"Πράσινο φως" για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο του παραλιακού μετώπου Θεσσαλονίκης (ΦΩΤΟ & VIDEO)

To "πράσινο φως" για την εκπόνηση της μελέτης που αφορά στο Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, περιμένει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Το Σχέδιο αυτό θα ορίζει τα δεδομένα των έργων, μελετών και ρυθμίσεων για τον χωρικό σχεδιασμό των περιοχών με στόχο την ανάπτυξη έργων μητροπολιτικής κλίμακας και στρατηγικής σημασίας. Το συνολικό ανάπτυγμα της παράκτιας ζώνης του Θερμαϊκού κόλπου είναι από την εκβολή

Σημαντικό χώρο καταλαμβάνουν στο δυτικό τμήμα του Βιομηχανικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαϊκών προϊόντων. Το ανάπτυγμα διακόπτεται από τις εγκαταστάσεις του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης και του Αεροδρομίου Μακεδονία και αποτελεί τμήμα των διοικητικών ορίων των Δήμων Δέλτα, Αμπελοκήπων –Μενεμένης, Θεσσαλονίκης ,Καλαμαριάς ,Πυλαίας –Χορτιάτη, Θέρμης και Θερμαϊκού.

Στο πλαίσιο συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου, συζητήθηκε η υποβολή αιτήματος για την προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου καθώς και η ολοκλήρωση των διαδικασιών που απαιτούνται για την εκπόνηση της μελέτης.

Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας,Απόστολος Τζιτζικώστας επισήμανε ότι η κοινή πρωτοβουλία της διοίκησης της περιφέρειας με το ΤΕΕ/ΤΚΜ και τους παράκτιος δήμους έχει στόχο να «μπει μια τάξη στο θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, να καταργήσουμε την ασυνέχεια δημιουργώντας έναν ενιαίο χώρο από το Καλοχωρίου μέχρι το Αγγελοχώρι, αξιοποιώντας το παραλιακό μέτωπο προς όφελος της πόλης, της Τοπικής κοινωνίας και των συμπολιτών μας, δημιουργώντας παράλληλα τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης». Τόνισε μάλιστα πως σε έξι μήνες «είμαστε έτοιμοι να υποβάλουμε το αίτημα προέγκρισης στο υπουργείο περιβάλλοντος».

Ο Αντιπεριφερειάρχης ανάπτυξης και περιβάλλοντος της ΠΚΜ Κώστας Γιουτίκας σημείωσε πως είναι ένα πολλά υποσχόμενο εγχείρημα και η Περιφέρεια μπορεί να το υλοποιήσει.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ Πάρις Μπίλιας υπογράμμισε πως: «είναι μια πολύ σημαντική μέρα για τη Θεσσαλονίκη. Το ειδικό χωρικό σχέδιο, είναι το πρώτο βήμα για να αποκτήσει επιτέλους η πόλη ένα brand name. Τα έργα αστικής αναβάθμισης, θα μετατρέψει την πόλη σε έναν πόλο έλξης τουριστών αλλά και επιχειρηματιών». Αναφερόμενος μάλιστα στο σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο, ο κ. Μπίλιας είπε πως «επιτέλους βρήκαμε κάτι να μας ενώνει».

Ο δήμαρχος Δέλτα Μίμης Φωτόπουλος τόνισε πως «η αναβάθμιση και ανάπτυξη της δυτικής Θεσσαλονίκης επιτέλους γίνεται πράξη, για πρώτη φορά».

Ο πρόεδρος της ΠΔΚΜ και δήμαρχος Αμπελόκηπων - Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας αυτού του Σχεδίου, ενώ αντίστοιχη τοποθέτηση για τη σπουδαιότητα του έργου είχε και ο δήμαρχος Καλαμαριάς, Θεοδόσης Μπακογλίδης.

