Πάτωσε το ελληνικό Σχολείο - δε φταίνε οι μαθητές

Στον διεθνή διαγωνισμό PISA, μεταξύ μαθητών από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, οι Έλληνες μαθητές αξιολογήθηκαν κάτω από τον μέσο όρο. Τα μίντια γράφουν ότι οι Έλληνες μαθητές “πάτωσαν”. Η αλήθεια είναι ότι το ελληνικό σχολείο και το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχουν πατώσει, εδώ και δεκαετίες και δεν πρόκειται να συνέλθουν, αν δεν γίνουν τεράστιες αλλαγές. Τι αλλαγές; Αλλαγές στη διδακτέα ύλη και στον τρόπο διδασκαλίας. Η αντίδραση των εκπαιδευτικών στην είδηση οτι πατώσαμε στο διεθνή

Όταν μιλάμε για μεταρρύθμιση στην Παιδεία, συζητάμε για ιδιωτικά Πανεπιστήμια, για προσλήψεις καθηγητών, για ολοήμερα Σχολεία, για αυξήσεις στις δαπάνες για την Παιδεία. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί. Βρίσκεται στο γεγονός ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα - κυρίως το Σχολείο - παράγει αγράμματους.

Το βλέπουμε όλοι γύρω μας. Κανείς δεν θυμάται τι διδάχτηκε στο Σχολείο, πάρα πολλοί επικοινωνούν μέσω μηνυμάτων με Greeklish επειδή δεν ξέρουν ορθογραφία. Πάρα πολλοί χρησιμοποιούν λάθος λέξεις, λάθος χρόνους στα ρήματα, μιλάνε και γράφουν ασύντακτα. Πάρα πολλοί δεν ξέρουν να κάνουν απλές αριθμητικές πράξεις, ούτε υπολογισμούς της καθημερινής ζωής, όπως εκπτώσεις, αυξήσεις, μειώσεις. Για ποσοστά ούτε συζήτηση. Ελάχιστοι μπορούν να λύσουν ένα πρόβλημα αριθμητικής του Δημοτικού και μετριούνται στα δάχτυλα αυτοί που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους στο διάβασμα, ακόμη και στο δημοτικό. Τελικά τα παιδιά κάνουν ιδιαίτερα στο σπίτι ή στα φροντιστήρια, αν θέλουν να πάρουν ένα καλό βαθμό η να περάσουν το Πανεπιστήμιο.

Το σχολείο παράγει αμόρφωτους επειδή δεν επικεντρώνεται στις βασικές και αναγκαίες γνώσεις, αλλά προσπαθεί να καλύψει μια ευρύτατη και περίπλοκη ύλη, ασχολείται με ασήμαντες λεπτομέρειες, ζητά και επιβραβεύει την παπαγαλία, πολεμά την φαντασία και την κριτική σκέψη που διαθέτουν όλα τα παιδιά, πριν τα “χαλάσει” το Σχολείο.

Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, παιδαγωγικά είναι τραγικοί. Στην αρχή ξεκινάνε με κέφι, προσπαθούν, αλλά τους ισοπεδώνει και αυτούς το σύστημα. Κουρασμένοι μετά τα πρώτα χρόνια που δουλεύουν, απελπισμένοι, εκνευρισμένοι, προσπαθούν να βάλουν στο μυαλό των παιδιών άχρηστες γνώσεις, περίπλοκους κανόνες μιας ιδιαίτερα σύνθετης γλώσσας που εγκαταλείπεται σιγά σιγά από τους ίδιους τους Έλληνες, επειδή δεν κατάφεραν να τη μάθουν στο πολύ κακό Σχολείο.
Και καταλήγουμε στα Greeklish, χρησιμοποιούμε ένα εξαιρετικά περιορισμένο λεξιλόγιο και είμαστε θύματα σε όλη μας τη ζωή, αφού μας κοροϊδεύουν οι απατεώνες κάθε είδους, λόγω έλλειψης κριτικής σκέψης και δυσκολίας κατανόησης των εννοιών.

Όσον αφορά στην ύλη των σχολικών μαθημάτων, είναι απόλυτα ελληνοκεντρική, τα παραδείγματα είναι του περασμένου αιώνα, δεν έχουν θέση με την σημερινή πραγματικότητα την οποία ζουν τα παιδιά. Άπειρες λεπτομέρειες για μάχες, από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μέχρι το 21, όλοι οι Αυτοκράτορες του Βυζαντίου αναλυτικά, όλοι οι οπλαρχηγοί, πλήθος ανούσιας ύλης και άχρηστων γνώσεων. Οι μεγάλες αλλαγές που έγιναν παγκοσμίως, αυτές που καθόρισαν τον σημερινό κόσμο διδάσκονται με μια παράγραφο η καθεμία.

Στα "πρακτικά" μαθήματα, Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία, τα πράγματα είναι καλύτερα, αλλά η γλώσσα που χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία τους είναι άγνωστη στους μαθητές. Είναι σαν να προσπαθείς να μάθεις Φυσική ή Βιολογία στα Κινέζικα. Οι φιλόλογοι δεν έχουν διδάξει αυτές τις λέξεις στα παιδιά και οι Μαθηματικοί και Φυσικοί, δεν αλλάζουν λέξεις, δεν απλουστεύουν τη γλώσσα που χρησιμοποιούν στη διδασκαλία τους.

Δεν έχει νόημα να επαναλαμβάνουμε λεπτομέρειες που όλοι γνωρίζουμε.Η ουσία του προβλήματος της Παιδείας μας είναι ορατή καθημερινά. H αξιολόγηση της PISA απλώς επιβεβαιώνει αυτό που όλοι ξέρουμε. Αν δεν αλλάξει το Σχολείο, δεν θα αλλάξει τίποτα. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι “μεταρρυθμίσεις” που συζητιούνται επί δεκαετίες αφορούν τις σχολικές δαπάνες, τις προσλήψεις δασκάλων και καθηγητών και τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια (το πλέον ασήμαντο ζήτημα αφού ιδιωτικά Πανεπιστήμια υπάρχουν και λειτουργούν στην Ελλάδα και δίνουν πτυχία που αναγνωρίζονται από όλα τα ξένα Πανεπιστήμια και από όλες τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, απλώς δεν αναγνωρίζονται από το ελληνικό δημόσιο).
Δεν είναι αυτές μεταρρυθμίσεις, δεν είναι αυτά που πρέπει να γίνουν. Μεταρρυθμίσεις είναι οι αλλαγές της σχολικής ύλης, η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας, οι νέες παιδαγωγικές μέθοδοι και η εισαγωγή της φαντασίας και της κριτικής σκέψης στην εκπαίδευση.
Αυτές όμως τις μεταρρυθμίσεις δεν τις συζητά ποτέ το υπουργείο, όποια κυβέρνηση κι αν έχουμε.