Οταν η Ορθοδοξία χτυπάει «κόκκινο» στην τηλεθέαση και κερδίζει τα ριάλιτι

Οταν η Ορθοδοξία χτυπάει «κόκκινο» στην τηλεθέαση και κερδίζει τα ριάλιτι19.11.2018Πρόσωπα

Ο σεναριογράφος Γιώργος Τσιάκκας μιλά για τη νέα του τηλεοπτική σειρά «Μπλε», η οποία έχει έντονο άρωμα θρησκευτικής παράδοσης, και για την ανέφικτη προσέγγιση της ιερότητας

Από τον
Γιάννη Ζάννη

Σε ομιλία του το 2012 με τίτλο «Αγιότητα και κινηματογράφος», ο Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος είχε πει μεταξύ άλλων: «Η απεικόνιση της αγιότητας είναι θέμα νήψεως και όχι φαντασίας. Ως εκ τούτου,

ο κινηματογράφος δεν είναι σε θέση να αναπαραστήσει την αγιότητα στη θεανθρώπινη διάστασή της. Ως ανθρώπινος λόγος όμως, η τέχνη του κινηματογράφου, όπως και κάθε ανθρώπινη τέχνη, μπορεί να τοποθετείται απέναντι στην αγιότητα, μπορεί να πραγματεύεται το γεγονός της αγιότητας».

Μέσα στον καταιγισμό των τηλεοπτικών σειρών, οι περισσότερες χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, εντοπίσαμε προσφάτως κάτι εντελώς ξεχωριστό στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha Κύπρου. Μια νέα τηλεοπτική σειρά, με έντονο το άρωμα της ορθόδοξης νηπτικής παράδοσης, μεστή σε νοήματα, που ανατέμνει την ψυχή του σύγχρονου ανθρώπου και προσεγγίζει τα υπαρξιακά αδιέξοδά του. Τίτλος της, «Μπλε». Δημιουργός της είναι ο Γιώργος Τσιάκκας, σεναριογράφος γνωστός στο ελλαδικό κοινό χάρη σε δύο προηγούμενες ποιοτικές σειρές του, τη «Βασιλική» και το «Μίλα μου», που προβλήθηκαν στο Σίγμα της Κύπρου. Πρωταγωνιστούσε η σύζυγός του, η καταξιωμένη ηθοποιός Χριστίνα Παυλίδου, και συμμετείχαν εκλεκτοί καλλιτέχνες, Κύπριοι και Ελλαδίτες. Οι δύο σειρές προβλήθηκαν ψηφιακά από την ιστοσελίδα www.pemptousia.gr, ενώ το «Μίλα μου» «φιλοξενήθηκε» και στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΤΤΙΚΑ, στη βόρεια Ελλάδα, ενώ διασκευάστηκε σε μυθιστόρημα με τον τίτλο «Μίλα μου ἵνα ἀκούῃ πᾶσα ἡ γῆ». Ο Γιώργος Τσιάκκας ανταποκρίθηκε στην πρόσκλησή μας να μιλήσουμε για τη νέα σειρά.

Εχετε επανέλθει στην τηλεόραση με τη νέα σειρά «Μπλε». Πείτε μας λίγα λόγια για την υπόθεση.
Πρόκειται για μια φωτεινή σειρά παράλληλων ιστοριών, που μιλά για τα πάθη των ανθρώπων, τις μεταξύ τους σχέσεις, τις σχέσεις τους με τον Θεό, την αναζήτηση του Θεού της αγάπης. Κύριος άξονας, δύο οικογένειες. Η μία, στην Κύπρο, όπου έχουμε τον επιχειρηματία τον σκληρό, η έγνοια του οποίου είναι το χρήμα. Η άλλη, στη Σύμη. Εδώ έχουμε έναν απλό ψαρά, έναν άνθρωπο του Θεού. Τα δυο τους παιδιά παντρεύονται και αρχίζει να ξετυλίγεται η ιστορία η προσωπική τους και των οικογενειών τους. Τα παιδιά του επιχειρηματία, έχοντας μεγαλώσει μέσα στο ανάλογο κλίμα, είναι όλα… να πω πνευματικώς ανάπηρα;

