Αναιμική ανάπτυξη, επενδύσεις στα χαρτιά

Αναιμική ανάπτυξη, επενδύσεις στα χαρτιά22.11.2019ΝΔ

Με εξαίρεση μια δυο φωτοβολίδες τύπου ΔΕΗ, δεν μπορεί κάποιος να εντοπίσει κάποια πραγματική τομή που να έγινε από τη νέα κυβέρνηση

Του
Φώτη Κόλλια

Η αρνητική για την κυβέρνηση έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δεν έλεγε τίποτα περισσότερο από όσα υποστηρίζουν το τελευταίο τετράμηνο ακόμα και φίλιες προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη επιχειρηματικές δυνάμεις: ότι «η διάθεση

της κυβέρνησης απέναντι σε κατεστημένα συμφέροντα δεν έχει δοκιμαστεί», ότι η ανάκαμψη της οικονομίας «παραμένει αναιμική», ότι οι «μεγάλες επενδύσεις» βρίσκονται ακόμη στα χαρτιά, με την εξαίρεση των κερδοσκοπικών τοποθετήσεων στα ακίνητα, και άλλα δυσάρεστα. 

Πρόκειται για θέματα τα οποία, μαζί με τη στασιμότητα -οι επιχειρηματίες μιλούν και για πτώση σε ορισμένες κατηγορίες- της κατανάλωσης, δεν επιτρέπουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Για να έρθουν, για παράδειγμα, νέοι ξένοι επενδυτές στη λιανική, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να ανακάμψει ουσιαστικά αυτός ο κλάδος των ακινήτων, πρέπει να δοθεί σοβαρό σήμα αύξησης της κατανάλωσης.

Αν προστεθούν στην εξίσωση και οι τράπεζες που παραμένουν ζωντανές νεκρές, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η άντληση κεφαλαίων για μικρομεσαίες αλλά και μεγαλύτερες επιχειρήσεις, το μείγμα δεν είναι το ιδανικότερο. Επειτα από πολλά χρόνια κρίσης, ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις είναι εξαντλημένες. Τώρα βλέπουν να ανοίγονται κάποιες ευκαιρίες, αλλά δεν διαθέτουν, ούτε μπορούν να βρουν εύκολα, τα νέα κεφάλαια που απαιτούνται.

Η έκθεση του ΔΝΤ δεν έλεγε, όμως, κάτι που γνωρίζουν καλά οι παλαιοί πολιτικοί: ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινδυνεύει να εξαντλήσει το περίφημο εξάμηνο της ασυλίας, που διαθέτει κάθε νέο κυβερνητικό σχήμα, χωρίς να έχει προχωρήσει σε κάποια πρωτοβουλία που θα αλλάξει πραγματικά την ατζέντα στη χώρα. Με εξαίρεση μια δυο φωτοβολίδες τύπου ΔΕΗ, δεν μπορεί κάποιος να εντοπίσει κάποια πραγματική τομή που να έγινε το τελευταίο εξάμηνο. Πιθανώς επειδή οι πραγματικές τομές απαιτούν και συγκρούσεις με πανίσχυρα συμφέροντα που βρίσκονται εντός και -κυρίως- εκτός του Δημοσίου.

Αντ’ αυτού, ήδη κάποιοι ισχυροί υπουργοί ή υφυπουργοί βρίσκονται στα μαχαίρια για τις... αρμοδιότητες, κάποιοι άλλοι είναι τόσο συγκεντρωτικοί, που, παρά τις καλές προθέσεις τους, έχουν μπλοκάρει σειρά θεμάτων. Ορισμένοι δείχνουν με επαναλαμβανόμενες ατυχείς δηλώσεις πως εξακολουθούν να πορεύονται στο συννεφάκι που βρίσκονταν προτού αναλάβουν τα ηνία μιας πρόσφατα χρεοκοπημένης χώρας. Είναι κοινό μυστικό η υπόγεια διαμάχη μεταξύ των υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών ποιος θα έχει το πάνω χέρι σε ορισμένες κρίσιμες ιδιωτικοποιήσεις, όπως αυτή της ΕΛΒΟ. Σε άλλες ιδιωτικοποιήσεις, όπως των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, οι συναρμόδιοι υπουργοί διαπιστώνουν πως δεν λύνονται όλα τα προβλήματα με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ)! Χρειάζεται προεργασία αρκετών μηνών.