Ο κ. Τζιτζικώστας χαρακτήρισε το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο ως «κορυφαίο αναπτυξιακό έργο για την Κεντρική Μακεδονία», που υλοποιείται κατόπιν της κατάθεσης των προτάσεων των τοπικών κοινωνιών, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών, με τη συναίνεση των τοπικών αρχών.

Το παραλιακό μέτωπο ανά Δήμο:

Δήμος Δέλτα

Το παραλιακό μέτωπο της Δ.Ε. Εχεδώρου οριοθετείται από τον οδικό άξονα της ΠΑΘΕ και αφορά τις εκτάσεις από το διοικητικό όριο με την Δ.Ε. Χαλάστρας έως το διοικητικό όριο με την Δ.Ε. Μενεμένης του Δήμου Αμπελοκήπων - Μενεμένης. Στη θέση που βρίσκεται ο οικισμός του Καλοχωρίου, λογίζεται ως παραλιακό μέτωπο η περιοχή νοτίως του ορίου του οικισμού, δεδομένου ότι ο υφιστάμενος οικισμός και οι όμορές του προς πολεοδόμηση περιοχές για παραγωγικές δραστηριότητες, δεν επιτρέπουν την εφαρμογή δράσεων ανάπτυξης του παραλιακού μετώπου βορειότερα.

Δήμος Αμπελοκήπων - Μενεμένης

Σε συνέχεια του παραλιακού μετώπου της Δ.Ε. Εχεδώρου, βρίσκεται το τμήμα του παραλιακού μετώπου που εμπίπτει εντός των διοικητικών ορίων της Δ.Ε. Μενεμένης που οριοθετείται από το διοικητικό όριο με την Δ.Ε. Εχεδώρου (δυτικά), την παράλληλη προς την ακτή σιδηροδρομική γραμμή (βόρεια) έως το όριο του ρέματος Δενδροποτάμου (ανατολικά).

Τα κύρια χαρακτηριστικά της δυτικής αυτής περιοχής από την εκβολή του Γαλλικού ποταμού έως αυτήν του Δενδροποτάμου είναι η υποβαθμισμένη και αποσαθρωμένη ακτογραμμή με πολλά σημεία όπου η θάλασσα εισβάλει σε περιοχές με χαμηλότερη στάθμη από αυτήν δημιουργώντας μικρές λιμνοθάλασσες. Τα κατασκευασμένα επιμέρους αναχώματα αφενός μεν συμβάλλουν στην προστασία της ακτογραμμής αφετέρου όμως δημιουργούν τις ιδιαίτερες συνθήκες του τοπίου. Στα όρια της εκβολής του Δενδροποτάμου η παρουσία εντός της θάλασσας του κεντρικού αγωγού παροχής καυσίμων προς τις εγκαταστάσεις των ΕΛ.ΠΕ και η όμορη 6η προβλήτα του ΟΛΘ δημιουργούν συνθήκες αναγκαστικού αποκλεισμού στη πρόσβαση της ακτογραμμής από την θάλασσα.

Δήμος Θεσσαλονίκης

Το παραλιακό μέτωπο του Δήμου Θεσσαλονίκης, από το διοικητικό όριο με Δήμο Αμπελοκήπων - Μενεμένης έως το όριο με Δήμο Καλαμαριάς, μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελείται από διαδοχικές χωρικές ενότητες:

• Η Δυτική ενότητα περιλαμβάνει διαδοχικά την εκτός σχεδίου περιοχή των Λαχανόκηπων, προς βόρεια της έκτασης που καλύπτει ο ΟΛΘ μέχρι το ύψος της πλατείας Ελευθερίας, την περιοχή εκατέρωθεν της οδού 26ης Οκτωβρίου μεταξύ του λιμανιού και του οδικού άξονα της Δυτικής Εισόδου (προέκταση ΠΑΘΕ), καθώς και την έκταση του παλιού εμπορευματικού σιδηροδρομικού σταθμού.

• Η κεντρική ενότητα περιλαμβάνει το παραλιακό μέτωπο της Λεωφόρου Νίκης, από την πλατεία Ελευθερίας έως τον Λευκό Πύργο. Συνεχίζει στη Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου έως την οδό Μαρίας Κάλλας ενσωματώνοντας τους χώρους πρασίνου που βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της Λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου.

• Η Ανατολική ενότητα που περιλαμβάνει την εκτός σχεδίου παράκτια περιοχή στα διοικητικά όρια με τον Δήμο Καλαμαριάς ενσωματώνοντας την ιδιοκτησία Αλλατίνη και τους υφιστάμενους κοινόχρηστους- κοινωφελείς αθλητικούς χώρους και τα κτίρια του ΟΜΜΘ.

Δήμος Καλαμαριάς

Το παραλιακό μέτωπο του Δήμου Καλαμαριάς, από το διοικητικό όριο με τον Δήμο Θεσσαλονίκης έως το όριο με Δήμο Πυλαίας - Χορτιάτη, μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελείται από τρεις διαδοχικές χωρικές ενότητες:

• Η Δυτική ενότητα περιλαμβάνει την παραλιακή περιοχή που οριοθετείται από το διοικητικό όριο με τον Δήμο Θεσσαλονίκης (οδός Αργοναυτών) και την οδό Θεμ. Σοφούλη μέχρι το θερινό ανάκτορο (Παλατάκι- ΚΥΒΕΡΝΕΙΟ). Η εντός σχεδίου σειρά οικοδομικών τετραγώνων επί της οδού Σοφούλη περιλαμβάνει τόσο δομημένα όσο και αδόμητα Ο.Τ., ενώ μεταξύ των Ο.Τ. και της θάλασσας εκτείνεται κυμαινόμενου πλάτους αδόμητη λωρίδα γης, που αποτελεί εκτός σχεδίου περιοχή.

• Η Κεντρική ενότητα αυτή περιλαμβάνει την παραλιακή περιοχή που οριοθετείται από τις οδούς Θεμ. Σοφούλη, Νικ. Πλαστήρια και Θέτιδος, και σε ανάπτυγμα από το Παλατάκι μέχρι το βόρειο όριο του Αλιευτικού Καταφυγίου Νέας Κρήνης (συμβολή οδών Θέτιδος - Βρυούλων). Αποτελείται στο μεγαλύτερο τμήμα της από εκτός σχεδίου παράκτια περιοχή, με εξαίρεση 2 οικοδομικά τετράγωνα.

• Η Ανατολική ενότητα αυτή περιλαμβάνει την εκτός σχεδίου παράκτια ζώνη, από το νότιο όριο του Αλιευτικού Καταφυγίου μέχρι το διοικητικό όριο με Δήμο Πυλαίας - Χορτιάτη (Περιφερειακή Τάφρος).

Δήμος Πυλαίας - Χορτιάτη

Το παραλιακό μέτωπο της Δ.Ε. Πυλαίας αποτελεί σήμερα στο σύνολό του μια εκτός σχεδίου περιοχή, που εκτείνεται από το διοικητικό όριο με τον Δήμο Καλαμαριάς (Περιφερειακή Τάφρος) μέχρι το διοικητικό όριο με το Δήμο Θέρμης (αγρόκτημα ΑΠΘ, «πράσινα φανάρια»).

