Κάλαντα Πρωτοχρονιάς- Αυτή είναι η προέλευσή τους
Στην πρώτη ενότητα τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, είναι μια τυπική ευχή να είναι καλή η Πρωτομηνιά και η είσοδος του Νέου Έτους:
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά
κι αρχή – Καλός μας χρόνος
Η επόμενη ενότητα, όπως φαίνεται, προέρχεται από την «Λόγια» Παράδοση. Κάποιος Διδάσκαλος (ή ιερέας) δίδαξε στους μαθητές του την μεγάλη «Δεσποτική Εορτή» της «Περιτομής του Χριστού» : Ο Χριστός με το Αιγυπτιακό – Σημιτικό Έθιμο της Περιτομής οκτώ ημέρες μετά την γέννησή του «βγαίνει να γνωρίσει τον κόσμο
Αρχή που βγήκεν ο Χριστός
Άγιος και Πνευματικός
στην γήν να περπατήσει
και να μας καλοκαρδίσει
Από την Λόγια Παράδοση φαίνεται να προέρχεται και η τρίτη ενότητα που αναφέρεται στη μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου. Είναι πιθανό μάλιστα να σχετίζεται με τον Αρέθα Επίσκοπο Καισαρείας και με την προσπάθεια να μορφωθούν οι πληθυσμοί της Μ. Ασίας τον 10ο αιώνα μ.Χ.
Προβάλλεται ο Μέγας Βασίλειος ως φορέας της παιδείας – που προτρέπει τους γονείς να μορφώνουν τα παιδιά τους. Προβάλλεται επίσης η ιερή τέχνη του καλλιγράφου που πάντα στην Βυζαντινή εικονογραφία κρατά ειλητάριο («χαρτί»), Κάλαμο («πέννα») και «Καλαμάριον» (μελανοδοχείο) :
Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία.
Βαστάει πέννα και χαρτί
χαρτί και καλαμάρι
[με] Το καλαμάρι έγραφε
και [με] το χαρτί ομίλει.
………
Και στο ραβδί του ακούμπησε να πει το Αλφαβητάρι…
Όμως στους στίχους του πρωτοχρονιάτικου άσματος παρεμβάλλονται άλλοι στίχοι που φαινομενικά δε «δένουν».
Για παράδειγμα τι θα πει «Αρχιμηνία – κι αρχιχρονιά – ψηλή μου δενδρολιβανιά»!! Ή τί θα πει «χαρτί και καλαμάρι – δες κι εμέ το παληκάρι»!!! Αν και είναι παράξενες για εμάς οι φράσεις αυτές, είναι πολύ απλή η προέλευσή τους.
Ιδού η παράξενη και χαριτωμένη ιστορία αυτών των στίχων που παρεμβάλλονται:
Για την τελική διαμόρφωση του άσματος που γνωρίζουμε σήμερα, έπαιξαν ρόλο «Καλανδιστές» που αυτοσχεδίαζαν. Μάλιστα από τον 13ο αι – όταν οι «Καντάδες» ήταν της μόδας (και ήταν δύσκολο στους νέους χαμηλών τάξεων να πλησιάζουν και να συζητούν με «αρχοντοπούλες») κάποιος τολμηρός νέος ενώ έψαλλε τα Κάλαντα στο πρόπυλο ενός αρχοντικού, σκέφτηκε να στείλει «μήνυμα» στην νέα που κρυμμένη τον άκουγε απ’ «τα ψηλά τα παραθύρια» και φαινομενικά έκανε πως δεν τον καταδέχεται.
Ο νέος χρησιμοποιεί ωραίες εκφράσεις και έξυπνα κοσμητικά επίθετα για να κολακεύσει την νέα. Τόσο η τόλμη όσο και η τέχνη του νέου να συνδυάζει στίχους, μας επιτρέπει να υποθέσουμε με επιφύλαξη ότι πρόκειται για μορφωμένο νέο (ίσως Επτανήσιο) της εποχής της Φραγκοκρατίας.
Ας προσέξουμε την αυτοσχέδια προσθήκη : Προσφωνεί την νέα στο μπαλκόνι
«Ψηλή μου δεντρολιβανιά»
«[μοιάζεις με] εκκλησιά μετ’ Άγιο θόλος»
Και συνεχίζει ανακατεύοντας τις παρακάτω φράσεις στο Άσμα της Πρωτοχρονιάς :
«Για δεν μας καταδέχεσαι;;»
«Συ είσαι Αρχόντισσα Κυρία».
