Τουρκία: «Μάχη για τη δημοκρατία» στους δρόμους μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου - Στάση ανοχής από Τραμπ και ΕΕ

Αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία για τη σύλληψη του Ιμάμογλου στους δρόμους της Τουρκίας εξελίχθηκε σε κάτι μεγαλύτερο - «Χλιαρές» οι αντιδράσεις από το εξωτερικό - Τι αναφέρει ανάλυση του Guardian

Όταν οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης την περασμένη εβδομάδα, εκφράζοντας την οργή τους για τη σύλληψη του

δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου, η 26χρονη Άζρα είπε ότι αρχικά ήταν πολύ φοβισμένη για να παραβιάσει την απαγόρευση των συγκεντρώσεων. Καθώς οι διαδηλώσεις εντάθηκαν στις πανεπιστημιακές σχολές και σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Τουρκία, δεν μπορούσε πια να αντισταθεί στο να συμμετάσχει, αναφέρει ανάλυση του «Guardian».

«Είδα τη σπίθα στα μάτια των ανθρώπων και τη συγκίνηση στα πρόσωπά τους, και αποφάσισα ότι έπρεπε να κατέβω εδώ», είπε με χαμόγελο, καθώς στεκόταν ανάμεσα σε δεκάδες χιλιάδες που παραβίασαν την απαγόρευση συγκεντρώσεων και γέμισαν τους δρόμους γύρω από το δημαρχείο την Παρασκευή το βράδυ. Παρά το πλήθος, η Άζρα φοβόταν αντίποινα και αρνήθηκε να αποκαλύψει το πλήρες όνομά της.

Πολλοί διαδηλωτές φορούσαν μάσκες για να παρακάμψουν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου και φοβούμενοι τα δακρυγόνα ή το σπρέι πιπεριού που μερικές φορές χρησιμοποιεί η αστυνομία της χώρας. Άλλοι χαμογελούσαν και έβγαζαν selfies για να γιορτάσουν, καθώς τα πυροτεχνήματα φώτιζαν τον νυχτερινό ουρανό.

Η σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, σε επιδρομή τα ξημερώματα την περασμένη εβδομάδα, ήταν μια καθοριστική στιγμή στη μακρόχρονη απομάκρυνση της χώρας από τη δημοκρατία.

Οι αντίπαλοι του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φοβούνται ότι πρόκειται για μια κίνηση με στόχο την περιθωριοποίηση του μοναδικού αντιπάλου που είναι ικανός να τον νικήσει στις επερχόμενες εκλογές, οι οποίες αναμένονται πριν από το 2028.

Νωρίς σήμερα, Κυριακή 23 Μαρτίου, οι εισαγγελείς ζήτησαν την επίσημη σύλληψη και φυλάκιση εν αναμονή της δίκης του Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος κρατούνταν μέχρι την απόφαση του δικαστηρίου.

Τελικά, η Δικαιοσύνη αποφάσισε την προφυλάκισή του.

Τι σημαίνει η προφυλάκιση του Ιμάμογλου;

Το Σάββατο, διαδηλώσεις υπέρ του Ιμάμογλου ξέσπασαν στην Κωνσταντινούπολη -όπου εκτοξεύτηκαν φωτοβολίδες και πέτρες προς την αστυνομία, η οποία απάντησε με σπρέι πιπεριού- ενώ στην Άγκυρα, την πρωτεύουσα, η αστυνομία χρησιμοποίησε αντλίες νερού και δακρυγόνα κατά των διαδηλωτών.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, δήλωσε ότι 323 άτομα συνελήφθησαν μετά τις διαδηλώσεις το βράδυ του Σαββάτου. Νωρίτερα, είχε δηλώσει: «Δεν θα υπάρξει καμία ανοχή για όσους επιδιώκουν να διαταράξουν την κοινωνική τάξη, να απειλήσουν την ειρήνη και την ασφάλεια του λαού και να επιδιώξουν το χάος και την πρόκληση».

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, στον Ιμάμογλου και σε περισσότερα από 100 άλλα άτομα, συμπεριλαμβανομένων δημοτικών αξιωματούχων και του επικεφαλής της κατασκευαστικής εταιρείας του δημάρχου, επιβλήθηκαν εντάλματα κράτησης και κατηγορήθηκαν για υπεξαίρεση και διαφθορά - κατηγορίες που ο δήμαρχος αρνείται.

