωρέσει μέσα του ολόκληρη την ανθρωπότητα, όπως και τα πρόσωπα της Τριαδικής Θεότητας που περιχωρούν το ένα το άλλο και το καθένα φέρει ολόκληρο το πλήρωμα της Θεότητας. Αυτό υποδηλώνει και σ’ αυτό προσκαλεί τον άνθρωπο η εντολή του Θεού: « Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Ματθ. 19:19. Πρβ. Λευϊτ. 19:18). Με άλλα λόγια η εντολή αυτή φανερώνει ότι ο άνθρωπος μπορεί και πρέπει να συμπεριλάβει στην καρδιά του το σύνολο της πανανθρώπινης υπάρξεως (*).
Ως δημιούργημα του Θεού, πλασμένο με αρχέτυπο το Λόγο του, έχει ο άνθρωπος το προνόμιο να βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με το Θεό και τον πλησίον.
(*) Βλ. Αρχιμ. Σωφρονίου, Ο Γέροντας Σιλουανός, Έσσεξ Αγγλίας 1988, σ. 138.
Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ
Από το βιβλίο: Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Ορθόδοξη Πνευματική Ζωή, εκδ. ΠΟΥΡΝΑΡΑ, σ. 33 (αποσπάσματα).
The post Κοινωνία με τον Θεό και κοινωνία με τον πλησίον appeared first on Dogma.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- 24ωρη πανελλαδική απεργία αύριο Τρίτη 21 Μαΐου – Ποιοι «κατεβάζουν ρολά»
- Μπορεί να έχεις Alzheimer χωρίς συμπτώματα;
- Πόσες φορές την εβδομάδα πρέπει να κάνουμε ντους; Τι απαντούν οι ειδικοί
- Απειλείται ο τάφος του Ξέρξη στο Ιράν
- Δ. Μαύρος στο Πρώτο για ευρωεκλογές: Εφικτό για τη ΝΔ το ποσοστό του 2019, το 33%-Υπάρχει όμως, ένα αλλά (audio)
- Survivor 2024: Συμπεριφορές που προκαλούν αντιδράσεις – Τι θα δούμε απόψε
- Εισαγγελική παραγγελία για να διερευνηθούν τα αίτια της πυρκαγάς στο εργοστάσιο «Γιαννίτση»
- Παρέμβαση του Αρείου Πάγου για την πυρκαγιά σε εργοστάσιο που εμπλέκεται στην υπόθεση μαζικής τροφικής δηλητηρίασης μαθητών στη Λαμία
- Φυγόποινη με δυο καταδίκες για κλοπές συνελήφθη στα Ιωάννινα
- Θεσσαλονίκη: Χτύπησε το πρώτο εισιτήριο σε ηλεκτρικό λεωφορείο ο Μητσοτάκης (VIDEO)
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις dogma
- Τελευταία Νέα dogma
- Κοινωνία με τον Θεό και κοινωνία με τον πλησίον
- Ο Άγιος Θαλλελαίος τιμάται στις 20 Μαΐου εορτάζει
- Άραγε, είμαστε στο σωστό δρόμο (Βίντεο)
- Στις 20 Μαΐου τιμάται η Αγία Λυδία, η 1η Χριστιανή της Μακεδονίας
- Σαν σήμερα: Όλες οι εορτές και τα σημαντικότερα γεγονότα της 20ης Μαΐου
- Θεία Λειτουργία για τους μαθητές στη Δράμα
- Ημέρα μνήμης του Ποντιακού Ελληνισμού στην Κομοτηνή
- Λήξη Κατηχητικών μαθημάτων στην Κομοτηνή (ΦΩΤΟ)
- Επιχορηγείται ο Καθεδρικός Ναός Μεταμορφώσεως Αρκαλοχωρίου
- Η Υφυπουργός Παιδείας στον Μαρωνείας Παντελεήμονα
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Η Ιταλία κατάσχεσε δεκάδες Fiat Topolino γιατί είχαν τη σημαία της χώρας
- Προφυλακιστέος ο 50χρονος για τη γυναικοκτονία στο Μενίδι
- Ελένη Χατζίδου: “Για αυτό που τους είπε κάποιος ηλίθιους, ο Θανάσης Αλευράς αναφέρεται ξεκάθαρα στον Γιώργο Λιάγκα”
- Κρις Χέμσγουορθ: Αποκτά αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ
- Το πλάνο για το δίκτυο του μετρό Θεσσαλονίκης ως το 2040 – Πού θα ανοίξουν σταθμοί, σε ποιες περιοχές θα δοθεί προτεραιότητα
- Δύσκολες στιγμές για τον Μαζωνάκη – Του διέρρηξαν το σπίτι, τα κλοπιμαία ξεπερνούν τις 50.000 ευρώ
- Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Νετανιάχου
- Αλλοδαποί προσπάθησαν να κατεβάσουν την ελληνική σημαία από το κτίριο της ασφάλειας Ρόδου
- Αλευράς: «Δεν αρέσαμε στους σοβαρούς δημοσιογράφους… ούτε εμένα μου αρέσουν οι μπάμιες»
- Γκάλαντ: Το Ισραήλ θα διευρύνει τη στρατιωτική του επιχείρηση στη Ράφα