Δεδομένου του χαρακτήρα της περιοχής ως αναπτυξιακού πόλου υπερτοπικού χαρακτήρα, το ενδότερο όριο της παραλιακής ζώνης κρίνεται σκόπιμο να μην περιορίζεται στον οδικό άξονα της Λεωφόρου Γεωργικής Σχολής αλλά να λογίζεται ανατολικότερα, περιλαμβάνοντας και τις εκτάσεις μέχρι το εμπορικό κέντρο Mediterranean Cosmos. Σημαντικοί λόγοι αυτής της επιλογής είναι κυρίως οι εξής: καταρχήν το γεγονός ότι από την περιοχή αυτή προβλέπεται να διέλθει η γραμμή επέκτασης του μετρό για τη σύνδεσή του με το αεροδρόμιο Μακεδονία και να χωροθετηθούν οι αντίστοιχοι σταθμοί επιβίβασης και επιπλέον το δεδομένο ότι στην περιοχή ανατολικά της Λεωφ. Γεωργικής Σχολής εντοπίζονται σημαντικού μεγέθους δημόσιες εκτάσεις. Για τους παραπάνω λόγους το σύνολο της περιοχής εκατέρωθεν της Λεωφ. Γεωργικής Σχολής αντιμετωπίζεται στα πλαίσια της παρούσας ανάλυσης ως ενιαίο σύνολο, ώστε να ρυθμιστούν ταυτόχρονα και ενιαία οι πολεοδομικές και συγκοινωνιακές στοχεύσεις για την περιοχή.

Δήμος Θέρμης

Το παραλιακό μέτωπο του Δήμου Θέρμης εκτείνεται από το διοικητικό όριο με τον Δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη, μέχρι το διοικητικό όριο με το Δήμο Θερμαϊκού. Μεγάλο τμήμα του Παραλιακού Μετώπου του Δήμου Θέρμης καταλαμβάνεται από το αεροδρόμιο Μακεδονία, το οποίο διακόπτει τη συνέχειά του και δεν μπορεί να εξετασθεί ως τμήμα του.

Η περιοχή μεταξύ του ορίου του Δήμου Θέρμης με τον Δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη (Δ.Ε Θέρμης) και της έκτασης του αεροδρομίου, ανήκει ιδιοκτησιακά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και μάλιστα έχει θεσμοθετημένο Τοπικό Ρυμοτομικό για ανέγερση νέων κτιριακών εγκαταστάσεων της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ.

Η υπόλοιπη περιοχή του παραλιακού μετώπου, μεταξύ της έκτασης του αεροδρομίου και του Δήμου Θέρμης (Δ.Ε Μίκρας), η οποία είναι χαρακτηρισμένη ως ΕΒ προστασίας και οικοανάπτυξης από τη Ζ.Ο.Ε. του Δήμου Μίκρας, ολοκληρώνει την περιοχή διερεύνησης του Ε.Χ.Σ., και ειδικότερα στο τμήμα της που είναι Δημοτική ιδιοκτησία, στο παράκτιο τμήμα τις φυσικές ακαταλληλότητες, που έχουν επιβαρυνθεί επιπρόσθετα από τα έργα επέκτασης του κύριου αεροδιάδρομου του αεροδρομίου Μακεδονία, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της που είναι κτήμα του Δημοσίου υπάρχει γι’ αυτό σε εξέλιξη ενδιαφέρον του ΤΑΙΠΕΔ.

Δήμος Θερμαϊκού

Το παραλιακό μέτωπο της Δ.Ε. Θερμαϊκού του Δήμου Θερμαϊκού, εκτείνεται από το διοικητικό όριο με τον Δήμο Θέρμης, μέχρι το διοικητικό όριο με την Δ.Ε. Μηχανιώνας.

Το τμήμα από τον δρόμο προς Μηχανιώνα έως την θάλασσα περιλαμβάνει εκτεταμένες περιοχές εντός σχεδίου των οικισμών Κάτω Περαίας ,Νέων Επιβατών και Αγίας Τριάδας τις εγκαταστάσεις των ΚΑΑΥ την πρώην πλάζ Αγίας Τριάδας τις εκτεταμένες επεκτάσεις σε ενεργή διαδικασία πολεοδόμησης στη δυτική πλευρά αυτού. Η περιοχή αυτή χαρακτηρίστηκε ως η κύρια περιοχή θαλάσσιας αναψυχής του Πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης κατά τις δεκαετίες του '60 έως τις αρχές του '80.