Δεν ακούγεται λανθασμένη η έκφραση;
Ο πατέρας τους δεν τους έχει στερήσει τα υλικά αγαθά, αλλά τους έχει στερήσει άλλα, σημαντικότερα. Στην πορεία συναντούμε και άλλα πρόσωπα, καθένα με την ιστορία του. Θα δούμε, λοιπόν, διάφορες παράλληλες ιστορίες, που στο τέλος, βέβαια, θα ενώνονται. Κάθε ήρωας κουβαλά το δικό του πάθος, τη δική του ανάγκη, αναζήτηση, χαρά, αγάπη, τον δικό του έρωτα. Ελπίζουμε όλοι να μιλήσουν στις καρδιές των θεατών όχι μόνο πνευματικά, αλλά σε όλα τα επίπεδα. Και οι ηθοποιοί με την υποκριτική τους, διότι είναι εξαιρετικοί όσοι συμμετέχουν στη σειρά, να δώσουν στον θεατή μιαν άλλη άποψη για το πώς μπορεί να είναι μια τηλεοπτική σειρά, χωρίς βία ή ό,τι άλλο έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τα τελευταία χρόνια.

Ποιο ήταν το κίνητρο για τη δημιουργία της;
Αισθάνομαι πως ό,τι καλό βρήκα στην πορεία της ζωής μου θα ήθελα να το μοιραστώ και με άλλους ανθρώπους - κάποια ψήγματα, βέβαια, όχι να κάνουμε μαθήματα. Και να προτείνουμε την πιθανότητα κάποιας άλλης λύσης σε ορισμένα θέματα και σε δυσκολίες.

Και ενδεχομένως μιαν άλλη μαρτυρία;
Δεν θα έλεγα ακριβώς μαρτυρία. Μάλλον μιαν άλλη άποψη. Αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα όλοι, εννοείται πως ούτε εμείς λύσαμε τα δικά μας, αλλά λέμε, κοιτάξτε, εδώ υπάρχει και αυτό. Μπορείς να προσευχηθείς, να κάνεις λίγη υπομονή. Οχι σπουδαία πράγματα, όχι μεγάλες θεολογικές αναλύσεις. Μέσα στην καθημερινότητα του ανθρώπου δίνουμε έναν λόγο που προτείνει και κάτι άλλο από ό,τι συνήθισε να βλέπει ο τηλεθεατής. Οχι, δηλαδή, υψηλά θεολογικά νοήματα, αλλά ο λόγος θα υπάρχει. Και μπορεί να δοθεί όχι μόνον από ιερωμένους ή μοναχούς, αλλά και από απλούς ανθρώπους που συναντούμε πολλές φορές στην καθημερινότητά μας. Που μπορεί να είναι δίπλα μας και ας μην τους ξέρουμε, μπορεί να είναι ο γείτονάς μας... Ανθρωποι που είναι εδώ, μαζί μας, που, αν παρακολουθήσουμε λίγο τη ζωή τους, θα διαπιστώσουμε ότι έκαναν βίωμα αυτά που εμείς προσπαθούμε να πούμε.

Το «Μπλε», όπως το «Μίλα μου» και η «Βασιλική», αποπνέουν το άρωμα της ορθόδοξης παράδοσης. Πιστεύετε ότι η 7η Τέχνη μπορεί να προσεγγίσει την αγιότητα;
Μπορεί σίγουρα να την προσεγγίσει. Να την απεικονίσει όμως, είναι μάλλον ανέφικτο. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό. Αν ασχοληθείς με τη ζωή ενός αγίου ανθρώπου, χρειάζονται πολλή προσοχή και διάκριση. Θα είναι, πιστεύω, πολύ δύσκολο να αποτυπωθεί. Η αγιότητα δεν αποτυπώνεται ούτε κινηματογραφικά ούτε άλλως πως. Ακόμα κι αν ζήσεις δίπλα σε έναν Αγιο, είναι δύσκολο να μεταφέρεις το πνεύμα που κομίζει. Μπορούν ίσως να μεταφερθούν τα δικά μας βιώματα, όσα μπορέσαμε να μάθουμε ζώντας δίπλα στον πνευματικό μας, να τα μοιραστούμε με τους αδελφούς μας. Υπάρχουν άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και βρίσκουν «τοίχο» μπροστά τους. Σε αυτούς μπορεί να ανοίξει μια χαραμάδα φωτός. Θέλει όμως προσοχή, γιατί δεν το δέχονται όλοι, δεν θέλουν να αισθάνονται ότι τους κάνεις μάθημα. Αν νιώσουν κάτι τέτοιο, το απορρίπτουν και εν πολλοίς έχουν δίκιο.

Πάντως, σε καμία από τις σειρές σας δεν διαπιστώσαμε κάποιον διδακτισμό.
Και όμως, υπήρξαν άνθρωποι που τον ένιωσαν, όταν στα πρώτα επεισόδια δείξαμε Αγιον Ορος και ασκητές. Ομως θέλαμε να δείξουμε ότι υπάρχει και αυτό. Υπάρχουν εκεί αυτοί οι άνθρωποι και προσεύχονται για όλο τον κόσμο.

Το ελλαδικό τηλεοπτικό κοινό που είχε παρακολουθήσει τη «Βασιλική» και το «Μίλα μου» παρακολουθεί ψηφιακά με το ίδιο ενδιαφέρον και το «Μπλε».
Ευχαριστούμε πολύ γι' αυτό.

Και το κυπριακό τηλεοπτικό κοινό «αγκάλιασε» τη σειρά με αγάπη. Υπήρξαν εκδηλώσεις που σας συγκίνησαν ιδιαίτερα στο «Μπλε» ή στις προηγούμενες σειρές;
Στις δύο προηγούμενες υπήρξαν πολλές τέτοιες εκδηλώσεις, γιατί ήταν μεγάλες επιτυχίες σε αριθμούς τηλεθέασης. Το «Μπλε» είναι ακόμα στην αρχή. Υπάρχουν μηνύματα που μας λένε ότι αρθρώνει έναν διαφορετικό λόγο, αλλά έχει ακόμη πολλή δουλειά για να μεταδώσει τον καινούργιο λόγο που προσπαθεί να αρθρώσει. Από τα άλλα δύο όμως έχουμε πάρει πολλά συγκινητικά μηνύματα και ακόμη παίρνουμε από ανθρώπους που τώρα βλέπουν το «Μίλα μου». Χαιρόμαστε ιδιαίτερα όταν μας λένε πόσο έχει επηρεάσει τη ζωή τους. Αυτή είναι, άλλωστε, η χαρά της δημιουργίας, να μπορείς να επικοινωνείς με τους ανθρώπους. Ιδιαίτερα όταν λένε -και αυτό, παρακαλώ, ας μην ακουστεί περίεργα- ότι είδαν αυτή τη σειρά και άλλαξε η ζωή τους. Κάποια κυρία κάποτε μου είπε ότι είχε μιαν ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και ήταν έτοιμη να προχωρήσει σε έκτρωση. Ωστόσο άλλαξε γνώμη παρακολουθώντας το «Μίλα μου». Είχε μαζί και το παιδάκι της, και μου είπε: «Αυτό το μωρό υπάρχει χάρη στο “Μίλα μου”». Μας έδωσε μεγάλη χαρά αυτό. Σκέφτηκα πως, ακόμα κι αν το «Μίλα μου» έγινε μόνο για να έλθει στη ζωή αυτή η ψυχούλα (και δεν ήταν η μόνη περίπτωση), άξιζε πράγματι τον κόπο.
Ολοκληρώνοντας, θα αναφερθούμε στα λόγια του Μητροπολίτη Μόρφου, με τον οποίο αρχίσαμε.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΡΦΟΥ

Οπως τονίζει ο Ιεράρχης «ο στόχος ενός ορθόδοξου σκηνοθέτη σήμερα δεν μπορεί να είναι η προσθήκη ακόμα μερικών ταινιών που θα αποκοιμίζουν τα ναρκωμένα από την εικόνα πλήθη. Αν θέλει πράγματι να δει τον κινηματογράφο ως τέχνη, θα πρέπει κατ' αρχάς να έχει πλήρη συνείδηση των παραμορφώσεων που υπέστη το εκφραστικό αυτό μέσο μέσα στον καταναλωτικό πολιτισμό. Στη συνέχεια, θα πρέπει να στρέψει την έρευνά του στο να προτείνει φόρμες και τρόπους που να βγάζουν αυτή την τέχνη από τον φαύλο κύκλο του εμπορίου και του λεγόμενου σόου μπίζνες. Πρέπει να στοχεύει να αποσπάσει την τέχνη του κινηματογράφου από τα χέρια του πονηρού, ει δυνατόν. Θα πρέπει να την καταστήσει ικανή να μιλήσει για τον άνθρωπο ως εικόνα Θεού, για την κτίση και την Ιστορία ως παραπομπές στη Βασιλεία του Θεού, για το νόημα της ζωής σε αναφορά προς τις εσχατολογικές πραγματικότητες. Αν αυτός είναι ο στόχος του κινηματογράφου, τότε γίνεται τέχνη άξια του ονόματός της, γίνεται λόγος για την αγιότητα και αναπαράσταση της αγιότητας».