«Ζαχαρο – καρδιο – ζύμωτη, Δες και εμέ το παληκάρι!!»
«Βασιλικέ μου κατιφέ»
«Άσπρε μου, χρυσέ μου ήλιε!!!»
Σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που μη γνωρίζοντας ψάλλουν λάθος τα Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα σε σημείο να μην βγαίνει νόημα : Ο Μέγας Βασίλειος εμφανίζεται να «μην μας καταδέχεται…» ενώ η Καισάρεια «είναι αρχόντισσα Κυρία…».
Πηγή: Γιώργος Ιωαννίδης/ uers.sch.gr
The post Κάλαντα Πρωτοχρονιάς- Αυτή είναι η προέλευσή τους appeared first on Dogma.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Εγκλωβισμένοι 30.000 επιβάτες μετά την ακύρωση 41 δρομολογίων του Eurostar – Πότε θα αποκατασταθεί η κυκλοφορία
- Ανοιχτά σήμερα, παραμονή Πρωτοχρονιάς, εμπορικά καταστήματα και σούπερ μάρκετ -Αναλυτικά το εορταστικό ωράριο
- Το ωράριο καταστημάτων και σούπερ μάρκετ στις 31/12
- Άλλο το ωράριο στα σούπερ μάρκετ παραμονή Πρωτοχρονιάς 31/12 - Τι ώρα κλείνουν
- Εντοπίστηκε νεκρός ο αδελφός του Στέλιου Ρόκκου – Είχε πάει για ψαροντούφεκο
- Τραγωδία στο Περιστέρι: 35χρονος λογομάχησε με τον 62χρονο πατέρα του και τον μαχαίρωσε θανάσιμα
- Νέος συναγερμός στην Εύβοια: Εγκλωβίστηκαν 4 άτομα νεαρής ηλικίας σε γκρεμό
- «Ζαχαροκάντυο ζυμωτή- Χαρτί-χαρτί και καλαμάρι» – Η σημασία των στίχων από τα “ασυνάρτητα” πρωτοχρονιάτικα κάλαντα
- Οικογενειακή τραγωδία στο Περιστέρι: Νεκρός 62χρονος – Έχει προσαχθεί ο γιος του
- Ακίνητα: Αλλάζουν οι φόροι σε πάνω από 2.000 περιοχές της χώρας
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις dogma
- Τελευταία Νέα dogma
- Κάλαντα Πρωτοχρονιάς- Αυτή είναι η προέλευσή τους
- Σήμερα 31 Δεκεμβρίου τιμάται η Οσία Μελάνη η Ρωμαία
- Σαν σήμερα: Οι εορτές και γεγονότα της 31ης Δεκεμβρίου
- Η όντως Αγάπη
- Μεταξύ ομορφιάς και μικροτήτων
- Το ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ της Κυριακής προ των Φώτων
- Περί υπομονής
- Ιεραπύτνης: Εύχομαι εγκάρδια να αγωνιζόμαστε όλοι μας να αξιοποιούμε στο έπακρο την κάθε στιγμή «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν»
- Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για τον θάνατο του Ζακ Ντελόρ
- Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ της Κυριακής προ των Φώτων
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Με τι καιρό μάς αποχαιρετά το 2023 - Το σκηνικό την Πρωτοχρονιά και τις επόμενες μέρες
- «Ποδαρικό» με 4 μεγάλες ανατροπές στη φορολογία
- Νεκρός ο αδελφός του Στέλιου Ρόκκου – Πνίγηκε στη διάρκεια ψαρέματος
- Συνταγή για σοκολατένια βασιλόπιτα
- Σέρρες: “Το άναμμα της φωτιάς” έρχεται στην Πολιτεία των Ευχών
- Η ανθρωπότητα αποχαιρετά το 2023
- Ρουμανία και Βουλγαρία εντάσσονται εν μέρει στη ζώνη Σένγκεν από τις 31 Μαρτίου
- Ισπανία: Τρεις μετανάστες εντοπίστηκαν νεκροί σε λέμβο νότια από τα Κανάρια Νησιά
- Πως τα καζίνο βγάζουν λεφτά από το πόκερ;
- Πώς θα αλλάξουν χρόνο τα κανάλια – Τα εορταστικά προγράμματα που έχουν ετοιμάσει