Έργα ανάπλασης στο πλαίσιο του Σχεδίου

Στο Ειδικό Χωρικό Σχέδιο του παραλιακού μετώπου, προβλέπονται έργα ανάπλασης, εξυγίανσης κι ανάπτυξης των περιοχών. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η ανάπλαση της περιοχής του Δενδροποτάμου και των βυρσοδεψείων, τόσο από την μία πλευρά με τις προτεινόμενες υπερτοπικές δραστηριότητες στην οδό 26ης Οκτωβρίου, όσο και από την άλλη πλευρά προς Καλοχώρι, με φιλοπεριβαλλοντικές αναστρέψιμες παρεμβάσεις .

Επιπλέον, θα δημιουργηθεί περιπατητικός άξονας από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας, διαμέσου των εγκαταστάσεων του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού και τμήματος του ΟΛΘ, δημιουργώντας την πορεία μνήμης, σε ανάδειξη της Νεώτερης Ιστορίας της Θεσσαλονίκης.
Θα ολοκληρωθεί η παρέμβαση έως το αγρόκτημα του ΑΠΘ, με τις ανάλογες ενεργοποιήσεις που προβλέπονται θεσμικά, για το παράκτιο τμήμα του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη, ενισχύοντας τον Μητροπολιτικό χαρακτήρα τους, με την άμεση σύνδεση τους με την ιδιαίτερα αναπτυγμένη υπερτοπική περιοχή με χρήσεις του τριτογενή, σε συνδυασμό με την γραμμή επέκτασης του μετρό προς το αεροδρόμιο.

Επιδίωξη της Περιφέρειας στο πλαίσιο του Σχεδίου είναι επίσης η επανάκτηση του ρόλου και των στοιχείων ανάπτυξης της παράκτιας περιοχής του Δήμου Θερμαϊκού, ως κύριας ζώνης θαλάσσιας αναψυχής του ΠΣΘ, με την επικαιροποίηση των δεδομένων και προβολή των αναμνήσεων των δεκαετιών του '60 και '70.

Αντιδράσεις για το Σχέδιο προκλήθηκαν από τη Λαϊκή Συσπείρωση Κεντρικής Μακεδονίας που με ανακοίνωσή της σημείωσε πως " Οι αλλαγές που προωθούνται στη "χωρική πολιτική", μέσα από τη στόχευση του Ειδικού Χωρικού, σκοπό έχουν την ενίσχυση της κερδοφορίας για τους ομίλους, μέσα από τη διασφάλιση νέων επενδυτικών πεδίων, την άρση περιορισμών στη χρήση γης προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, την επιτάχυνση της συγκέντρωσης γης και τεχνικών έργων, την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και του γενικότερου αστικού σχεδίου, για την καπιταλιστική ανάπτυξη της επόμενης ημέρας, σε επίπεδο κλαδικών και εδαφικών προτεραιοτήτων. Όλα αυτά, μαζί φυσικά με τη στόχευση για φθηνότερη εργατική δύναμη που συνεχώς προωθείται".

Επιπλέον, αναφέρεται πως "Ένα Πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού ενσωματώνει την επιβολή πολιτικών επιλογών, ή τις προδιαγραφές πολιτικών επιλογών, που δεν είναι άμεσα αντιληπτές και δεν έχουν κατ’ ανάγκη άμεσες χωρικές επιπτώσεις, επιλογών που συνήθως παρουσιάζονται στην αφηρημένη γενικολογία του, ή αποτελούν απλά ευχολόγια χωρίς άλλες αναφορές. Από τη στιγμή όμως που το οποιοδήποτε Χωροταξικό Σχέδιο θεσμοθετείται, οι πολιτικές αυτές επιλογές εφαρμόζονται, με την επίκληση ότι προβλέπονται από το χωροταξικό και είναι θεσμοθετημένες και νόμιμες. Κατά κανόνα όμως οι επιλογές αυτές έχουν πολλαπλές επιπτώσεις στο γενικότερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον".