Θεσσαλονίκη: Ένας κήπος - οδηγός για τη θωράκιση των πόλεων έναντι της κλιματικής αλλαγής

του Νίκου Αβουκάτου

Φαινολογικός κήπος, που θα «απαντήσει» πώς η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει τα αστικά κέντρα και ποιες είναι οι επιπτώσεις της στα οικοσυστήματα, θα δημιουργηθεί στις εγκαταστάσεις της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, σε συνεργασία με το ΑΠΘ, στο πλαίσιο του πρώτου Προγράμματος Αξιοποίησης της Αστικής Βλάστησης για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στον αστικό χώρο (LIFE CLIVUT - Climate value of urban

Το πρόγραμμα προωθεί την ιδέα να ενταχθούν και ιδιωτικοί αστικοί χώροι πρασίνου στις στρατηγικές προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή, με βασικό εργαλείο τη διαχείριση και ενίσχυση του αστικού πρασίνου.

Για τον λόγο αυτόν, επιλέγονται πιλοτικές περιοχές σε τέσσερις μεσογειακές πόλεις, δύο στην Ιταλία (Περούτζια και Μπολόνια), μία στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) και μία στην Πορτογαλία (Λισαβόνα).

Βασικοί στόχοι είναι:

1. Να βελτιωθεί η ικανότητα προσαρμογής των αστικών οικοσυστημάτων.

2. Να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό επίδρασης στην κλιματική αλλαγή των ιδιωτικών αστικών χώρων πρασίνου.

3. Να ενισχυθούν τα φυσικά στοιχεία και χαρακτηριστικά μέσα στις αστικές περιοχές, γεγονός που θα ευνοήσει την προστασία και ενίσχυση της βιοποικιλότητας.

Η ανάλυση των φαινολογικών παρατηρήσεων στον κύκλο ζωής των φυτών θα γίνει με την υλοποίηση του προγράμματος «Η κλιματική αξία των αστικών δένδρων», στο πλαίσιο του έργου LIFE CLIVUT - Climate value of urban trees. Το έργο υλοποιείται με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου της Περούτζιας, του δήμου της Μπολόνιας και δυο ερευνητικών κέντρων σε Πορτογαλία και Ιταλία.

Η Καθηγήτρια Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Θέκλα Τσιτσώνη, Επιστημονική Υπεύθυνος του προγράμματος, παρουσίασε σήμερα το αντικείμενο, τους στόχους και τα αποτελέσματα του προγράμματος που θα λήξει τον Φεβρουάριο του 2023 και θα συμμετέχουν τέσσερις μεσογειακές πόλεις. Στη Θεσσαλονίκη θα δημιουργηθούν τρεις κήποι και επιλέχθηκαν 20 είδη της Μεσογείου. Στον καθένα θα φυτευτούν από 100 δένδρα.

Σύμφωνα με την κ. Τσιτσώνη το αστικό πράσινο θα θωρακίσει τις πόλεις από την κλιματική αλλαγή. Τα αστικά δένδρα και η βλάστηση έχουν σχέση με την κλιματική αλλαγή: απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα και μειώνουν τους θορύβους. «Η τάση των πολεοδόμων, πλέον, είναι να μετατραπούν οι πόλεις σε "οικοπόλεις"», είπε η ίδια.

Οι φαινόκηποι αυτοί θα υποδέχονται μαθητές αλλά και ερευνητές για τη βιωματική δραστηριότητα του έργου.

Στο πλαίσιο του προγράμματος θα φυτευτούν 10.000 δένδρα και θάμνοι και θα αντικατασταθούν 8.000 δένδρα και θάμνοι, από είδη υψηλότερης κλιματικής αξίας, με προσπάθεια να απομακρυνθούν ξενικά είδη από τις εν λόγω περιοχές, και στις τέσσερις πόλεις που συμμετέχουν.

Τα οφέλη

Στα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου προβλέπεται μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εκτιμάται σε 168.000 τόνους ανά έτος, εξαιτίας της μείωσης της ενέργειας που καταναλώνεται για ψύξη των κτηρίων, αλλά και λόγω της εφαρμογής στρατηγικής μειωμένων εκπομπών από τις εταιρείες που θα συμμετάσχουν στις πιλοτικές δράσεις.

Παράλληλα, αναμένεται αύξηση της αποθήκευσης του άνθρακα στα δέντρα της τάξης των 42.000 τόνων, εξαιτίας των φυτεύσεων των νέων ατόμων, αλλά και αύξηση της απορρόφησης μικροσωματιδίων ρύπων (PM10) κατά 8 τόνους, λόγω των φυτεύσεων αυτών.

Παράλληλα, εκτιμάται ότι η κατανάλωση ενέργειας θα μειωθεί κατά 2.000 MW κατ' έτος.

Από την πλευρά του, ο διευθυντής του εργοστασίου της ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία, Κώστας Νικολάου, αναφέρθηκε στη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης. «Η κάθε δραστηριότητά μας λαμβάνει υπόψη την οικονομία και τη μείωση του ενεργειακού κόστους, τη διατήρηση της απασχόλησης, τα προϊόντα. Σε ό,τι αφορά τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, έχουμε οδικό χάρτη και λαμβάνουμε υπόψη το περιβάλλον με τις δραστηριότητές μας. Είμαστε μέρος των τοπικών κοινωνιών και συμμετέχουμε ενεργά σε αυτές».

Τον οδικό χάρτη για τη μείωση των εκπομπών του φαινόμενου του θερμοκηπίου παρουσίασε ο Αλέξανδρος Κατσιάμπουλας, διευθυντής Περιβάλλοντος, Ποιότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης της ΤΙΤΑΝ.

«Μέχρι το 2050 επιδιώκουμε να επιτύχουμε τη μείωση των αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου, κατά 32% με τη χρήση των συμβατικών τεχνολογιών και κατά 80% με νέες τεχνολογίες που αναπτύσσονται», επισήμανε.

Από το 1979 η εταιρεία έχει φυτέψει σχεδόν 2 εκατομμύρια δένδρα, ενώ το 30% των εγκαταστάσεων στην Ευκαρπία είναι πράσινο.