Έλληνες και bitcoin: Ποιοι και πώς τα χρησιμοποιούν;

Πολλοί έχουν ακούσει για τα bitcoin, αλλά λίγοι μπορούν με βεβαιότητα να δηλώσουν ότι γνωρίζουν τα πάντα γι' αυτά. Την ίδια στιγμή, δεν είναι λίγοι οι Έλληνες έμποροι που δέχονται…Ούτε μία, ούτε δύο, αλλά δεκάδες είναι οι εταιρίες στην Ελλάδα που δέχονται πληρωμές σε bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα. Πώς αποφάσισαν οι Έλληνες να ασχοληθούν με τα bitcoin; Είναι ασφαλής η χρήση τους για συναλλαγές ή επενδύσεις; Μπορεί κάποιος να βγάλει λεφτά; Και πώς λειτουργούν τέλος πάντων αυτά τα μυστηριώδη νομίσματα;Τι είναι το bitcoin;Προϊόν του ψηφιακού κόσμου, το bitcoin είναι ένα εναλλακτικό νόμισμα που δεν κυκλοφορεί σε χαρτονομίσματα και κέρματα, αλλά αποτελεί το μετρητό του διαδικτύου. Βασικό του γνώρισμα είναι η απουσία μίας κεντρικής ρυθμιστικής αρχής, όπως είναι η Κεντρική Τράπεζα, καθώς και ότι ο συνολικός αριθμός νομισμάτων που θα κυκλοφορήσουν συνολικά ορίστηκε και είναι αμετάβλητος στα 21 εκατομμύρια bitcoin. Με άλλα λόγια, η συνολική ποσότητα παραμένει σταθερή και η ισοτιμία του με τα κοινά νομίσματα καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση: Όταν η ζήτηση αυξάνεται, η τιμή του bitcoin αυξάνεται και όταν η ζήτηση πέφτει, το ίδιο συμβαίνει και με την τιμή του.«Αυτή τη στιγμή τα bitcoin δημιουργούνται με έναν ρυθμό 12,5 bitcoin ανά 10 λεπτά με μία διαδικασία που λέγεται mining (εξόρυξη). Ουσιαστικά το mining δεν γίνεται για να δημιουργηθεί ένα bitcoin, αλλά για να εγκρίνει τις συναλλαγές που γίνονται. Υποπροϊόν αυτής της διαδικασίας, είναι η δημιουργία των νέων bitcoin», εξηγεί ο Δημήτρης Τσαπακίδης, ενεργό μέλος της ελληνικής κοινότητας του bitcoin. «Τα bitcoin δημιουργούνται με βάση μία καμπύλη όπου κάθε τέσσερα χρόνια, μειώνεται ο αριθμός της παραγωγής τους στο μισό. Δηλαδή στην αρχή ήταν 50 bitcoin ανά 10 λεπτά, έγιναν 25, τώρα είναι 12,5 και σε λιγότερο από δύο χρόνια θα μειωθεί και πάλι στο μισό. Κάποια στιγμή θα σταματήσουν να παράγονται τελείως, θα έχουμε μόνο 21 εκατομμύρια bitcoin κι όχι παραπάνω. Αυτό είναι που δίνει αξία στο bitcoin: ότι υπάρχει ένα πεπερασμένο μέγεθος».Για την ιστορία, ας σημειωθεί ότι την αρχική έμπνευση για τον συνολικό αριθμό των 21 εκατομμυρίων είχε ο Satoshi Nakamoto, όπως είναι το ψευδώνυμο του (ή των) δημιουργού/ών του bitcoin.Πώς φτιάχνεται ένα bitcoin;Με δεδομένο ότι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ένα bitcoin αξίζει παραπάνω από 5.000 ευρώ(!), εύκολα μπαίνει κανείς στον πειρασμό να αναρωτηθεί εάν μπορεί να δημιουργήσει από το μηδέν ένα bitcoin και να κερδίσει χρήματα. Παρότι, στην αρχή, η διαδικασία της «εξόρυξης» γινόταν από οικιακούς υπολογιστές, δυστυχώς αυτό δεν είναι πλέον εφικτό.