Τα γεγονότα εκδικούνται

Αφού το επιτελικό κράτος έλεγχε όλους τους αρμούς της εξουσίας, αυτό κατηγορείται για τα φαινόμενα εκφυλισμού.

Η κοινή εμπειρία δείχνει ότι όταν χρειάζεται φως και καθαρές κουβέντες αλλά επιλέγεις να επενδύεις στον κυνισμό και τη λήθη, στρώνεις το χαλί για το επόμενο σφάλμα.

Όταν τυχαία -από μία έρευνα που έκαναν οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ευρωκοινοβουλίου- αποκαλύφθηκε το καθ’ ημάς σκάνδαλο των υποκλοπών, επιστρατεύτηκε ο κυνισμός: «Ε, όλοι τα ίδια κάνουν!». Όταν τα ρουσφέτια και –κυρίως- η έλλειψη έγνοιας (αφού ο αρμόδιος

υπουργός είχε λάβει 12 επιστολές που προειδοποιούσαν για κίνδυνο, αλλά αδράνησε…) οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών, οι ευθύνες αποδόθηκαν στις «χρόνιες παθογένειες» -στον κ. Κανένα. Κι όταν, τελευταία, η Ευρωπαία Εισαγγελέας οδήγησε την δικαστική έρευνα στον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι τέλους, έγινε επίκληση του «βαθέως κράτους» -που υποτίθεται ότι είναι τόσο βαθύ ώστε, παρά τις άοκνες προσπάθειες μιας 6ετίας, αυτό ζει και βασιλεύει.

Υπάρχει και μια διαφορετική ανάγνωση, πιο πεζή: Βαθύ κράτος καθ’ ημάς, καλώς ή -ίσως- κακώς, δεν υπάρχει. Αυτό που υπάρχει είναι ένα άρρωστο σύστημα που θεωρεί το κράτος λάφυρο.

Αφήνει τα ίχνη του παντού. Είναι το σύστημα που άλλαξε τις προδιαγραφές για τον διοικητή της ΕΥΠ, για να διορίσει κάποιον με προσόντα, ώστε να υποκλέπτονται συνδιαλέξεις υπουργών, επιχειρηματιών και άλλων. Το σύστημα, πάλι, που άλλαξε τις προδιαγραφές στον ΟΣΕ και διόρισε τον μοιραίο σταθμάρχη. Είναι το ίδιο που έβαλε στο περιθώριο την επιθεωρήτρια του ΟΠΕΚΕΠΕ που αντιλήφθηκε ότι στηνόταν πάρτι στον Οργανισμό -και ίσως να μην είναι άμοιρο ευθυνών για τις εντυπωσιακές «αβλεψίες» αρκετών ελεγκτικών αρχών ταυτόχρονα.

Με δυο λόγια: Το πρόβλημα δεν είναι κάποιο βαθύ κράτος που δήθεν αδράχνει τους κυβερνήτες με τα δηλητηριώδη πλοκάμια του. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ένα κράτος που στήνεται υπό την αιγίδα τους: Το κράτος-λάφυρο του νικητή των εκλογών.

Το ένα φέρνει το άλλο, και το άλλο είναι η επένδυση στη λήθη. Η προσδοκία -κι ευσεβής πόθος- ότι όλα ξεχνιούνται σε αυτόν τον τόπο.

Δεν ήταν πολύ δύσκολη η υποβάθμιση του σκανδάλου των υποκλοπών, στις συνθήκες της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης που την ακολούθησε (εξαιτίας των οποίων διανεμήθηκαν και περί τα 60 δισ. ευρώ στη 2ετία μέχρι το 2023...), έως ότου ήρθε η ανεξάρτητη δικαιοσύνη να κλείσει το θέμα –όλα ήταν μια πλάνη, είπε, παράνομες υποκλοπές δεν έγιναν, σκάνδαλο δεν υπήρξε. Η τραγωδία των Τεμπών ήταν διαφορετικό θέμα, δύσκολα θα ξεχνιόταν, γι’ αυτό υπήρξε ειδική μέριμνα να μη γίνεται ουδεμία επίσημη αναφορά σε Τέμπη και σιδηρόδρομο. Επί μια 2ετία, για να αποφεύγονται συνειρμοί, δεν ανακοινώνονταν ούτε καν τα μέτρα που λαμβάνονταν για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.

Το ίδιο μοτίβο κυνισμού επαναλαμβάνεται για το νέο σκάνδαλο: Πού θα πάει, θα ξεχαστεί!..

Δεν είναι το πιο πιθανό ενδεχόμενο, για λόγους που σχετίζονται με την εμπλοκή της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης, με το κοινωνικό κλίμα που έχει βαρύνει πολύ από τα οξύτατα λαϊκά προβλήματα με πρώτο την ακρίβεια και την καθήλωση των μισθών, με την απαισιοδοξία που προκαλούν οι (από μακρού κυοφορούμενες) δυσκολίες που πυκνώνουν στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Όλα αυτά δεν ευνοούν τη λήθη. Αντίθετα, φαίνεται ότι υπενθυμίζουν εντονότερα τις ευθύνες, που –να, ένα σχετικά καινούργιο στοιχείο- διάφορες πλευρές τείνουν πλέον να τις επικεντρώνουν στο Μέγαρο Μαξίμου: Αφού αυτό αποφάσιζε για όλα, αφού ήθελε να είναι παντοδύναμο και να ελέγχει όλους τους αρμούς του κράτους, ε, αυτό -λένε- θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη και για όλα τα φαινόμενα αυθαιρεσίας και θεσμικού εκφυλισμού.

Ίσως το επιτελικό κράτος γίνεται μπούμερανγκ. Τα γεγονότα εκδικούνται.

(Ο Κώστας Καλλίτσης είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Η Καθημερινή» της Κυριακής)