Τέλος οι καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης για διαβήτη τυπου 2; Και όμως είναι πιθανό

Η Fractyl Health αναπτύσσει μια εναλλακτική γονιδιακή θεραπεία για τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και του σωματικού βάρους αντί της χρήσης φαρμάκων όπως το Ozempic και το Wegovy

Μόνο το χάσταγκ #ozempic ή #wegovy (σεμαγλουτίδη για την αντιμετώπιση του διαβήτη, αλλά και για τη διαχείριση του βάρους) έχει εκατομμύρια θεάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τελευταία μάλιστα, η τεράστια ζήτηση από όσους θέλουν να χάσουν βάρος υπερκαλύπτει την προσφορά,

με αποτέλεσμα διαβητικοί να στερούνται σκευάσματα που έχουν ανάγκη. Τι θα γινόταν όμως αν το φάρμακο μπορούσε να χορηγηθεί εφάπαξ και να έχει διαρκή οφέλη;

Αυτή είναι η ιδέα πίσω από τη θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2 που επεξεργάζεται η αμερικανική εταιρεία Fractyl Health, η οποία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του βάρους. Η εταιρεία βιοτεχνολογίας με έδρα το Λέξινγκτον της Μασαχουσέτης βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης μιας εφάπαξ γονιδιακής θεραπείας που αποσκοπεί στη μείωση του σακχάρου στο αίμα και του σωματικού βάρους χρησιμοποιώντας τον ίδιο μηχανισμό με τη σεμαγλουτίδη.

Το Ozempic και το Wegovy, που λαμβάνονται και τα δύο εβδομαδιαία σε ενέσιμη μορφή μιμούνται μια ανθρώπινη ορμόνη που ονομάζεται GLP-1, η οποία απελευθερώνεται στο έντερο ως απόκριση στο φαγητό. Μια δουλειά της GLP-1 είναι να παρακινεί το πάγκρεας να παράγει ινσουλίνη, η οποία ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα. Στον διαβήτη τύπου 2, το πάγκρεας είτε δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη είτε αντιστέκεται στην ινσουλίνη. Αυτό προκαλεί τη συσσώρευση σακχάρου στο αίμα, το οποίο με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στα μάτια, τα νεύρα, τα νεφρά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Η GLP-1 αλληλεπιδρά επίσης με τα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην όρεξη και σηματοδοτεί ένα αίσθημα πληρότητας. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η σεμαγλουτίδη οδηγεί στην απώλεια βάρους: Τα άτομα που λαμβάνουν το φάρμακο τείνουν να έχουν λιγότερες λιγούρες και να καταναλώνουν λιγότερο φαγητό.

Ωστόσο τα φάρμακα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι ακριβά και μπορεί να έχουν παρενέργειες όπως ναυτία, διάρροια και δυσκοιλιότητα, παράγοντες που αναγκάζουν ορισμένους ανθρώπους να σταματήσουν τη θεραπεία. Άλλοι μπορεί να χάσουν κατά λάθος μια δόση ή απλά να σταματήσουν τα φάρμακα μόλις επιτύχουν τους στόχους τους για την επιθυμητή απώλεια βάρους. Όταν όμως αυτές οι θεραπείες σταματούν, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται, η όρεξη επιστρέφει και συχνά το ίδιο συμβαίνει και με τα κιλά.

Ο Harith Rajagopalan, καρδιολόγος, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Fractyl Health ελπίζει να το αποτρέψει αυτό με μια εφάπαξ γονιδιακή θεραπεία που θα διαρκέσει για χρόνια. Η εταιρεία θέλει να παραδώσει ένα τεχνητό γονίδιο στο πάγκρεας που παράγει συνεχώς την ορμόνη GLP-1, ώστε να μην υπάρχει ανάγκη για εβδομαδιαίες ενέσεις. Η προσέγγιση χρησιμοποιεί αδρανοποιημένους ιούς για να μεταφέρει ένα θεραπευτικό γονίδιο στα παγκρεατικά κύτταρα. (Οι ιοί χρησιμοποιούνται λόγω της φυσικής τους ικανότητας να μεταφέρουν γενετικό υλικό στα κύτταρα.)

Μέχρι στιγμής, η Fractyl έχει δοκιμάσει αυτήν την προσέγγιση μόνο σε ζώα. Οι επιστήμονες της εταιρείας ήθελαν να δουν πόσο καλά η πειραματική γονιδιακή θεραπεία θα μπορούσε να μειώσει το σάκχαρο νηστείας – έναν δείκτη που χρησιμοποιείται για τον γλυκαιμικό έλεγχο. Σε εργαστηριακά ποντίκια με διαβήτη τύπου 2, οι ερευνητές της εταιρείας χορήγησαν μια εφάπαξ δόση της γονιδιακής θεραπείας σε μια ομάδα και σεμαγλουτίδη σε ενέσιμη μορφή εβδομαδιαίως σε μια άλλη. Μετά από 10 εβδομάδες, διαπίστωσαν ότι η γονιδιακή θεραπεία μείωσε το σάκχαρο νηστείας στο αίμα κατά 70%, ελαφρώς περισσότερο από τη σεμαγλουτίδη, η οποία μείωσε το σάκχαρο στο αίμα κατά 64%.

Οι επιστήμονες της εταιρείας παρουσίασαν αυτά τα ευρήματα στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Διαβήτη στα τέλη Ιουνίου, μαζί με ξεχωριστά συμπεράσματα ότι η θεραπεία μείωσε επίσης το σωματικό βάρος στα ποντίκια κατά 23% σε σύγκριση με τα ποντίκια ελέγχου.

