Ταμείο ανάκαμψης και κίνητρα για συγχωνεύσεις - εξαγορές αλλάζουν το χάρτη του επιχειρείν

Οι μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα και πιο αποδοτικά τα κίνητρα που δίνονται για εξαγορές και συγχωνεύσεις. 

Ολοκληρώθηκε πριν από μία εβδομάδα η διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών (και όχι του υπουργείου Ανάπτυξης) που προωθεί τις συγχωνεύσεις και εξαγορές μικρομεσαίων και ατομικών επιχειρήσεων «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων». Δυστυχώς αν και γίνεται μεγάλος ντόρος για τις πολυάριθμες μικρές επιχειρήσεις ο σχολιασμός από φορείς και ενδιαφερόμενους ήταν φτωχός με μόλις 22 σχόλια, δηλαδή αντιστρόφως ανάλογος ως προς το πλήθος των επιχειρήσεων

και των ατόμων που αφορά.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (21/10/2021), στην Ελλάδα σε σύνολο 984.001 επιχειρήσεων το 2019, οι 881.952 ήταν πολύ μικρές επιχειρήσεις με προσωπικό έως τέσσερα άτομα (οι 523.685 δεν απασχολούσαν καθόλου μισθωτούς) εκ των οποίων οι 737.852 ήταν ατομικές επιχειρήσεις.

Σημειωτέον ότι η διαβούλευση είχε διάρκεια περίπου έναν ολόκληρο μήνα, που αποτελεί διπλάσιο χρονικό διάστημα από όσο συνήθως δίνεται σε αντίστοιχες διαβουλεύσεις. Το νομοσχέδιο αναρτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου και η διαβούλευσή του ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα 1η Νοεμβρίου 2021.

Ο νόμος αυτός δεν είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσει και θα πετύχει το στόχο του, όπως περιγράφεται δηλαδή την αύξηση του μεγέθους των μκρών επιχειρήσεων, την αύξηση και βελτίωση της παραγωγικότητάς τους, την ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων «νηπιακής θνησιμότητας», τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας σε όλους τους τομείς δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων του τομέα μεταποίησης και του αγροτικού – γεωργικού τομέα και, τον περιορισμό του υψηλού «κενού ΦΠΑ» (VAT GAP) που παρατηρείται στην ελληνική οικονομία (το κενό ΦΠΑ σημαίνει ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν αποδίδουν το ΦΠΑ που αναλογεί στις πραγματικές πωλήσεις τους, καθώς κρύβουν έσοδα λόγω του αυξημένου κόστους λειτουργίας αλλά και της ροπής ορισμένων να κλέβουν την εφορία).

Ο λόγος είναι ότι ο νόμος έχει περιορισμούς και θέτει κριτήρια ως προς το πλήθος των επιχειρήσεων που μπορούν να κάνουν χρήση των κινήτρων.

Το σίγουρο είναι ότι ο συγκεκριμένος νόμος μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα για τις ισχυρότερες μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες εντάσσονται στην περίμετρο του μέτρου (προσωπικό έως 250 άτομα και τζίρο έωσς 50 εκατ. ευρώ) και θα μπορούν να κάνουν χρήση των διαφορετικών κινήτρων που δίνονται. Για παράδειγμα εκτός το φορολογικό κίνητρο για συγχωνεύσεις παρέχεται κίνητρο και για εξαγορές, όπως είναι αυτό της απόσβεσης της δαπάνης μέρος του τιμήματος της εξαγοράς. Αυτό είναι δέλεαρ για αρκετές επιχειρήσεις.

Επίσης, υπάρχει ένα ακόμα κίνητρο που οι μεγαλύτερες μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις μπορούν να το αξιοποιήσουν. Αυτό της απαλλαγής φόρου εισοδήματος από υπεραξία μεταβίβασης παγίων σε τρίτο μετά τη συγχώνευση. Δηλαδή σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, τηρώντας κάποιες προϋποθέσεις, τις οποίες όμως μπορούν να ικανοποιήσουν μόνο μεγαλύτερες εταιρείες.

Τέλος, δίνεται και η δυνατότητα μεταφοράς ζημιών για ζημιογόνες επιχειρήσεις.

Οι συνεργασίες που θα προκύψουν από το συγκεκριμένο νόμο θα πρέπει να ισχύσουν τουλάχιστον για μία πενταετία μετά τους εταιρικούς μετασχηματισμούς. Ο νόμος δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες ενώ στην περίπτωση που η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας δικαιόχρησης (franchising), το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).

Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κάποιος πως τα κίνητρα για τις συγχωνεύσεις δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο θα χρειάζονταν για να μεγαλώσουν οι μικρές επιχειρήσεις μέσω συγχωνεύσεων και να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας αλλά για να ισχυροποιηθούν οι μεγαλύτερες στον εγχώριο και κυρίως στο διεθνή ανταγωνισμό. Άλλωστε θα υπάρξει χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης, κάτι το οποίο αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Ως προς τις παραλείψεις κάποιος θα μπορούσε να πει ότι μια παράλειψη του νομοσχεδίου, είναι ότι δεν προβλέπονται κίνητρα διατήρησης του προσωπικού παρότι είναι γνωστό ότι οι συγχωνεύσεις βραχυπρόθεσμα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση θέσεων εργασίας.

Ας δούμε αναλυτικότερα τα βασικά στοιχεία:

Προϋπόθεση για τη λήψη χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης

Tο νομοσχέδιο «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων» έχει ενταχθεί ως προϋπόθεση για την στήριξη των επενδύσεων μέσω του δανειακού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το ελληνικό σχέδιο (άξονας 4.7 του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων και εξαγωγών) προβλέπει τη λήψη δανείων 12,7 δισ. ευρώ από την Ελλάδα, τα οποία θα κατευθυνθούν σε σε πέντε κατηγορίες: α) ψηφιακός μετασχηματισμός, β) πράσινη μετάβαση, γ) εξωστρέφεια, δ) ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, ε) καινοτομία – έρευνα & ανάπτυξη.

Συνεπώς αρκετές μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα κάνουν χρήση αυτής της πρόκλησης.

Κριτήρια και «κόφτες» για συγχωνεύσεις

Ας δούμε όμως τα κριτήρια και τους κόφτες:

Αφορά επιχειρήσεις μέχρι 250 εργαζομένους και κύκλο εργασιών έως 50 εκατ. Ευρώ.

Όμως η έκπτωση 30% του φόρου επί των κερδών δίνεται εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό εκατό πενήντα τοις εκατό (150%) του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας, και

β) ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τετρακοσίων πενήντα χιλιάδων (450.000) ευρώ.

Τι σημαίνουν τα δύο παραπάνω κριτήρια;

Αν η μία προς συγχώνευση εταιρεία (απορροφώσα) έχει κατά μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια κύκλο εργασιών 10 εκατ. ευρώ και η απορροφώμενη έχει 5 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα, τότε δίνεται η έκπτωση του φόρου 30%.

Εάν όμως η απορροφώμενη επιχείρηση αντί για 5 εκατ. ευρώ έχει κύκλο εργασιών 4 εκατ. ευρώ (κατά μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια), τότε δεν δίνεται το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου στις υπό συγχώνευση επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των δύο επιχειρήσεων την τελευταία τριετία είναι 14 εκατ. ευρώ δηλαδή αναλογεί στο 140% του μέσου τζίρου της μεγαλύτερης εταιρείας που είναι 10 εκατ. ευρώ. Ο νόμος λέει ότι πρέπει ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των δύο επιχειρήσεων την τελευταία τριετία να αναλογεί τουλάχιστον στο 150% του μέσου τζίρου της μεγαλύτερης εταιρείας κατά την τελευταία τριετία.

Είναι πολύ περίεργος αυτός ο κόφτης γιατί κόβει όλες τις συγχωνεύσεις αν ο τζίρος της μεγαλύτερης δεν είναι τουλάχιστον διπλάσιος από τον τζίρο της μικρότερης κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία.

Βέβαια, ανοίγει το δρόμο για συγχωνεύσεις περισσότερων από δύο εταιρειών, για τριπλές συγχωνεύσεις, οι οποίες βέβαια σπανίζουν. Δηλαδή στην παραπάνω περίπτωση όπου ο τζίρος των δύο ετιαριεών δεν ξεπερνάει το 150% της μεγαλύτερης εάν υπάρχει τρίτη εταιρεία, θα μπορούσε ο τζίρος της τριπλής συγχώνευσης να φθάνει ή να ξεπερνά το όριο του 150%.

Ο «κόφτης» των 450.000 ευρώ

Εκτός από τον κόφτη της «ποσόστωσης» υπάρχει και άλλος κόφτης ονομαστικού τζίρου, ο οποίος ουσιαστικά θέτει ελάχιστο όριο του τζίρου στις υπό συγχώνευση επιχειρήσεις.

Θα πρέπει το άθροισμα του κύκλου εργασιών της νέας εταιρείας αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, να είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 450.000 ευρώ.

Με άλλα λόγια το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου δεν προσφέρεται στις πολύ μικρές εταιρείες που θα έχουν αθροιστικά τζίρο έως 450.000 ευρώ.

Περιπτώσεις συνεργασίας προσώπων

Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, τα οποία προκύπτουν, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%), εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) στην περίπτωση που η *συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ποσό ίσο με το δέκα τοις εκατό (10%) τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των εκατό πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.

β) στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει σύμβασης ή συμφωνίας με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία, καθένας από τους συνεργαζόμενους παραγωγούς εισφέρει ποσότητες προϊόντων ίσες με το σαράντα τοις εκατό (40%) τουλάχιστον της συνολικής ποσότητας όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων της παραγωγής του.

*ως «συνεργασία» νοείται η εταιρική σχέση ή ο σχηματισμός που συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, κατά την έννοια της περ. ζ’ του άρθρου 2 του ν. 4172/2013 (Α΄167), με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή σύμβασης δικαιόχρησης (franchising) ή δυνάμει της ίδρυσης οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής.

Για ατομικές επιχειρήσεις

Στην περίπτωση μετατροπής ατομικής επιχείρησης σε προσωπική εταιρεία ή σε οποιασδήποτε άλλης μορφής εταιρεία ή σε περίπτωση συνένωσης ατομικών επιχειρήσεων με σκοπό τη δημιουργία νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) η ατομική επιχείρηση που μετατρέπεται ή οι συνεργαζόμενες ατομικές έχουν ιδρυθεί τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της μετατροπής ή της έναρξης της συνεργασίας,

β) η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και

γ) σε περίπτωση συνένωσης περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%) από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων εταιρειών μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

Το κίνητρο για τις εξαγορές

Σε περίπτωση εξαγοράς επιχείρησης από άλλη εταιρεία, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες πραγματοποιούνται προς την απόκτηση τίτλων της εξαγοραζόμενης εταιρείας. Η έκπτωση επιτρέπεται, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) ο συνολικός κύκλος εργασιών της εξαγοράζουσας και της εξαγοραζόμενης εταιρείας, σύμφωνα με τις τελευταίες εγκεκριμένες και δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τετρακοσίων πενήντα χιλιάδων (450.000) ευρώ, και β) το συνολικό ποσό των δαπανών που εκπίπτουν δεν υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) του μέσου κύκλου εργασιών της εξαγοράζουσας εταιρείας της τελευταίας τριετίας προ της εξαγοράς, εκτός εάν η εξαγοράζουσα δεν έχει συμπληρώσει ένα πλήρες έτος από την ίδρυσή της.

Το κίνητρο για τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων

Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, ήτοι το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τετρακοσίων πενήντα χιλιάδων (450.000) ευρώ,

β) η μεταβίβαση των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο αφορά σε στοιχεία που μεταφέρθηκαν από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις και πραγματοποιείται εντός πενταετίας από την ημερομηνία ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού, και

γ) η συνολική αξία των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας που μεταβιβάζονται είναι ίση ή μικρότερη από το είκοσι τοις εκατό (20%) του μέσου κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων της τελευταίας τριετίας.

Το κίνητρο για τη συγκέντρωση κεφαλαίου

Κάθε πράξη που αφορά εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και παντός εμπραγμάτου δικαιώματος, που απαιτεί η συγχώνευς και η μεταγραφή των σχετικών πράξεων απαλλάσσονται παντός φόρου, τέλους χαρτοσήμου, ή οποιουδήποτε ετέρου τέλους υπέρ του Δημοσίου, ως και εισφοράς ή δικαιώματος υπέρ οιουδήποτε τρίτου.

Η απαλλαγή εφαρμόζεται και επί του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου με την προϋπόθεση ότι το άθροισμα του κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από 450.000 ευρώ.

Για ακίνητα

Για ακίνητα που εισφέρονται σε πράξεις συγχώνευσης, η απαλλαγή από του φόρου μεταβιβάσεως ισχύει υπό την προϋπόθεσιν ότι το εισφερόμενο ακίνητο θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικώς για τις ανάγκες συγχωνευούσης ή της συνιστωμένης εταιρείας τουλάχιστον επί μιαν πενταετίαν από της συγχωνεύσεως ή της μετατροπής.

Η μεταφορά ζημιών

Στο νομοσχέδιο υπάρχει πρόβλεψη μεταφοράς ζημιών των υπό συγχώνευση επιχειρήσεων έτσι ώστε να μην επηρεαστεί το κίνητρο της έκπτωσης του φόρου, απλώς μετατίθεται για το μέλλο. Συγκεκριμένα αν υφίσταται υπόλοιπο ζημιών τρέχουσας ή προηγούμενων χρήσεων, τούτο εμφανίζεται σε ιδιαίτερο λογαριασμό στον ισολογισμό τους και στον ισολογισμό της νέας εταιρείας. Η μεταφερόμενη στον ισολογισμό της νέας εταιρείας ζημία κατά το ποσό που τυχόν δεν συμψηφίζεται με κέρδη υφιστάμενα κατά τον μετασχηματισμό, συμψηφίζεται με τα προκύπτοντα κέρδη της νέας εταιρείας της τρέχουσας ή επόμενων χρήσεων, μόνο κατά το μέρος που αναγνωρίζεται φορολογικώς, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας του εισοδήματος, εφόσον το άθροισμα του κύκλου εργασιών των υπό συγχώνευση εταιρειών είναι ίσος ή μεγαλύτερος 450.000 ευρώ.

Το ποσό της μη αναγνωριζόμενης προς συμψηφισμό ζημίας μπορεί να αποσβένεται κάθε χρόνο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα ή συμψηφισμού με τα προκύπτοντα κέρδη.

Οι επιχειρήσεις που ρύθμισαν τα χρέη τους σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως και 64 του ν. 4738/2020 (Α’ 207) μπορούν να μεταφέρουν εν όλω ή εν μέρει το υπόλοιπο του λογαριασμού με τις ζημίες, το οποίο προκύπτει μετά τη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης με τους πιστωτές τους και την επικύρωσή της από το αρμόδιο δικαστήριο, κατά τους ορισμούς του ν. 4308/2014 (Ε.Λ.Π.).

Ειδικά για τη ζημία παρελθουσών χρήσεων της απορροφώσας ανώνυμης εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης εξακολουθεί να ισχύει η παρ.1 του άρθρου 27 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.»

Η νέα εταιρεία δικαιούται να ζητήσει την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο της παρ. 1 του άρθρου 3 κατά το αμέσως επόμενο έτος από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της μεταφοράς ζημίας σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 2166/1993.

Οι ασάφειες

Ακολουθούν ορισμένα από τα σχόλια της διαβούλευσης:

1. Αναφέρεται, ότι δημιουργείται νέα εταιρεία δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων. Αυτό ακούγεται πολύ γενικό και ασαφές, δηλαδή θα αρκεί μια απλή σύμβαση και όλες οι εταιρίες θα μπορούν να ενταχθούν; Τι γίνεται με υφιστάμενες δομές clusters εγκεκριμένες από φορείς της κεντρικής ή περιφερειακής διοίκησης; Είναι επιλέξιμες ή ο νόμος αφορά αποκλειστικά νέα σχήματα;

2. Μπορεί να εξηγήσει το υπουργείο πως θα γίνεται μετασχηματισμός ατομικής επιχείρησης σε εταιρία αφου αυτό δεν είναι δυνατό πλέον με το Ν.4605/2019 άρθρα 1 και 3 για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς; Πρεπει να τροποποιηθεί και ο σχετικός νόμος 4605/2019 με υιοθετηση του γερμανικού μοντέλου της Ausgliederung που καθιστά δυνατή την μετατροπή ατομικής σε εταιρεία με διατήρηση της ατομικής ευθύνης του φορέα της ατομικής για 5 χρόνια για χρέη μετά την μετατροπή. Αλλιώς πάλι θα έχουμε τη γνωστή ασυμβατότητα νομων και τίποτα δεν θα προχωρησει, το ΓΕΜΗ δεν θα καταχωρεί μετατροπές και θα γίνει κομφούζιο.

3. Επίσης υπάρχει ασάφεια σχετικά με τη μεταγραφή των ακινήτων και εμπραγμάτων δικαιωμάτων. επ’ αυτών με αντίστοιχη εφαρμογή της παρ. 8 του άρθρου 16 του Ν.2515/1997. Στην πράξη πολλοί μετασχηματισμοί με τον ΝΔ.1297/1972 και ειδικά οι απλές μετατροπές (πχ. ΟΕ σε ΑΕ) ακυρώνονται επειδή οι συμβολαιογράφοι θεωρούν, λανθασμένα, ότι συντελείται μετάθεση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων και απαιτούν την εφαρμογή της ίδιας διαδικασίας που εφαρμόζεται στην πώληση ακινήτων.