Κομισιόν: Ανεβάζει τις προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας-Στο 5,8% ο πληθωρισμός

Η ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα εν μέσω προκλήσεων παγκοσμίως, αναφέρει η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις της. Οι χαμηλότερες τιμές της ενέργειας, η άμβλυνση των περιορισμών προσφοράς και η ισχυρή αγορά εργασίας στήριξαν τη μέτρια ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του 2023, διαλύοντας τους φόβους για ύφεση.

Αυτό το καλύτερο από το αναμενόμενο ξεκίνημα του έτους ανεβάζει τις προοπτικές ανάπτυξης για την οικονομία της ΕΕ στο 1,0% το 2023 (0,8% στις χειμερινές

ενδιάμεσες προβλέψεις) και στο 1,7% το 2024 (1,6% το χειμώνα).

Παρόμοιου μεγέθους είναι και οι ανοδικές αναθεωρήσεις για την ευρωζώνη, με την αύξηση του ΑΕΠ να αναμένεται πλέον σε 1,1% και 1,6% το 2023 και το 2024 αντίστοιχα. Λόγω των συνεχιζόμενων πιέσεων στις βασικές τιμές, ο πληθωρισμός αναθεωρήθηκε επίσης προς τα πάνω σε σύγκριση με το χειμώνα, σε 5,8% το 2023 και 2,8% το 2024 στην ευρωζώνη.

Οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας αυξάνουν τις προοπτικές ανάπτυξης

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% στην ΕΕ και κατά 0,1% στη ζώνη του ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2023. Οι δείκτες υποδηλώνουν συνεχή ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο.

Η ευρωπαϊκή οικονομία κατάφερε να συγκρατήσει τις αρνητικές επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ξεπερνώντας την ενεργειακή κρίση χάρη στην ταχεία διαφοροποίηση της προσφοράς και τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Οι αισθητά χαμηλότερες τιμές της ενέργειας λειτουργούν στην οικονομία, μειώνοντας το κόστος παραγωγής των επιχειρήσεων. Οι καταναλωτές βλέπουν επίσης τους λογαριασμούς ενέργειας να μειώνονται, αν και η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει συγκρατημένη καθώς η αύξηση των μισθών επιβραδύνει την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.

Καθώς ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός, οι συνθήκες χρηματοδότησης πρόκειται να γίνουν ακόμη πιο αυστηρές. Αν και η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες της ΕΕ αναμένεται να πλησιάσουν στο τέλος του κύκλου αύξησης των επιτοκίων, η πρόσφατη αναταραχή στον χρηματοπιστωτικό τομέα είναι πιθανό να προσθέσει πίεση στο κόστος και την ευκολία πρόσβασης σε πιστώσεις, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη των επενδύσεων και συγκεκριμένη τις επενδύσεις στον στεγαστικό τομέα.

Ο βασικός πληθωρισμός αναθεωρήθηκε υψηλότερα, αλλά σταδιακά θα υποχωρήσει

Αφού κορυφώθηκε το 2022, ο ονομαστικός πληθωρισμός συνέχισε να μειώνεται το πρώτο τρίμηνο του 2023 εν μέσω απότομης επιβράδυνσης των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων της ενέργειας και των μη επεξεργασμένων τροφίμων) αποδεικνύεται πιο επίμονος. Τον Μάρτιο έφτασε στο ιστορικό υψηλό του 7,6%, αλλά προβλέπεται να υποχωρήσει σταδιακά στον προβλεπόμενο ορίζοντα καθώς τα περιθώρια κέρδους απορροφούν υψηλότερες μισθολογικές πιέσεις και οι συνθήκες χρηματοδότησης γίνονται πιο αυστηρές. Ο εναρμονισμένος δείκτης του Απριλίου για τις εκτιμήσεις των τιμών καταναλωτή για τη ζώνη του ευρώ, που δημοσιεύτηκε μετά την ημερομηνία λήξης αυτής της πρόβλεψης, δείχνει οριακή πτώση του ρυθμού του δομικού πληθωρισμού, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να κορυφώθηκε το πρώτο τρίμηνο, όπως προβλεπόταν .

Σε ετήσια βάση, ο δομικός πληθωρισμός στην ευρωζώνη το 2023 ορίζεται στο 6,1% κατά μέσο όρο, πριν υποχωρήσει στο 3,2% το 2024, παραμένοντας πάνω από τον ονομαστικό πληθωρισμό και στα δύο προβλεπόμενα έτη.

Η αγορά εργασίας παραμένει ανθεκτική στην οικονομική επιβράδυνση

Μια ισχυρή αγορά εργασίας ρεκόρ ενισχύει την ανθεκτικότητα της οικονομίας της ΕΕ. Το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ έφτασε σε νέο χαμηλό ρεκόρ 6,0% τον Μάρτιο του 2023 και τα ποσοστά συμμετοχής και απασχόλησης βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.

Η αγορά εργασίας της ΕΕ αναμένεται να αντιδράσει μόνο ήπια στον βραδύτερο ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης. Η αύξηση της απασχόλησης προβλέπεται στο 0,5% φέτος, πριν μειωθεί στο 0,4% το 2024. Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να παραμείνει λίγο πάνω από το 6%. Η αύξηση των μισθών έχει επιταχυνθεί από τις αρχές του 2022, αλλά μέχρι στιγμής έχει παραμείνει πολύ κάτω από τον πληθωρισμό. Αναμένονται πιο σταθερές μισθολογικές αυξήσεις λόγω της επίμονης στενότητας των αγορών εργασίας, των υψηλών αυξήσεων των κατώτατων μισθών σε αρκετές χώρες και, γενικότερα, της πίεσης από τους εργαζόμενους να ανακτήσουν τη χαμένη αγοραστική δύναμη.

Τα δημόσια ελλείμματα αναμένεται να μειωθούν ιδιαίτερα το 2024

Παρά τη θέσπιση μέτρων στήριξης για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας, η ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη και η χαλάρωση των υπολειπόμενων μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία οδήγησαν το συνολικό δημόσιο έλλειμμα της ΕΕ το 2022 να μειωθεί περαιτέρω στο 3,4% του ΑΕΠ. Το 2023 και πιο έντονα το 2024, η πτώση των τιμών της ενέργειας θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις να καταργήσουν σταδιακά τα μέτρα ενεργειακής στήριξης, οδηγώντας σε περαιτέρω μειώσεις του ελλείμματος, στο 3,1% και στο 2,4% του ΑΕΠ αντίστοιχα.

Ο δείκτης του συνολικού χρέους της ΕΕ προς το ΑΕΠ προβλέπεται να μειώνεται σταθερά κάτω από το 83% το 2024 (90% στην ευρωζώνη), που εξακολουθεί να είναι πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια των δημοσιονομικών τροχιών μεταξύ των κρατών μελών, επισημαίνει η Κομισιόν.

Ενώ ο πληθωρισμός μπορεί να υποστηρίξει τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών βραχυπρόθεσμα, αυτή η επίδραση είναι βέβαιο ότι θα εξαφανιστεί με την πάροδο του χρόνου καθώς το κόστος αποπληρωμής του χρέους αυξάνεται και οι δημόσιες δαπάνες προσαρμόζονται σταδιακά στο υψηλότερο επίπεδο τιμών.

Οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις οικονομικές προοπτικές έχουν αυξηθεί

Ο πιο επίμονος δομικός πληθωρισμός θα μπορούσε να συνεχίσει να περιορίζει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και να αναγκάσει μια ισχυρότερη απάντηση της νομισματικής πολιτικής, με ευρείες μακροοικονομικές επιπτώσεις. Επιπλέον, τα νέα επεισόδια χρηματοοικονομικής πίεσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της αποστροφής κινδύνου, προκαλώντας μια πιο έντονη αυστηροποίηση των προτύπων δανεισμού από ό,τι υποτίθεται σε αυτήν την πρόβλεψη. Μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική θα τροφοδοτούσε περαιτέρω τον πληθωρισμό, στηριζόμενος στη δράση της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, ενδέχεται να προκύψουν νέες προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομία μετά την αναταραχή του τραπεζικού τομέα ή που σχετίζονται με ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις.

Στα θετικά, οι πιο ευνοϊκές εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας θα οδηγούσαν σε ταχύτερη πτώση του μετρούμενου πληθωρισμού, με θετικές επιδράσεις στην εγχώρια ζήτηση. Τέλος, υπάρχει επίμονη αβεβαιότητα που απορρέει από τη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

ΚΟΜΙΣΙΟΝΕυρωπαική ΕπιτροπήΟΙΚΟΝΟΜΙΑπληθωρισμόςΑΕΠ