Γιατί είναι αναγκαία η συχνή παρουσία του Επιτρόπου Βέλα στην Ελλάδα

του Γιώργου Μητράκη

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ναυτιλιακών Θεμάτων και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καρμένου Βέλα επισκέφθηκε την Ελλάδα στην αρχή της θητείας του, τον μακρινό, πλέον, Μάιο του 2015, όταν και κήρυξε την έναρξη της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Θάλασσας», στον Πειραιά. Έκτοτε, όμως, δεν... ξαναπάτησε και, σίγουρα, σύμφωνα με το γραφείο του στις Βρυξέλλες,

δεν προβλέπεται στο κοντινό μέλλον άλλη επίσκεψη στη χώρα μας. Όπως υποστηρίζουν οι συνεργάτες του κ. Βέλα -προφανώς εκπροσωπώντας τον αυθεντικά- ο Επίτροπος συναντάται με Έλληνες αξιωματούχους για τα θέματα του χαρτοφυλακίου του στις Βρυξέλλες και στο περιθώριο των υπουργικών συνόδων.

Προφανώς όλα αυτά ισχύουν και έχουν βάση, αλλά –ως γνωστόν οι πραγματικές ειδήσεις συχνά ξεκινούν μετά το αλλά- ιδιαίτερα στα θέματα του περιβάλλοντος η Ελλάδα θα άξιζε μεγαλύτερης προσοχής από τον κ. Βέλα. Διότι παραμένει μια προβληματική χώρα, με πολλές ανοιχτές περιβαλλοντικές πληγές -χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι παράνομες χωματερές, που δηλητηριάζουν το περιβάλλον και «φεσώνουν» τη χώρα με πρόστιμα επί προστίμων. Εάν μεταφέρουμε το σκηνικό σε σχολική τάξη, είναι ο κατ’ εξοχήν κακός μαθητής που θέλει ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή, αλλά και νουθεσίες, προκειμένου να μπει στον σωστό δρόμο. Είναι, δηλαδή, ο μαθητής που έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη από το δάσκαλό του, ο οποίος διαθέτει τις γνώσεις για το τι πρέπει να γίνει και εκ της ιδιότητός του έχει τον τρόπο να το επιτύχει, να το επιβάλλει.

Ημιτελής χώρα

Η Ελλάδα είναι μια… ημιτελής χώρα σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο το ελληνικό σύστημα αντιμετώπισε με πρωτοφανή ερασιτεχνισμό την μόλυνση από το ναυάγιο του Αγία Ζώνη 2, στο Σαρωνικό. Τα επίπεδα ανακύκλωσης είναι πολύ χαμηλά και οι στόχοι βρίσκονται ακόμη πολύ μακριά από τους μέσους όρους στην Ευρώπη. Όλα αυτά, τα οποία προφανώς γνωρίζει ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, θα έπρεπε να τον… συγκινήσουν περισσότερο. Κατ’ αρχήν όφειλε να έχει αυθεντικές εικόνες από την κατάσταση που επικρατεί, ενώ –λειτουργώντας θεραπευτικά- πρέπει να πιέσει την εγχώρια πολιτική ηγεσία να διορθώσει τα κακώς κείμενα. Το γεγονός ότι για περισσότερα από δύο χρόνια ο Επίτροπος Βέλα δεν έχει πατήσει ελληνικό έδαφος κάτι σημαίνει: είτε ότι το θέμα δεν τον ενδιαφέρει, κάτι που είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς για έναν παράγοντα σε τέτοια θέση, είτε ότι πρόκειται για συνειδητή επιλογή. Ίσως ο άνθρωπος μιλώντας με τους δικούς μας σε ουδέτερο έδαφος να έχει απογοητευθεί. Ίσως να αντιλαμβάνεται ότι στην Ελλάδα η απόσταση λόγων και έργων είναι χαώδης. Ίσως, πάλι, να μας συμπαραστέκεται με τον τρόπο του, αφού η προσωπική εντύπωση και επαφή θα τον υποχρέωνε να έχει σκληρή στάση.

Ό,τι κι αν ισχύει -κάτι από αυτά, όλα μαζί ή και κάτι διαφορετικό- ο κ. Βέλα κάνει λάθος να αποφεύγει την Ελλάδα. Στο κάτω κάτω πολύ συχνά πετάει πάνω από τη χώρα μας για να φτάσει στη Μάλτα ή για να επιστρέψει από την πατρίδα του στις Βρυξέλλες.

Εκτός από τα περιβαλλοντικά θέματα στην Ελλάδα ανοιχτά παραμένουν και πολλά ζητήματα που αφορούν την αλιεία. Πρόκειται, κυρίως, για την υπεραλίευση, που αποτελεί μεγάλη πληγή για το θαλάσσιο οικοσύστημα της χώρας. Ένα ακόμη πεδίο αρμοδιότητας του κ. Βέλα, που επιβάλλει την πυκνότερη παρουσία του στην Ελλάδα.
Ασφαλώς η γραφειοκρατία των Βρυξελλών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθορίζει εν πολλοίς τον τρόπο που λειτουργεί η Κομισιόν και με τον οποίο δουλεύουν οι Επίτροποι. Αλλά, όπως καλά έχουμε μάθει τα τελευταία χρόνια από πρώτο χέρι, οι εποχές αλλάζουν. Υπάρχουν ιδιάζουσες περιπτώσεις, που χρήζουν ειδικών χειρισμών. Γι’ αυτό οι συνάδελφοι του κ. Βέλα στην Κομισιόν βρίσκονται συχνά στην Αθήνα και άλλα σημεία της χώρας. Στην Ελλάδα η αδιαφορία για το περιβάλλον είναι εγκληματική και απαράδεκτη, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Ο δημόσιος τομέας κωλυσιεργεί, η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί και ο ιδιωτικός τομέας συγκινείται μόνο όταν κάτι το επιβάλλει η αγορά. Επειδή, λοιπόν, οι περιβαλλοντικοί παράμετροι της παραγωγής προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών καθορίζουν, πλέον, σε σημαντικό ποσοστό την πρόσβαση στις ανεπτυγμένες αγορές, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις πειθαρχούν και συντονίζονται. Θέμα περιβαλλοντικής συνείδησης δεν υπάρχει στο βαθμό που θα έπρεπε. Τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στην Αττική είναι χαρακτηριστικά και πρέπει να προβληματίσουν και τον Επίτροπο Κάρμενου Βέλα.