Οι επιχειρηματίες που ασκούν, έστω και φιλική, κριτική στην κυβέρνηση επισημαίνουν πως πράγματι αρκετοί νέοι υπουργοί παρέλαβαν «καμένη γη» από τους προκατόχους τους. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η απορρόφηση των πολύτιμων κονδυλίων του ΕΣΠΑ, η οποία, με βάση τις εξαγγελίες της προηγούμενης κυβέρνησης αλλά και των καρεκλοκένταυρων των Βρυξελλών, πήγαινε εξαιρετικά. Ομως η σημερινή κυβέρνηση τρέχει και δεν φτάνει προκειμένου να απορροφηθούν κονδύλια δισεκατομμυρίων ευρώ που διαπιστώθηκε πως είχαν «παρκαριστεί» σε διάφορα «συρτάρια» υπουργείων.

Έτσι, μια χώρα που χρειάζεται επενδύσεις και νέα κεφάλαια εμφανίζεται να αδιαφορεί για την απορρόφηση δισεκατομμυρίων για έργα υποδομής, διαχείριση απορριμμάτων, αλλά και για πρωτοβουλίες αναδιοργάνωσης δημοσίων φορέων κ.ά. Την ίδια στιγμή που βαλτώνουν κάποια δισεκατομμύρια, επειδή ο κρατικός μηχανισμός δεν προχώρησε στη λεγόμενη ωρίμανση επενδύσεων (με τις σχετικές μελέτες και αδειοδοτήσεις), ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας, όπως οι κατασκευές και τα συναφή επαγγέλματα, βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Και μόνο ως αστείο εκλαμβάνουν τις εξαγγελίες περί τριετούς αναστολής του ΦΠΑ στην οικοδομή (σωστό μέτρο κατά τα λοιπά), αφού ούτε τα νοικοκυριά έχουν χρήματα για νέες κατοικίες ούτε οι τράπεζες δίνουν εύκολα στεγαστικά δάνεια.

Ταυτόχρονα κάποιοι υπουργοί δεν άντεξαν τον πειρασμό των «δώρων» προς συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες, οι οποίες, με διάφορες αφορμές, «πριμοδοτούνται» είτε με την ανάληψη έργων που, υπό κανονικές συνθήκες, έπρεπε να αναλαμβάνει ο ιδιωτικός τομέας είτε με την ανάθεση ρόλου ενδιάμεσου (με το αζημίωτο, φυσικά) για την εξυπηρέτηση των πολιτών από διάφορες κρατικές υπηρεσίες. Αντί να βελτιώνουμε τις κρατικές υποδομές, για τις οποίες φορολογούνται άγρια κυρίως οι μισθωτοί, δημιουργούμε νέες κατηγορίες «υπηρεσιών», που επιβαρύνουν με πρόσθετα έξοδα τους πολίτες.

Στην αγορά περίμεναν να δουν υπουργούς και άλλα κυβερνητικά στελέχη που θα έκαναν λιγότερες ανούσιες δηλώσεις και θα ξενυχτούσαν, στην κυριολεξία, προκειμένου να κερδίσει η χώρα το χαμένο έδαφος των τελευταίων ετών. Οι άνθρωποι της αγοράς γνωρίζουν την έκταση των προβλημάτων και δεν έχουν αυταπάτες για τη δυσκολία αντιμετώπισής τους. Προσδοκούν, όμως, να δουν ότι κάποιος πιάνει επιτέλους τον ταύρο από τα κέρατα, συγκρούεται κατά μέτωπο με τα συμφέροντα που κρατούν τη χώρα καθηλωμένη και δίνει λύσεις σε καθημερινά ζητήματα, χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις στα πρωινάδικα.

Και κυρίως ελπίζουν πως, έστω και έπειτα από σχεδόν μία δεκαετία οικονομικής κρίσης, η πολιτική μας τάξη θα κάνει ένα μικρό βήμα μπροστά: Θα βοηθήσει ώστε να αποκτήσουν ξανά οι λέξεις το πραγματικό τους νόημα!