Αρνείται επίσης τις κατηγορίες περί τρομοκρατίας που του αποδίδονται για συνεργασία με αριστερή πολιτική συμμαχία πριν από τις τοπικές εκλογές του περασμένου έτους, οι οποίες επέφεραν μεγάλες απώλειες για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιλμάζ Τουντς, προσπάθησε να απορρίψει κάθε υποψία ότι οι κατηγορίες κατά του Ιμάμογλου και άλλων μελών του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) ήταν πολιτικά υποκινούμενες. «Η προσπάθεια συσχέτισης των δικαστικών ερευνών και υποθέσεων με τον πρόεδρό μας είναι, το λιγότερο, μια πράξη θράσους και ανευθυνότητας», δήλωσε.

Μέσα σε λίγα 24ωρα, αυτό που ξεκίνησε ως διαμαρτυρία για τη σύλληψη του Ιμάμογλου εξελίχθηκε σε κάτι μεγαλύτερο.

«Έχουμε βαρεθεί αυτήν την κυβέρνηση»

«Αυτό δεν αφορά μόνο τον Ιμάμογλου. Είναι ένας αγώνας για τη δημοκρατία, το νόμο και τα ίσα δικαιώματα», είπε η Άζρα, καθώς οι διαδηλωτές συγκεντρώνονταν γύρω της.

Ο Τούρκος πρόεδρος εδώ και καιρό προσπαθεί να ανακτήσει την Κωνσταντινούπολη από τον έλεγχο της αντιπολίτευσης, γεγονός που ενίσχυσε τη χαρά των διαδηλωτών καθώς αψήφησαν την απαγόρευση συγκεντρώσεων στην πόλη όπου ο Ερντογάν ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος. Στεκόμενη έξω από έναν σταθμό του μετρό, ενώ εκατοντάδες άνθρωποι ζητωκραύγαζαν, πλημμυρίζοντας τους δρόμους, φωνάζοντας συνθήματα κατά της κυβέρνησης και χτυπώντας τις κυλιόμενες σκάλες, μια άλλη διαδηλώτρια, η Ντιλέρ, χαρακτήρισε τις διαμαρτυρίες «μια απάντηση στην πίεση που συσσωρεύεται εδώ και χρόνια».

«Υπάρχουν προβλήματα με την οικονομία, την εκπαίδευση, το σύστημα υγείας», είπε, αναφερόμενη στην οικονομική κρίση που έχει εκτοξεύσει το κόστος διαβίωσης.

«Έχουμε βαρεθεί αυτήν την κυβέρνηση», είπε.

Οι υποστηρικτές του Ιμάμογλου ανέφεραν ότι 300.000 άνθρωποι συμμετείχαν στη διαδήλωση στην Κωνσταντινούπολη το βράδυ της Παρασκευής, ενώ βίντεο έδειχναν διαδηλωτές να κατεβαίνουν στους δρόμους και να συγκρούονται με την αστυνομία σε μεγάλες πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη τη χώρα. Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, Αλί Γερλίκαγια, δήλωσε ότι 343 άτομα συνελήφθησαν σε εννέα πόλεις μετά τη συμμετοχή τους στις διαδηλώσεις.

Ερντογάν: Η Τουρκία δεν θα παραδοθεί στην τρομοκρατία των δρόμων

Οι τουρκικές αρχές κλιμάκωσαν τις προσπάθειές τους να καταστείλουν τις ολοένα και μεγαλύτερες διαμαρτυρίες, μπλοκάροντας την κυκλοφορία σε δύο γέφυρες που οδηγούν στο δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης και αποκλείοντας αρκετούς κεντρικούς δρόμους με γραμμές αστυνομικών.

Ο Ερντογάν εξέφρασε την αυξανόμενη δυσαρέσκειά του για τις εκκλήσεις του ηγέτη της αντιπολίτευσης για διαδηλώσεις, δηλώνοντας: «Η Τουρκία δεν είναι χώρα που θα βγει στους δρόμους - δεν θα παραδοθεί στην τρομοκρατία των δρόμων».

Παρά την εγχώρια κατακραυγή για τη σύλληψη του Ιμάμογλου, η διεθνής αντίδραση παρέμεινε υποτονική. Η πιο ξεκάθαρη αντίδραση ήταν οικονομική, καθώς εκτιμάται ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα δαπάνησε ένα ιστορικό ποσό 11,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της λίρας την ημέρα μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου, καθώς οι επενδυτές αποχώρησαν και το νόμισμα σημείωσε απότομη πτώση στην αξία του.

Η «σιωπή» των Ευρωπαίων ηγετών

Οι αντιδράσεις από το εξωτερικό ήταν πολύ πιο χλιαρές. Εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ δήλωσε ότι ελπίζουν «να τηρηθούν οι κανονικοί κανόνες της δίκαιης δίκης», ενώ η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον «δεν θα σχολιάσει τις εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων μιας άλλης χώρας».

Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε σε συνέντευξή του στον δεξιό σχολιαστή Τάκερ Κάρλσον ότι η συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν ήταν «μεταμορφωτική», προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά καλά, θετικά νέα που έρχονται από την Τουρκία αυτή τη στιγμή».

«Το διεθνές κλίμα κάνει τον Ερντογάν να αισθάνεται πολύ σίγουρος», δήλωσε η Γκιονούλ Τολ, αναλύτρια του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής με έδρα την Ουάσινγκτον.

«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπονομεύει τη δημοκρατία εκεί, που σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον κοιτάζει προς τα μέσα. Απλώς δεν τον ενδιαφέρει τι κάνουν άλλοι ξένοι αυταρχικοί ηγέτες στους λαούς τους. Αυτά τα πράγματα επηρεάζουν πραγματικά το παγκόσμιο κλίμα, στο οποίο οι αυταρχικοί ηγέτες πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που στο παρελθόν επέκριναν γρήγορα τον Ερντογάν, όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, δεν έχουν εκφράσει ακόμη αντιρρήσεις για τις εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς υπάρχουν προσδοκίες ότι μπορεί να στραφούν όλο και περισσότερο προς την Άγκυρα για την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.

«Με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τη στροφή του προς τη Ρωσία στο ζήτημα της Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι πανικοβάλλονται και προσπαθούν να ενισχύσουν την άμυνά τους», ανέφερε η Τολ. «Σε αυτό το κλίμα, όπου η Ευρώπη αισθάνεται ότι πρέπει να αμυνθεί μόνη της απέναντι στη Ρωσία, γίνεται περισσότερη συζήτηση για την εμπλοκή του Ερντογάν».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έγινε η ανώτατη αξιωματούχος που προσέφερε οποιαδήποτε κριτική, δηλώνοντας ότι η Τουρκία «πρέπει να προστατεύσει τις δημοκρατικές αξίες, ειδικά τα δικαιώματα των εκλεγμένων αξιωματούχων».

Ο Σονέρ Τσαγαπτάι, βιογράφος του Ερντογάν και αναλυτής στο Washington Institute for Near East Policy, είπε ότι τέτοιες δηλώσεις δεν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε αλλαγή πολιτικής.

«Είναι απίθανο να ακολουθήσουν ουσιαστικές ενέργειες· δεν θα υπάρξουν κυρώσεις, ούτε αποκλεισμός του Ερντογάν από συνόδους κορυφής, ούτε άρνηση να συμπεριληφθεί η Τουρκία στον μελλοντικό σχεδιασμό. Δεν θα υπάρξουν συγκεκριμένες συνέπειες, λόγω του τρόπου με τον οποίο η Τουρκία έχει τοποθετήσει τον εαυτό της σε αυτή τη νέα παγκόσμια αρένα ως μια σημαντική δύναμη», δήλωσε.

CHP: Θα προχωρήσει με την ανακήρυξη του Ιμάμογλου ως υποψηφίου του για την προεδρία

Την ίδια ώρα, το CHP αναμένεται να προχωρήσει με την ανακήρυξη του Ιμάμογλου ως υποψηφίου του για την προεδρία αυτό το Σαββατοκύριακο, μετά από μια συμβολική εσωκομματική ψηφοφορία. Οι συγκεντρωμένοι έξω από το δημαρχείο επέμεναν ότι ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης πρέπει να παραμείνει ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα διεκδικήσει την προεδρία από τη φυλακή.