«Εδώ και μερικά χρόνια γίνεται με εξειδικευμένες συσκευές που λέγονται ASICs οι οποίες είναι 10.000 φορές πιο γρήγορες από έναν υπολογιστή», επισημαίνει ο κ. Τσαπακίδης και χρησιμοποιεί τον όρο «difficulty» (δυσκολία) για να εξηγήσει πώς φτάνουμε στα προαναφερθέντα 10 λεπτά: «Εάν ξαφνικά μπουν πολλές συσκευές στο δίκτυο mining, θα αυξηθεί το difficulty ώστε να ξαναπάμε στα 10 λεπτά». Ακόμη και αν προμηθευτούμε ένα τέτοιο μηχάνημα, όπως λέει, δεν πρόκειται να δημιουργήσουμε ένα bitcoin διότι δεν θα έχουμε αρκετή υπολογιστική ισχύ. Μόνη λύση είναι να μπεις σε δίκτυο χρηστών οι οποίοι ενώνουν τις (υπολογιστικές) δυνάμεις τους και όταν παραχθεί το πολυπόθητο bicoin, το μοιράζονται ανάλογα.Τα ηλεκτρονικά πορτοφόλιαΕίτε είσαι από τους τυχερούς που κατόρθωσαν να εξάγουν το δικό τους bitcoin, είτε απέκτησες ανταλλάσσοντας ευρώ, πρέπει κάπου να το φυλάξεις. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν ειδικές εφαρμογές που ονομάζονται «wallets» (πορτοφόλια). Πρόκειται για εφαρμογές που τις κατεβάζεις στο κινητό ή τον υπολογιστή σου και από εκεί διαχειρίζεσαι τα ψηφιακά χρήματά σου.Τα bitcoin στην ΕλλάδαΤον ίδιο εξοπλισμό, δηλαδή ένα κινητό τηλέφωνο, απαιτείται να έχει και ο έμπορος που δέχεται πληρωμές σε bitcoin. Τέτοιοι υπάρχουν αρκετοί και στην Ελλάδα. Ένας εξ αυτών είναι ο Βασίλης Παπαδόπουλος, ιδιοκτήτης του Cardia Café στο κέντρο της Αθήνας.Εδώ και 1,5 χρόνο, όπως λέει, ξεκίνησε να δέχεται πληρωμές σε κρυπτονομίσματα, καθώς τον ενδιαφέρει η ιδεολογία του bitcoin «ότι δεν ελέγχεται από κανέναν, δεν χρειάζεται να δώσω χαρτιά για να ανοίξω λογαριασμό, δεν μπορεί κανείς να μου κάνει κατάσχεση».Παρατηρεί ότι η χρήση τους είναι πιο διαδεδομένη μεταξύ των τουριστών, αν και υπάρχουν πολλοί Έλληνες που πληρώνουν σε bitcoin κυρίως για την εμπειρία. Πόσο πρακτικό είναι όμως αυτό για τον ίδιο; «Υπάρχει μία προμήθεια η οποία όσα περνάει ο καιρός πέφτει. Αυτή τη στιγμή η συναλλαγή των 3 ευρώ, θα κοστίσει 7 με 8 λεπτά, οπότε το δέχομαι», επισημαίνει.Προβλήματα δεν έχει αντιμετωπίσει, με εξαίρεση τον Δεκέμβρη οπότε και η ισοτιμία του bitcoin ήταν στα ύψη. «Από εκεί και πέρα όμως η κατάσταση έχει αλλάξει, έχει βελτιωθεί, και έχουμε φτάσει στο σημείο των 7 — 8 σεντς η συναλλαγή», εξηγεί.Στο ερώτημα εάν ανησυχεί για επιθέσεις χάκερ, δηλώνει εμφατικά ότι τέτοια προβλήματα έχουν παρατηρηθεί στα «ανταλλακτήρια», εκεί όπου μετατρέπεις τα bitcoin σε ευρώ. «Στο δικό μου πορτοφόλι δεν μπορεί να γίνει χακάρισμα», τονίζει και αναφέρει τη βασική συμβουλή που δίνεται στους νέο-εισερχόμενους στο σύμπαν των bitcoin ότι «με το που αλλάζω το ευρώ μου σε bitcoin, το μεταφέρω κατευθείαν στο "πορτοφόλι" μου».Παρά τον θόρυβο που δημιουργεί γύρω από τα bitcoin, ο μηνιαίος τζίρος σε κρυπτονομίσματα δεν είναι μεγάλος: «Μπορεί να φτάσει τα 100-150 ευρώ όταν έχω γκρουπ που πληρώνει σε bitcoin. Όταν δεν έχω, μπορεί να φτάσει μόλις τα 15 με 20 ευρώ». Όπως εξηγεί, ωστόσο, «ακόμη και αυτοί που δεν πληρώνουν (σε bitcoin), τους ικανοποιεί και τους αρέσει το γεγονός ότι υπάρχουν τέτοια καταστήματα που δέχονται κρυπτονομίσματα».Bitcoin ΑΤΜ made in GreeceΜπορεί ο ιδιοκτήτης του Cardia Café να μην έχει δεχθεί επιθέσεις από χάκερ, αλλά δεν ισχύει το ίδιο και για τα ATM bitcoin που λειτουργούν στην Ελλάδα. Καθώς τα ποσά είναι μεγαλύτερα, αντίστοιχος είναι και… ο ζήλος των χάκερ, όπως μας εξηγεί η εταιρεία Bcash. Στο ερώτημα εάν έχουν δεχτεί επιθέσεις χάκερ, εκπρόσωπος της εταιρείας απάντα πως «αρκετοί προσπάθησαν, αλλά κανείς δεν τα κατάφερε. Βλέπετε, είμαστε περισσότερο advanced απ' ό,τι φαίνεται. Οι επιθέσεις πάντως είναι αρκετά συχνό φαινόμενο».Η εταιρεία Bcash λειτουργεί από τα τέλη του 2016, αναπτύσσοντας λογισμικό και δημιουργώντας ΑΤΜ για κρυπτονομίσματα. Σήμερα λειτουργεί οκτώ ΑΤΜ στην Ελλάδα και υπολογίζει μέχρι τέλους του έτους να έχει προσθέσει άλλα τέσσερα. Όπως αναφέρει, μάλιστα, η πλειοψηφία των πελατών είναι Έλληνες, αν και «υπάρχει και αρκετό ενδιαφέρον από τουρίστες και ξένους».Ποια είναι η γνώμη των Ελλήνων για τα bitcoin; «Τα συναισθήματα είναι διαφορετικά, κάποιοι το μισούν, κάποιοι το λατρεύουν», απαντά ο εκπρόσωπος της εταιρείας. «Στο σύνολο όμως όλοι τους το χρησιμοποιούν είτε ως επένδυση κατά κύριο λόγο, είτε ως μέσο συναλλαγών».ΑΤΜ bitcoin της Bcash στην Ελλάδα
Το πρόβλημα της ισοτιμίας και της απουσίας κεντρικής ρυθμιστικής αρχήςΟι τεράστιες διακυμάνσεις στην ισοτιμία του bitcoin συνιστούν ξεκάθαρο πρόβλημα στη χρήση του bitcoin, όπως παρατήρησε ο κ. Παπαδόπουλος ότι συνέβη τον περσινό Δεκέμβριο. Είναι ένα από τα μειονεκτήματα που βλέπει και ο κ. Τσαπακίδης, αν και όπως λέει υπάρχει η ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει σταθεροποιήσει καθώς «εάν πετύχει το bitcoin, αυτό σημαίνει ότι θα αντικαταστήσει τον χρυσό».Άλλα προβλήματα είναι η ευχρηστία, όπως επίσης και η απουσία κεντρικής αρχής. «Για τα bitcoin αρκεί ένα wallet, αλλά πρέπει να ξέρεις κάποια πράγματα για το πώς δουλεύει η τεχνολογία. Επίσης είσαι απόλυτα υπεύθυνος για την ασφάλεια των κρυπτονομισμάτων σου. Αυτό είναι καλό γιατί δεν σε ελέγχει κάποιο κράτος ή μία τράπεζα, αλλά είναι και κακό γιατί αν δεν προσέξεις μπορεί να τα χάσεις. Δεν είναι τόσο εύχρηστα όσο μία πιστωτική κάρτα. Ωστόσο η πιστωτική κάρτα έχει άλλα ρίσκα, όπως τα capital controls και έλεγχο από τις κυβερνήσεις», επισημαίνει ο κ. Τσαπακίδης.Τα capital controls που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα το 2015, όπως εξήγησε, έκαναν ευρέως γνωστά τα bitcoin στην Ελλάδα. «Υπήρχε κόσμος που ήθελε να πληρώσει στο εξωτερικό διάφορες συνδρομές που πριν τις πλήρωνε με κάρτες. Οπότε αρκετοί στράφηκαν στο bitcoin για να κάνουν αυτές τις πληρωμές», αναφέρει. Ο ίδιος διατηρεί ιστοσελίδα με καταστήματα στην Ελλάδα που δέχονται bitcoin και υπολογίζει τον συνολικών αριθμών εταιρειών και ιδιωτών σε περίπου 100. Παραδέχεται, ωστόσο, ότι «ο πιο περισσότερος κόσμος αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δε χρησιμοποιεί το bitcoin για να κάνει πληρωμές, αλλά το βλέπει επενδυτικά».Παρόλα αυτά, το παράδειγμα των capital controls στην Ελλάδα και η αύξηση στη χρήση των bitcoin που ακολούθησε, αποτελούν ενδεικτική περίπτωση που τα κρυπτονομίσματα βρίσκουν πεδίον δόξης λαμπρό. «Τα κρυπτονομίσματα και το bitcoin είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε χώρες που έχουν πρόβλημα με το νόμισμά τους», επισημαίνει ο κ. Τσαπακίδης δίνοντας ως σημερινά παραδείγματα τη Βενεζουέλα και την Τουρκία.Μπορείς να βγάλεις χρήματα επενδύοντας σε bitcoin;Κρυπτοαναρχία, bitcoin και ο καλύτερος καπουτσίνο που τα λεφτά σου δεν αγοράζουν
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι περισσότεροι φαίνεται πως χρησιμοποιούν επενδυτικά τα bitcoin. Είναι άραγε μία έξυπνη κίνηση; Αρνητικά απάντηση δίνει ο Γεώργιος Λεκάκος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.Επιχειρώντας να συνοψίσει τα χαρακτηριστικά του κρυπτονομίσματος, καθώς και εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί επενδυτικά, ο κ. Λεκάκος αναφέρει:«Βασικό συναλλακτικό πλεονέκτημα του bitcoin αποτελεί η απαλοιφή των ενδιάμεσων κατά την εκτέλεση των συναλλαγών το οποίο πρακτικά σημαίνει ελάχιστες ή καθόλου προμήθειες και άμεση ολοκλήρωσή τους (π.χ. κεφάλαια μπορούν να κινηθούν σε δευτερόλεπτα).Παράλληλα, η μη αντιστρεψιμότητα των συναλλαγών από τη μια πλευρά μπορεί να είναι θετικό για τους εμπόρους (οι καταναλωτές δεν μπορούν να ακυρώσουν μια αγορά), αλλά από την άλλη πλευρά αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην εξυπηρέτησή τους. Η δυνατότητα διαφύλαξης της ανωνυμίας των συμμετεχόντων στις συναλλαγές παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα (προστασία προσωπικών δεδομένων), αλλά είναι σαφές ότι μπορεί να οδηγήσει εν δυνάμει σε ενίσχυση της παραοικονομίας.Το bitcoin βασίζεται στην τεχνολογία blockchain η οποία έχει εξαιρετικές δυνατότητες και θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που συναλλασσόμαστε διαδικτυακά. Ωστόσο, παρά τις θετικές προοπτικές η αγορά είναι ακόμα σχετικά ανώριμη επενδυτικά παρουσιάζει ιδιαίτερη μεταβλητότητα, ενώ παράλληλα (ως "ανώριμη" αγορά) μπορεί να επηρεαστεί από κερδοσκοπικούς χειρισμούς. Συνεπώς, ενώ παρουσιάζει ευκαιρίες δεν αποτελεί την κατάλληλη αγορά για επενδύσεις από "μη ειδικούς" οι οποίοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις».sputniknews.gr