Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει η Ελλάδα
Τη σημασία της χρηματοδότησης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αλλά και τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα σε αυτή την κατεύθυνση, αναλύει σε μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας της Τράπεζας της Ελλάδος.
Πιο συγκεκριμένα, στη μελέτη αποτυπώθηκε η υφιστάμενη κατάσταση σε σχέση με την
Αναφορικά με το κενό χρηματοδότησης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, το ΙΟΒΕ τονίζει ότι από τη μια μεριά, περίπου $46 δισεκ. διατίθενται προς δράσεις προσαρμογής παγκοσμίως. Αυτό αποτελεί λιγότερο από το 7,2% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα.
Από την άλλη μεριά, οι εκτιμήσεις για τις ετήσιες επενδυτικές ανάγκες χρηματοδότησης της προσαρμογής στις αναπτυσσόμενες χώρες ανέρχονται στα $71 δισεκ., ενώ αυτές αναμένεται να αυξηθούν στα $160- 340 δισεκ. ετησίως έως το 2030 και στα $315-565 δισεκ. ετησίως έως το 2050.
Το κενό στη χρηματοδότηση της προσαρμογής, δηλαδή η διαφορά μεταξύ του εκτιμώμενου κόστους για την επίτευξη των στόχων προσαρμογής και των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων, διευρύνεται τα τελευταία έτη.
Τι γίνεται σε επίπεδο Ε.Ε.
Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 30% περίπου του προϋπολογισμού (€557 δισεκ.) για την περίοδο 2021-2027, αφιερώνεται σε δράσεις σχετικές με την κλιματική αλλαγή (χωρίς να υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ δράσεων μετριασμού και προσαρμογής), ενώ πληθώρα ευρωπαϊκών μηχανισμών και χρηματοδοτικών εργαλείων συμβάλλουν στην απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων με στόχο την αποτελεσματική χρήση τους και την ευρωπαϊκή συνοχή.
Η θέση της Ελλάδας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η χώρα μας βρίσκεται στη 14η θέση σε όρους τρωτότητας στην ΕΕ27 και στη 18η στην ετοιμότητα κινητοποίησης επενδύσεων για δράσεις προσαρμογής
Έως το 2100, το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να υποστεί μια ετήσια μείωση έως και 6% εάν δεν ληφθούν μέτρα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ενώ το σωρευτικό κόστος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής μεταφράζεται σε €701 δισεκ. Το κόστος αυτό μπορεί να μειωθεί κατά μέχρι και €123 δισεκ. εάν ληφθούν μέτρα προσαρμογής.
Η έρευνα του ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι η χρηματοδότηση της προσαρμογής στην Ελλάδα γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από δημόσιους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, μέσω προγραμμάτων που αφορούν γενικότερα στην προστασία του περιβάλλοντος και σε δράσεις για το κλίμα (π.χ. νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, Ελλάδα 2.0, Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE).
Σημειώνεται πως αν και δεν υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός στα παραπάνω προγράμματα για έργα προσαρμογής, έχουν ήδη δεσμευθεί πόροι για έργα που θα ενισχύσουν την ικανότητα προσαρμογής της χώρας στην κλιματική αλλαγή (π.χ. έργα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων).
Στην κατεύθυνση της κινητοποίησης ιδιωτικών πόρων, φαίνεται πως οι διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις και η ασθενής αγορά κεφαλαίου εν γένει δεν επαρκούν για την ωρίμανση τεχνολογιών και καινοτομίας που σχετίζονται με την προσαρμογή εντός ελληνικής οικονομίας.
Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην προσαρμογή
Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην υποστήριξη εφαρμογής δράσεων προσαρμογής είναι διττός. Αφενός, καλείται να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες λειτουργίας της κλιματικής αλλαγής που δύνανται να περιορίσουν την παραγωγικότητα (υψηλότερο λειτουργικό κόστος, κόστος ασφάλισης, προστασία εργαζόμενων, ζημιές από ακραία φαινόμενα και λοιπά).
Αφετέρου, μπορεί να περιορίσει σημαντικά το κενό της χρηματοδότησης της προσαρμογής μέσα από την παροχή χρηματοδοτικών πόρων μέσω της αγοράς κεφαλαίου και χρήματος, παρότι σήμερα καλύπτει μόλις το 1,6% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα.
Στις πηγές χρηματοδότησης για την προσαρμογή συμπεριλαμβάνονται πράσινα δάνεια που συνδέονται με ρήτρες βιωσιμότητας και πράσινα ομόλογα (π.χ. SLBs, SLLs) καθώς και οι χρηματιστηριακές αγορές με προϊόντα των οποίων η απόδοση συνδέεται με την πορεία δεικτών παρακολούθησης της βιωσιμότητας (π.χ. S&P 500 ESG, o SPI ESG (Ελβετία), ο MSCI USA ESG Focus index κ.α.).