Ο Τσαγαπτάι δήλωσε ότι, παρά την έλλειψη διεθνούς κριτικής, η προσπάθεια να εξουδετερωθεί πολιτικά ο Ιμάμογλου θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ. Ο Ερντογάν φυλακίστηκε για σύντομο διάστημα τη δεκαετία του 1990, όταν ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, γεγονός που ενίσχυσε τη δημοτικότητά του και τον βοήθησε να κάνει το επόμενο βήμα στην εθνική πολιτική σκηνή.

«Μπήκε στη φυλακή ως δήμαρχος και βγήκε ως εθνικός ήρωας», ανέφερε ο Τσαγαπτάι.

«Ο Ερντογάν ποντάρει ότι αυτό δεν θα συμβεί τώρα, λόγω του ελέγχου του στο κράτος, τους θεσμούς και τα μέσα ενημέρωσης, και δεν ανησυχεί για τη διεθνή κριτική».

Η πολιτική διαδρομή και το μέλλον του Ιμάμογλου

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης τον Μάρτιο του 2019, καταφέροντας σημαντικό πλήγμα στον Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), που είχε τον έλεγχο της πόλης για 25 χρόνια.

Τότε, το AKP αμφισβήτησε το εκλογικό αποτέλεσμα, οδηγώντας σε επαναληπτικές εκλογές, τις οποίες ο Ιμάμογλου κέρδισε ξανά.

Παρέμεινε στη δημαρχία μετά τις δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους, κατά τις οποίες το CHP κατέγραψε σημαντικές νίκες απέναντι στο κυβερνών κόμμα του Ερντογάν.

Πριν από τη σύλληψή του, ο Ιμάμογλου αντιμετώπιζε ήδη πολλαπλές δικαστικές υποθέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ποινή φυλάκισης και πολιτική απαγόρευση. Επιπλέον, εκκρεμεί η έφεσή του κατά καταδίκης του το 2022 για προσβολή μελών του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου της Τουρκίας.

Νωρίτερα την εβδομάδα, πανεπιστήμιο ακύρωσε το πτυχίο του, επικαλούμενο «παρατυπίες» στη μεταγραφή του από ιδιωτικό πανεπιστήμιο της βόρειας Κύπρου πριν από 30 χρόνια. Η απόφαση αυτή τον αποκλείει από την προεδρική κούρσα, καθώς το Σύνταγμα απαιτεί οι υποψήφιοι να είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου. Ωστόσο, ο Ιμάμογλου έχει δεσμευθεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της απόφασης.

Έφεση κατά της προφυλάκισης

Το κύριο αντιπολιτευόμενο κόμμα στην Τουρκία θα εφεσιβάλει την απόφαση που έλαβε σήμερα δικαστήριο για προφυλάκιση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, ενόψει δίκης για κατηγορίες περί διαφθοράς, όπως δήλωσε ο ηγέτης του κόμματος, προσθέτοντας πως η υπόθεση είναι σκευωρία και έχει πολιτικά κίνητρα.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Οζγκιούρ Οζέλ δήλωσε, επίσης, ότι το δημοτικό συμβούλιο της Κωνσταντινούπολης θα εκλέξει τώρα ένα πρόσωπο που θα ασκεί καθήκοντα δημάρχου ενόσω θα περιμένει την απόφαση για τον Ιμάμολγλου.

Λίγο νωρίτερα, οι συνήγοροι του Ιμάμογλου, δήλωσαν πως θα ασκήσουν έφεση στην απόφαση αυτή στο Γαλλικό Πρακτορείο.

«Και βέβαια θα ασκήσουμε έφεση στο ένταλμα φυλάκισης», δήλωσε συνήγορος του δημάρχου και βασικού αντιπάλου του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

#ΕΚΡΕΜ_ΙΜΑΜΟΓΛΟΥ #ΤΟΥΡΚΙΑ #ΡΕΤΖΕΠ_ΤΑΓΙΠ_ΕΡΝΤΟΓΑΝ #Guardian