Το «Μπλε», λοιπόν, είναι μια τηλεοπτική σειρά που τολμά να μιλήσει για τον άνθρωπο ως εικόνα Θεού. Ο Γιώργος Τσιάκκας και οι εκλεκτοί συνεργάτες του ανταποκρίθηκαν με τόλμη στις προκλήσεις των καιρών. Τους αξίζουν συγχαρητήρια!

«Το κοινό έχει εθιστεί σε ταχύτατους ρυθμούς. Σαν το φαστ φουντ! Ομως θέλει την αλήθεια»

Πιστεύετε ότι το τηλεοπτικό κοινό έχει ανάγκη κάτι πιο αληθινό και ουσιαστικό;
Σίγουρα. Αν δεν το πίστευα, δεν θα ξεκινούσα. Πρέπει να δίνεις την αλήθεια στο κοινό. Φυσικά, δεν είναι πάντα δεδομένο ότι το κοινό θα την εισπράξει ή θα τη δεχθεί. Τα τελευταία χρόνια έχει εθιστεί σε ταχύτατους ρυθμούς. Κάτι σαν το φαστ-φουντ. Οπως θέλει να φάει γρήγορα, θέλει γρήγορα και να ερωτευτεί, να χωρίσει, να δει μια ταινία. Είμαστε γενικά σε τρελούς ρυθμούς. Στο «Μπλε» είναι αλήθεια ότι δεν τρέχουμε τόσο πολύ. Ωστόσο δεν ξέρω πόσοι είναι έτοιμοι να το δεχθούν αυτό, υπάρχει πλέον ένας εθισμός. Ομως η τηλεόραση είναι και ένας καθρέφτης της κοινωνίας. Κακά τα ψέματα, μπορεί να παραπονούμαστε για όσα βλέπουμε κατά καιρούς, αλλά, όταν δείξεις κάτι αντίθετο με αυτά, μπορεί να φανείς και παράξενος. Θέλει πολλή υπομονή, πολύ κόπο και, βέβαια, να περάσεις και τις αγωνίες σου, ώσπου να μπορέσεις να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους.

Σίγουρα. Ο Σεφέρης δεν είχε πει, άλλωστε, ότι «οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά»;
Δεν είμαι ήρωας ούτε θέλω να παραστήσω τον ήρωα. Θέλω κάθε φορά που γράφω να καταθέτω τη δική μου αλήθεια, να είναι μέσα από την ψυχή μου αυτό που γράφω. Αλλιώς, δεν έχει νόημα.

Οι συνεργάτες σας είναι μια ομάδα εξαίρετων ηθοποιών.
Πάντα προσπαθώ για καθέναν από τους ηθοποιούς με τους οποίους συνεργάζομαι να γράψω τον ρόλο που ταιριάζει καλύτερα στην υποκριτική του. Και προσπαθώ πάντα να έχω καλούς ηθοποιούς σε μια σειρά. Είναι δεδομένο, δεν μπορείς να κάνεις σειρά χωρίς να έχεις πολύ καλούς ηθοποιούς. Εχω πάρει τη χαρά και την ευλογία να έχω πάρα πολύ καλούς συναδέλφους οι οποίοι υποδύονται τους ρόλους που προσπαθώ να γράψω. Εχω τη μεγάλη χαρά να συνεργάζομαι με έναν εξαιρετικό σκηνοθέτη από την Ελλάδα, τον Στάμο Τσάμη. Του είμαι πραγματικά ευγνώμων, γιατί αυτό που γράφω στο χαρτί το ζωντανεύει με τις οδηγίες του στους ηθοποιούς, με τον τρόπο που «στήνει», με την εικόνα που βγάζει το συνεργείο μας. Το παρακολουθείτε. Νομίζω θα διαπιστώσατε κι εσείς ότι τα παιδιά βγάζουν μιαν εξαιρετική εικόνα. Χωρίς όλους αυτούς τους σπουδαίους συνεργάτες, τίποτα δεν θα μπορούσε να γίνει. Είναι μια ομαδική δουλειά. Και, βέβαια, έχουμε την υποστήριξη του τηλεοπτικού σταθμού, του Alpha Κύπρου, που «φιλοξενεί» τη σειρά.

Χωρίς καλό σενάριο, ούτε ο ηθοποιός μπορεί να αποδώσει. Και χωρίς καλούς ηθοποιούς, ένα καλό σενάριο δύσκολα θα ευδοκιμήσει, σωστά;
Εν αρχή ην ο λόγος… Σωστά. Ενα καλό σενάριο μπορεί να μείνει στο χαρτί μόνο. Ολοι βάζουν το λιθαράκι τους.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια