«Καμπανάκι» ΕΛΕΤΕΑΝ για το ενεργειακό μίγμα – Συστάσεις για στροφή στα αιολικά

Το πρώτο και κυριότερο ζήτημα αφορά την υπερεπικράτηση των φωτοβολταϊκών, η οποία δημιουργεί έντονη ασυμμετρία στην κατανομή των ΑΠΕ.

Τρία κρίσιμα ζητήματα που παρεμποδίζουν την ομαλή και ισορροπημένη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) ανέδειξε η ΕΛΕΤΑΕΝ, στο πλαίσιο του Κειμένου Πολιτικής & Θέσεων για την Αιολική Ενέργεια, το οποίο παρουσιάστηκε στους δημοσιογράφους, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας (15 Ιουνίου).

Όπως τόνισε ο πρόεδρος της

ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος, παρόλο που η διείσδυση των ΑΠΕ στη χώρα έχει ξεπεράσει το 50%, η πρόοδος αυτή κινδυνεύει να ακυρωθεί, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα προβλήματα που απορυθμίζουν την ανάπτυξη του τομέα.

Το πρώτο και κυριότερο ζήτημα αφορά την υπερεπικράτηση των φωτοβολταϊκών, η οποία δημιουργεί έντονη ασυμμετρία στην κατανομή των ΑΠΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στο τέλος του 2024 λειτουργούσαν συνολικά 15.000 MW «πράσινης» ισχύος, από τα οποία περίπου 9.500 MW προέρχονταν από φωτοβολταϊκά και μόλις 5.500 MW από αιολικά. Το ίδιο ανισοβαρές μοτίβο διαφαίνεται και στα έργα που αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το επόμενο διάστημα, ενώ στους ώριμους αδειοδοτικά σταθμούς, οι ηλιακές μονάδες καταλαμβάνουν το 85-90% της ηλεκτρικής «χωρητικότητας».

Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λαδακάκο, οδηγεί σε τεράστια συγκέντρωση παραγωγής ενέργειας τις μεσημεριανές ώρες, με αποτέλεσμα την εμφάνιση αρνητικών ή μηδενικών τιμών στην αγορά χονδρικής και περικοπές στην παραγόμενη ενέργεια. Αντίθετα, κατά τις απογευματινές ώρες –όταν μειώνεται η ηλιακή παραγωγή– παρατηρείται εκτίναξη των τιμών, λόγω της ενίσχυσης των μονάδων ορυκτών καυσίμων.

Η ΕΛΕΤΑΕΝ ζητά να υπάρξει προσωρινή αναστολή στη χορήγηση νέων όρων σύνδεσης για φωτοβολταϊκά, ώστε να εξισορροπηθεί το ενεργειακό μίγμα. Παράλληλα, εισηγείται την ενίσχυση της ανάπτυξης νέων αιολικών πάρκων και άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ, όπως η βιομάζα και τα μικρά υδροηλεκτρικά. Μάλιστα, προτείνεται μέρος των νέων αιολικών έργων να αναπτυχθεί με λειτουργική ενίσχυση, μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, για να διασφαλιστεί ένα εγγυημένο έσοδο χωρίς να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός.

Η ανάγκη για αυτή την ανακατανομή προκύπτει και από τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που ορίζει ότι το ενεργειακό μίγμα θα πρέπει να αποτελείται από 60% φωτοβολταϊκά και 40% αιολικά και άλλες τεχνολογίες. Ωστόσο, όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, η πραγματικότητα αποκλίνει σημαντικά από αυτόν τον στόχο. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η προσωρινή παύση στην ανάπτυξη ηλιακών έργων θα λειτουργήσει εξυγιαντικά και για τον ίδιο τον κλάδο, ενώ όπως επεσήμανε, ακόμη και οι υφιστάμενοι επενδυτές φωτοβολταϊκών ζητούν να σταματήσει η αδειοδότηση νέων έργων.

Όσον αφορά την ανταπόκριση της πολιτείας, ο κ. Λαδακάκος σημείωσε ότι οι ηγεσίες του ΥΠΕΝ έχουν δείξει κατανόηση, ωστόσο το ζήτημα φαίνεται να σκοντάφτει στα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια. «Δεν είναι το θέμα αν μας ακούει ο υπουργός. Το πρόβλημα ξεκινά όταν φτάνουμε στον πρωθυπουργό», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επιπλέον, η ΕΛΕΤΑΕΝ αντιτίθεται στην ιδέα καθολικής παύσης χορήγησης όρων σύνδεσης για όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ, πρόταση που, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, εξετάζεται από αρμόδιους φορείς. Όπως επισήμανε ο γενικός διευθυντής της Ένωσης, Παναγιώτης Παπασταματίου, κάτι τέτοιο θα παγίωνε την υπάρχουσα ανισορροπία, καθώς η πλειονότητα των ώριμων έργων αφορά φωτοβολταϊκά.

Το δεύτερο βασικό πρόβλημα που αναδεικνύεται αφορά τις καθυστερήσεις στην αδειοδοτική διαδικασία, ιδίως για τα αιολικά έργα. Ο κ. Λαδακάκος υπογράμμισε ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες είναι σαφείς και απαιτούν σημαντική μείωση των χρόνων αδειοδότησης – κάτι που σε άλλες χώρες έχει προχωρήσει, ενώ στην Ελλάδα η πρόοδος είναι περιορισμένη.

Το τρίτο σημαντικό εμπόδιο είναι η παραπληροφόρηση γύρω από την αιολική ενέργεια. Παρά τις προσπάθειες της ΕΛΕΤΑΕΝ, το φαινόμενο των fake news συνεχώς διογκώνεται, τροφοδοτώντας θεωρίες συνωμοσίας και προκαταλήψεις. «Δεν έχουμε τα μέσα να το αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Η πολιτεία οφείλει να αντιδράσει δυναμικά», σημείωσε ο κ. Λαδακάκος, προειδοποιώντας πως η απαξίωση της αιολικής ενέργειας εντείνει την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και επιβαρύνει τελικά τον καταναλωτή.

Αναφερόμενος στο επενδυτικό περιβάλλον, ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ μίλησε για «σύννεφα» στον κλάδο, καθώς τόσο οι Έλληνες όσο και οι ξένοι επενδυτές αρχίζουν να προβληματίζονται. Οι καθυστερήσεις, η γραφειοκρατία και η αστάθεια του θεσμικού πλαισίου λειτουργούν αποτρεπτικά, με αποτέλεσμα πολλά επιχειρηματικά σχέδια να τίθενται υπό αμφισβήτηση.

Τέλος, αναφέρθηκε στις περικοπές παραγωγής, για τις οποίες δεν υπάρχει μέχρι σήμερα σαφές θεσμικό πλαίσιο στη χώρα – σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Η έλλειψη προβλεψιμότητας εντείνει την αβεβαιότητα και αποθαρρύνει κυρίως τους μικρομεσαίους επενδυτές, στους οποίους παρατηρείται και η μεγαλύτερη ένταση αντιδράσεων. «Πολλοί από αυτούς είχαν δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ενός σταθερού, ισόβιου εισοδήματος, και σήμερα διαπιστώνουν ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη», κατέληξε ο κ. Λαδακάκος.