Η δυναμική του ιδιωτικού τομέα στην χρηματοδότηση επενδυτικών δράσεων κλιματικής προσαρμογής προέρχεται από την υψηλή τεχνογνωσία του, την ικανότητά του να καινοτομεί και να παράγει νέες τεχνολογίες, καθώς και από την φύση της οικονομικής του μόχλευσης, στοιχεία τα οποία στο πλαίσιο των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) οδηγούν στην κινητοποίηση πόρων τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα για τη στήριξη επενδυτικών έργων και δράσεων κλιματικής προσαρμογής, εξοικονομώντας δημόσιες δαπάνες.
Προτάσεις πολιτικής
Η επιτάχυνση της υλοποίησης δράσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι επιβεβλημένη για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα προτάσεις πολιτικής, συνοπτικά:
ΙΟΒΕκλιματική αλλαγήΕΛΛΑΔΑ
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Οικονομία
- Οικογένεια έκλεψε καταλύτες αξίας 36 εκατομμυρίων ευρώ
- Η ξυλώδης βιομάζα του δάσους της Βόρειας Εύβοιας μπορεί να αξιοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας
- Χατζηδάκης: Ψήφος εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας από τον όμιλο Grimaldi
- Διακρατική συνάντηση του InnoMeatEdu στην Ελλάδα
- Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει η Ελλάδα
- 4ο Συνέδριο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού
- Elefsis Shipyards on track for restructuring
- Το Ισραήλ απάντησε για πρώτη φορά τι θα κάνει με τη Γάζα: Οι τρεις φάσεις του πολέμου
- Travel receipts jumped to 14.66 billion euros in January-August
- ΟΗΕ: Το νωρίτερο αύριο η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Reporter
- Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει η Ελλάδα
- Quest: Η... αξιολόγηση Φέσσα για την «Κωτσόβολος»
- Το ολοκαίνουργιο KONA έφθασε στην Ελλάδα
- Καταγγελία ΠΑΣΟΚ: Η κυβέρνηση δεν δίνει στοιχεία του Ταμείου Ανάκαμψης
- Χαμάς: Συζητά την απελευθέρωση ομήρων- Αντάλλαγμα η κατάπαυση του πυρός
- Νέο ΛΟΤΤΟ: Το Σάββατο στις 22:00 η νέα κλήρωση για το έπαθλο των 10.000 ευρώ
- Τελευταία Νέα Reporter
- Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει η Ελλάδα
- Καταγγελία ΠΑΣΟΚ: Η κυβέρνηση δεν δίνει στοιχεία του Ταμείου Ανάκαμψης
- Quest: Η... αξιολόγηση Φέσσα για την «Κωτσόβολος»
- Το ολοκαίνουργιο KONA έφθασε στην Ελλάδα
- Νέο ΛΟΤΤΟ: Το Σάββατο στις 22:00 η νέα κλήρωση για το έπαθλο των 10.000 ευρώ
- Χαμάς: Συζητά την απελευθέρωση ομήρων- Αντάλλαγμα η κατάπαυση του πυρός
- Bloomberg-ΕΚΤ: Τα επιτόκια θα μείνουν υψηλά, παρά τους οικονομικούς κινδύνους
- Κλιματική αλλαγή: Ένα «μακρινό» πρόβλημα που προκαλεί «μεγάλη ανησυχία»
- Παραιτήθηκε (;) ο Κούγιας από την υπεράσπιση της Πισπιρίγκου
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Οικονομία
- Υπόθεση Πάτρας: Νέοι συνήγοροι υπεράσπισης για την κατηγορούμενη
- ΓΕΩΤΕΕ: Αίτημα για παράταση υποβολής φακέλων για τα Σχέδια Βελτίωσης
- «Κλειδώνουν» οι δηλώσεις ΦΠΑ και έπονται οι δηλώσεις φόρου εισοδήματος
- Ο ισραηλινός στρατός εκτιμά πως η πλειονότητα των ομήρων είναι ζωντανοί
- Μακρόν: Η Γαλλία θα αγωνιστεί εναντίον όλων των μορφών τρομοκρατίας
- Γιατί φούντωσε η κόντρα υπουργείου Εργασίας-Επαγγελματικών Ταμείων
- Το Ισραήλ απάντησε για πρώτη φορά τι θα κάνει με τη Γάζα
- Ο Πρωθυπουργός στα Ιωάννινα: Μεγάλη πρόκληση για την Κυβέρνηση το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων