Αγώνας δρόμου για τις φορολογικές δηλώσεις: Προσυμπληρωμένα τα τεκμαρτά εισοδήματα

“Φουλάρει” τις μηχανές της η ΑΑΔΕ για να είναι όλα έτοιμα κι εντός Μαρτίου να ανοίξουν οι πλατφόρμες για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2023. Βέβαια, φέτος, η φορολογική διοίκηση, με βάση τη σχετική νομοθεσία που πέρασε στα τέλη του 2023, “ράβει” εκ των προτέρων το “κοστούμι” για χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους καθώς θα τους φορολογήσει με βάση το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα.

Αλλαγές στη φορολογική "βάση" και έμμεσοι φόροι

Μάλιστα, με “αναμονή” εσόδων της τάξης περίπου των 550 - 600 εκατ. ευρώ, εκτιμάται, από πολλούς αναλυτές ότι γίνεται ένα πρώτο βήμα για την βελτίωση του “ισοζυγίου” έμμεσων - άμεσων φόρων, που στην Ελλάδα “βαραίνει” υπέρ των πρώτων, κάτι που δε συνάδει με όρους φορολογικής δικαιοσύνης.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΥΠΕΘΟ, η εφαρμογή του νέου συστήματος φορολόγησης σε συνδυασμό με το «ψαλίδι» στο τέλος επιτηδεύματος, στο σύνολο των 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών θα επιφέρει:

Μέση αύξηση φορολογικών επιβαρύνσεων κατά 1.444 ευρώ για 473.000 ΑΦΜ.

Μέση μείωση φόρου 560 ευρώ για 138.000 ΑΦΜ, ενώ 124.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα δουν την παραμικρή μεταβολή στο εκκαθαριστικό τους σημείωμα.

Σημειώνεται ότι πέρυσι το Δημόσιο εισέπραξε 1,709 δισ. ευρώ (1,331 δισ. ευρώ από το φόρο εισοδήματος και 378 εκατ. ευρώ από το τέλος επιτηδεύματος) από τη φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών. "Νάρκη" για πολλούς
Ερώτημα είναι, βέβαια, το εάν θα αποτελέσει η αρχή αυτή με τα τεκμαρτά εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών, μια “στροφή” σε μειώσεις έμμεσων φόρων π.χ. του ΦΠΑ, αν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Πάντως, το μόνο βέβαιο, είναι ότι πολλοί κλάδοι θα κληθούν, συχνά με άδικο τρόπο, λόγω των τεκμηρίων (π.χ. νέοι δικηγόροι, ή επεγγελματίες με ιστορία αλλά με ελλειμματική πελατεία κτλ) να καταβάλουν διπλάσιο φόρο, κάτι που ενδεχομένως μπορεί πολλούς να οδηγήσει σε πλήρες αδιέξοδο. Προσυμπλήρωση

Στο μεταξύ, για να είναι όλα έτοιμα και με βάση το σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, που στοχεύει να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό των εντύπων των δηλώσεων προσυμπληρωμένο, στην τελική ευθεία είναι η καταγραφή στα έντυπα Ε1 και Ε3 των δηλώσεων των ποσών του τεκμαρτού εισοδήματος για κάθε έναν και κάθε μία φορολογούμενο/η. Δηλαδή, στη δήλωσή τους οι πολίτες, εφόσον είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, θα δουν το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα που θα τους έχει προσδιορίσει η ΑΑΔΕ. Βέβαια, έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν μικρότερο φορολογητέο εισόδημα, αλλά ο φόρος που θα κληθούν να πληρώσουν θα υπολογιστεί με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.

Αμφισβήτηση του τεκμαρτού

Την δυνατότητα αμφισβήτησης του τεκμαρτού φόρου, όπως θα προσδιορίζεται από φέτος, πάντως, με βάση την πρόσφατα ψηφισθεισα νομοθεσία θα έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες μέσα από τη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα, που αναμένεται να ανοίξει η ΑΑΔΕ στις αρχές Απριλίου. Η πλατφόρμα θα λειτουργεί παράλληλα με την εφαρμογή για τις φορολογικές δηλώσεις και μέσα από κατάθεση αιτήσεων θα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι επιτηδευματίες να αντικρούσουν τη βεβαίωση του τεκμαρτού φόρου αποδεικνύοντας ότι το εισόδημα τους είναι χαμηλότερο από αυτό που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια. Βέβαια, μέρος της όλης διαδικασίας είναι και η εξουσιοδότηση των φορολογικών αρχών για “ξεσκόνισμα” των “βιβλίων”, προκειμένου να αποδειχθεί η ακρίβεια των ισχυρισμών τους.

Εφόσον, δε, η Φορολογική Διοίκηση στη βάση των κατατεθειμένων δικαιολογητικών για την απόδειξη του ορθού των ισχυρισμών του κάθε ενδιαφερόμενου δει ότι υπάρχει βάση για τις ενστάσεις θα μπορεί να μειώσει ανάλογα το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα.

Πάντως, οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία και για το χρονοδιάγραμμα και το τρόπο ελέγχου από τη φορολογική διοίκηση θα καθοριστούν με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή που θα εκδοθεί το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα.

Η διαδικασία

Να σημειωθεί ότι οι επαγγελματίες που θα αμφισβητήσουν τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης τους θα πρέπει να έχουν υποβάλλει τη δήλωσή τους και σύμφωνα με το νόμο να πληρώσουν το ποσό του φόρου που προκύπτει από το εκκαθαριστικό σημείωμα. Στη συνέχεια μόνο θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν ένσταση ζητώντας από τις αρχές τον επαναπροσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος τους μετά από έλεγχο ο οποίος θα τρέξει εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Μάλιστα, ό έλεγχος θα μπορεί να διενεργηθεί εξ αποστάσεως, από το γραφείο ή εναλλακτικά στην έδρα της επιχείρηση. Σε περίπτωση που από τον έλεγχο των στοιχείων αποδειχθεί ότι το πραγματικό εισόδημα του επαγγελματία είναι μικρότερο από το τεκμαρτό ο αρχικός λογαριασμός θα ακυρωθεί και θα γίνει νέος υπολογισμός από την αρχή.

Η νομοθεσία

Με βάση το νέο φορολογικό νόμο κάθε ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αμφισβητήσει το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής υπό την προϋπόθεση ότι θα ζητήσει την διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα χαμηλότερο του τεκμαρτού. Επιπρόσθετα το τεκμήριο είναι μαχητό και μπορεί να αμφισβητηθεί εφόσον συντρέχει κάποια από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

στρατιωτική θητεία, φυλάκιση, νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική, αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή κατά τους 12 μήνες μετά τον τοκετό ή την υιοθεσία ή αναδοχή τέκνου,

εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,

ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,

απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον, καθώς και άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά φέτος περισσότεροι από 700.000 επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα φορολογηθούν με το νέο τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης που προβλέπει ότι ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται με βάση:

1. Τον εκάστοτε κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα ο οποίος θα προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή σε περίπτωση που ο επαγγελματίας απασχολεί προσωπικό τον ανώτερο ετήσιο μισθό που καταβάλλει σε υπάλληλό του. Για τη προσαύξηση θα λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά, με ανώτατο όριο τις 30.000 ευρώ.

2. Το ύψος του τζίρου της επιχείρησης που θα προσαυξάνει την ελάχιστη αμοιβή προσαυξάνεται στο 5% επί του ποσού που ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ.

3. Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.

Ωστόσο το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για:

- επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%

- επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους

- γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα

- γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%

- γονείς πολύτεκνων οικογενειών

- εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος που δεν υπερβαίνει το 25%

Επίσης το ύψος του τεκμηρίου περιορίζεται κατά 67% για τους ελεύθερους επαγγελματίες με 4 χρόνια δραστηριότητας και κατά 33% για 5 χρόνια ενώ εξαιρούνται από την προσαύξηση με βάση το τζίρο τα περίπτερα αλλά μόνο για το μέρος του τζίρου από πωλήσεις καπνοβιομηχανικών προϊόντων.

Μείωση τεκμηρίου θα έχουν και οι επαγγελματίες με εποχική δραστηριότητα όπως τα κυλικεία στα σχολεία καθώς θα υπολογίζεται με βάση το πραγματικό χρόνο δραστηριότητας δηλαδή με δωδεκατημόρια. Παράλληλα για επαγγελματίες που αποκτούν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα τα ποσά αυτά θα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου.

Τέλος απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες, οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, τα καφενεία σε χωριά με λιγότερους από 500 κατοίκους και νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που συνεργάζονται με μέχρι 2 εταιρείες και οι επαγγελματίες με δραστηριότητα έως τρία χρόνια.

Ανοίγει η πλατφόρμα

Στην τελική ευθεία έχουν εισέλθει οι διαδικασίες τόσο για την έναρξη υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, όσο και για την έκδοση των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες το πλέον πιθανό είναι η πλατφόρμα για την υποβολή των δηλώσεων να ανοίξει την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, ενώ τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ θα αναρτηθούν την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, αν και υπάρχει ένα μικρό ενδεχόμενο αυτό να συμβεί λίγο νωρίτερα.

Αξίζει να σημειωθεί, αναφορικά με την έναρξη υποβολής των δηλώσεων, ότι φέτος η πλατφόρμα θα ανοίξει νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, αφού πέρυσι αυτό συνέβη στις 31 Μαρτίου. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα εκτιμάται ότι θα ψηφιστεί και η σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα αφορά την αυτόματη προσυμπλήρωση και υποβολή φορολογικών δηλώσεων για μισθωτούς και συνταξιούχους, όταν αυτό απαιτηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι είτε ο φορολογούμενος θα μπορεί να υποβάλει τη δήλωσή του με ένα κλικ είτε εφόσον δεν πράξει απολύτως τίποτε τότε θα υποβληθεί αυτόματα με την λήξη της προθεσμίας. Το μέτρο αφορά περίπου 1 εκατ. φορολογούμενους που απέκτησαν το 2023 εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις. Θα είναι δοκιμαστικό φέτος καθώς από το 2025 οι δηλώσεις θα είναι πλήρως προσυμπληρωμένες.

Το χρονοδιάγραμμα υποβολής των δηλώσεων προβλέπει ότι θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έως τις 30 Ιουνίου 2024 ενώ ο φόρος που θα προκύψει με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων θα πρέπει να πληρωθεί σε 8 ίσες μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη θα πρέπει να καταβληθεί έως τις 31 Ιουλίου και η τελευταία έως τις 28 Φεβρουαρίου του 2025.

Στην περίπτωση μάλιστα που το ποσό του επιπλέον φόρου καταβληθεί εφάπαξ έως το τέλος Ιουλίου τότε προβλέπεται έκπτωση 3% επί της συνολικής οφειλής.

Γιώργος Αλεξάκης #φορολογικές_δηλώσεις #ΑΑΔΕ #Μάρτιος #ελεύθεροι_επαγγελματίες #ΤΕΚΜΑΡΤΑ_ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ #φοροι #φόρος