Βρετανία: Ο Μπλερ ήθελε συμφωνία για τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, η κυβέρνηση του Τόνι Μπλερ, το 2003, ήθελε συμφωνία με την Ελλάδα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ενώ «κατηγορούσε» το Βρετανικό Μουσείο για αδιαλλαξία.

Σε μια επιστολή από τον Απρίλιο του 2003, που απευθυνόταν στον Μπλερ, η σύμβουλος της Ντάουνινγκ Στριτ Σάρα Χάντερ έγραφε πως «Υπάρχουν καλοί λόγοι για να ενθαρρύνουμε -τόσο ιδιωτικά, όσο και δημόσια- το [Βρετανικό Μουσείο] να βρει μια ρύθμιση τους επόμενους 12 μήνες».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από τα UK National Archives, η επιστολή πρόσθετε πως «Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη - επιχειρηματολογώντας για ένα δάνειο αντί για την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας - και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του [Βρετανικού Μουσείου] να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς».

Στην επιστολή, η Χάντερ έγραφε ότι τα μάρμαρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν «ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί» στην προσπάθεια του Λονδίνου να «κερδίσει» τους Ολυμπιακούς του 2012, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη λήψη της ελληνικής ψήφου και όχι μόνο. Ωστόσο, προειδοποιούσε πως «θα πρέπει να προφυλαχθούμε από τον κίνδυνο άλλες χώρες να υποβάλλουν ανάλογα αιτήματα». Για να λυθεί το αδιέξοδο, πρότεινε Λονδίνο και Αθήνα να υπογράψουν μια συνθήκη που θα διέπει τη συμφωνία κοινής χρήσης μεταξύ των δύο χωρών.

Σε ένα χειρόγραφο σημείωμα, ο Μπλερ έγραφε ότι ήταν υπέρ της δημιουργίας ενός καναλιού επικοινωνίας ώστε το Βρετανικό Μουσείο να πειστεί για τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας διευθέτησης. Πρότεινε να τεθεί επικεφαλής των διαπραγματεύσεων ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Όουεν, καθώς είχε «επιρροή». Ο Όουεν, τον Μάρτιο του 2003, είχε γράψει στην κυβέρνηση ότι η διαπραγμάτευση κάποιας μορφής συνθήκης με την Αθήνα για τον δανεισμό των μαρμάρων θα είχε «τεράστια οφέλη». Από τα έγγραφα που έχουν δημοσιευθεί, δεν είναι σαφές το γιατί αυτή η ιδέα απορρίφθηκε.

Τον Οκτώβριο του 2002, ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, είχε γράψει στον Μπλερ, προτείνοντας να επιστραφούν τα μάρμαρα στην Ελλάδα με μακροπρόθεσμο δανεισμό από το Βρετανικό Μουσείο σε ένα νέο μουσείο που χτίζεται στους πρόποδες της Ακρόπολης, «παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας», σύμφωνα με τα έγγραφα του αρχείου. Μια πράξη του κοινοβουλίου από το 1963 απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τα γλυπτά.

Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα προσφέρθηκε να παράσχει στο Βρετανικό Μουσείο μια σειρά αρχαιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων που δεν είχαν βγει ποτέ εκτός Ελλάδας. Η επιστολή Σημίτη αναφερόταν και σε μία δημοσκόπηση του 2002 που έδειχνε ότι το 56% του βρετανικού κοινού υποστήριζε την επιστροφή των μαρμάρων στην Ελλάδα. «Η επιστροφή των μαρμάρων από τη βρετανική κυβέρνηση στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, θα ήταν μια διεθνώς επικροτούμενη χειρονομία που αρμόζει στο Ολυμπιακό πνεύμα», έγραφε ο Σημίτης.

Τον Νοέμβριο, ο Ρίσι Σούνακ προκάλεσε διπλωματική διαμάχη, σνομπάροντας τον Έλληνα πρωθυπουργό, καθώς ακύρωσε τη συνάντησή τους στο Λονδίνο. Αφορμή αποτέλεσαν τα σχόλια του Κυριάκου Μητσοτάκη σχετικά με τα γλυπτά του Παρθενώνα και την επιστροφή τους στη χώρα, πριν την προγραμματισμένη συνάντηση, τα οποία δυσαρέστησαν τον Σούνακ.

Ο Κ. Μητσοτάκης βρίσκεται σε μακροχρόνιες συζητήσεις με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, για το ενδεχόμενο μιας δανειακής σύμβασης, ενώ ο σερ Κιρ Στάρμερ, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, έχει πει ότι δε θα σταθεί εμπόδιο σε μια τέτοια συμφωνία μεταξύ της Αθήνας και του μουσείου.

Χθες, 28 Δεκεμβρίου, ο Όσμπορν δήλωσε στο podcast του, Political Currency, ότι οι διαχειριστές του μουσείου και η ελληνική κυβέρνηση είναι «πολύ πρόθυμοι να συμφωνήσουν», σημειώνοντας ότι οι συνομιλίες συνεχίστηκαν, παρά το γεγονός πως ο Βρετανός πρωθυπουργός δε μιλά στον Έλληνα ομόλογό του.