Για να παραδώσει τη θεραπεία στο πάγκρεας, η εταιρεία ανέπτυξε μια ενδοσκοπική διαδικασία που περιλαμβάνει την τοποθέτηση μιας λεπτής βελόνας συνδεδεμένης με έναν καθετήρα που ταξιδεύει στον λαιμό και στην γαστρεντερική οδό. Οι επιστήμονες της Fractyl εξέτασαν τη διαδικασία ως προς την ασφάλεια σε 50 χοίρους, οι οποίοι έχουν ένα ανατομικά παρόμοιο πάγκρεας με των ανθρώπων. Η ομάδα επιβεβαίωσε ότι η διαδικασία παρέδωσε με επιτυχία τη γονιδιακή θεραπεία στα παγκρεατικά κύτταρα, αλλά δεν εξέτασε εάν οδήγησε σε αλλαγές σακχάρου στο αίμα ή σε αλλαγές βάρους στους χοίρους. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν ανεπιθύμητες παρενέργειες στα ζώα.

Αλλά ο Daniel Drucker, ενδοκρινολόγος και καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο είναι δύσπιστος ως την έγχυση μιας θεραπείας απευθείας στο ανθρώπινο πάγκρεας. «Το πάγκρεας είναι ένα πολύ εύθραυστο και σημαντικό όργανο και μπορεί να προκληθεί φλεγμονή», λέει. Εκτός από την παραγωγή ινσουλίνης, το πάγκρεας παράγει πεπτικά ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής. Αλλά όταν δημιουργείται φλεγμονή (παγκρεατίτιδα) αυτά τα ένζυμα μπορούν να επιτεθούν στο ίδιο το πάγκρεας.

Η παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι βραχύβια ή χρόνια, με την τελευταία να προκαλεί μόνιμη βλάβη στο όργανο.

Η γονιδιακή θεραπεία θα μπορούσε να είναι μια δαπανηρή προσέγγιση για τη θεραπεία του διαβήτη. Αρκετές γονιδιακές θεραπείες είναι ήδη στην αγορά για άλλες παθήσεις και συνοδεύονται από υψηλές τιμές. Ένα από αυτά, που αντιμετωπίζει μια διαταραχή του αίματος που ονομάζεται βήτα-θαλασσαιμία, κοστίζει 2,8 εκατομμύρια δολάρια. Ένα άλλο, για την αιμορροφιλία Β, κοστίζει 3,5 εκατομμύρια δολάρια.

Η Maria Escobar Vasco, ενδοκρινολόγος και ειδικός στο διαβήτη στο UT Health San Antonio, λέει ότι η ιδέα μιας εφάπαξ γονιδιακής θεραπείας είναι ενδιαφέρουσα, αλλά θα χρειαστούν περισσότερες δοκιμές. «Το ερώτημα είναι πόσο ασφαλής είναι; Δεν νομίζω ότι ξέρουμε ακόμα», λέει. Η εταιρεία στοχεύει να ξεκινήσει μια αρχική δοκιμή σε ανθρώπους μέχρι το τέλος του 2024, επομένως αυτές οι απαντήσεις απέχουν ακόμη μερικά χρόνια.

Στο μεταξύ, υπάρχει ήδη ένας εναλλακτικός τρόπος χορήγησης σεμαγλουτίδης με χάπι. Η Novo Nordisk, η οποία παρασκευάζει το Ozempic και το Wegovy, παρασκευάζει επίσης το Rybelsus, ένα δισκίο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του διαβήτη, και τώρα δοκιμάζει μια έκδοση υψηλότερης δόσης για τον έλεγχο του βάρους. Η ανταγωνιστική Pfizer αναπτύσσει το δικό της χάπι που μιμείται επίσης τη δράση της GLP-1. Τα χάπια είναι πιο βολικά από τις ενέσεις αλλά εξακολουθούν να ενέχουν τον κίνδυνο γαστρεντερικών διαταραχών και πρέπει επίσης να λαμβάνονται τακτικά.

Το εάν η γονιδιακή θεραπεία της Fractyl προκαλέσει παρόμοιες παρενέργειες είναι ακόμα άγνωστο. Με το Ozempic και το Wegovy, αυτές οι επιδράσεις εμφανίζονται συχνά στα αρχικά στάδια λήψης του φαρμάκου, όταν η δόση αυξάνεται σταθερά και συνήθως υποχωρούν από μόνες τους.

«Η ναυτία προκαλείται επειδή το φάρμακο επιδρά στον εγκέφαλο», λέει ο Randy Seeley, καθηγητής χειρουργικής και ειδικός στην παχυσαρκία στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ο οποίος είναι σύμβουλος της Fractyl. Δεδομένου ότι η γονιδιακή θεραπεία του Fractyl εφαρμόζεται στο πάγκρεας, μπορεί και να αποφευχθούν οι παρενέργειες. Αλλά αν η GLP-1 εισχωρήσει στην κυκλοφορία του αίματος, ο Seeley λέει ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν παρενέργειες παρόμοιες με εκείνες με τα ήδη υπάρχοντα φάρμακα.
Ωστόσο, εάν αποδειχθεί ότι μια εφάπαξ γονιδιακή θεραπεία έχει αποτέλεσμα και είναι ασφαλής θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι για τη διαχείριση του διαβήτη και του βάρους.
*Με πληροφορίες από το WIRED

#ΔΙΑΒΗΤΗΣ #ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ #ΕΝΕΣΕΙΣ