Σε Ισπανό καθηγητή και στην «περιβαλλοντική δικαιοσύνη» απονέμεται το μεγαλύτερο διεθνές βραβείο στις ανθρωπιστικές επιστήμες

Ο μελετητής της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης Joan Martinez-Alier ανακηρύχθηκε νικητής του βραβείου Holberg 2023.

Ο Joan Martinez-Alier που είναι ομότιμος καθηγητής στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, στο Universitat Autònoma de Barcelona (ICTA-UAB) θα λάβει το βραβείο των 6.000.000 NOK (περίπου 550.000 ευρώ) κατά τη διάρκεια τελετής στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν, στη Νορβηγία στις 8 Ιουνίου.

Ο Martinez-Alier που είναι επίσης

ομότιμος καθηγητής στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών της Λατινικής Αμερικής (FLACSO), στο Κίτο, λαμβάνει το βραβείο Holberg για την πρωτοποριακή του έρευνα στα οικολογικά οικονομικά, στην πολιτική οικολογία και στην περιβαλλοντική δικαιοσύνη.

Ο καθηγητής είναι γνωστός για την κριτική που ασκεί στην καθιερωμένη οικονομική θεωρία και στις παραδοσιακές προσεγγίσεις της οικονομικής ανάπτυξης. Είναι επίσης μια σημαντική προσωπικότητα και ένας κορυφαίος διανοούμενος στο αναπτυσσόμενο πολιτικοοικονομικό κίνημα ’degrowth’ (αποανάπτυξη). Η αποανάπτυξη τονίζει την ανάγκη μείωσης της παγκόσμιας κατανάλωσης και παραγωγής και υποστηρίζει την αντικατάσταση του ΑΕΠ ως δείκτη ευημερίας με μετρήσεις κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας. Αυτό θεωρείται απαραίτητο για την επίτευξη μιας κοινωνικά δίκαιης και οικολογικά βιώσιμης κοινωνίας.

«Ο ερευνητικός μου στόχος είναι να δείξω ότι η οικονομική ανάπτυξη και οι αλλαγές στη ροή ενέργειας και υλικών στην οικονομία και ο αυξανόμενος αριθμός περιβαλλοντικών αδικιών είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος», λέει ο καθηγητής. «Ο κύριος σκοπός μου είναι να κάνω ορατές τις πολλές περιβαλλοντικές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο».

Ο Martinez-Alier έχει διατελέσει πρόεδρος της International Society for Ecological Economics το 2006 και το 2007, ενώ υπήρξε μέλος της επιστημονικής επιτροπής του European Environment Agency μεταξύ 2000 και 2008. Από το 1990 ο καθηγητής επιμελείται το περιοδικό Ecología Política.

Η έρευνά του επικεντρώνεται στην οικολογική οικονομία, την πολιτική οικολογία, τις αγροτικές μελέτες, την περιβαλλοντική δικαιοσύνη και τον περιβαλλοντισμό των φτωχών και των ιθαγενών. Το 2016 έλαβε προηγμένη επιχορήγηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας για το έργο EnvJustice (Ένα παγκόσμιο κίνημα περιβαλλοντικής δικαιοσύνης) και το 2020 απέσπασε το βραβείο Balzan.

Ο Martinez-Alier είναι επίσης συνιδρυτής του Atlas of Environmental Justice που είναι ένας πόρος εκπαίδευσης, δικτύωσης και συνηγορίας που επικεντρώνεται σε συγκρούσεις που σχετίζονται με την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους σε όλο τον κόσμο. Ο Άτλας μέχρι σήμερα έχει καταγράψει περίπου 4.000 κοινωνικές συγκρούσεις που προκαλούνται από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή από την άνιση κατανομή των περιβαλλοντικών πόρων και στοχεύει να τις κάνει ορατές, να επισημάνει την κυβερνητική καταστολή στους περιβαλλοντολόγους και να διευκολύνει την έρευνα σχετικά με την «εταιρική κοινωνική ανευθυνότητα» των πολυεθνικών εταιρειών.

Δύο από τα πιο σημαντικά βιβλία του Martinez-Alier είναι τα “Ecological Economics: Energy, Environment and Society” (με τον Klaus Schlüpmann, 1987) και “The Environmentalism of the Poor: A Study of Ecological Conflicts and Valuation” (2002). Το Ecological Economics ανιχνεύει την ιστορία της οικολογικής κριτικής στα οικονομικά από τη δεκαετία του 1860 έως τη δεκαετία του 1940, διατυπώνει μια διαφορετική παράδοση της οικονομικής σκέψης και αποτελεί μια σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη της πολιτικής οικολογίας. Ο Martinez-Alier έχει επίσης σημαντική συνεισφορά στον τόμο του 2023 με τίτλο: “The Barcelona School of Ecological Economics and Political Ecology” (συνεπιμέλεια Sergio Villamayor και Roldan Muradian).

Μέσα στο τρέχον έτος ο Martinez-Alier θα εκδώσει το “Land, Water, Air and Freedom: The Making of World Movements for Environmental Justice”, μέσα στο οποίο αναλύει εκατοντάδες «συγκρούσεις οικολογικής κατανομής» και «γλώσσες αποτίμησης» που εμφανίζονται από φτωχούς και από αυτόχθονες ακτιβιστές. Αποκαλύπτοντας το τεράστιο κενό κυκλικότητας στο κέντρο της βιομηχανικής οικονομίας, το βιβλίο χαρτογραφεί διαφορετικές γεωγραφίες αντίστασης στα όρια της εξαγωγής αγαθών και της διάθεσης απορριμμάτων και τους πρωταγωνιστές ενός παγκόσμιου αντι-κινήματος για περιβαλλοντική δικαιοσύνη.

«Ο Martinez-Alier διακρίνεται σημαντικά τόσο στην πρόβλεψη όσο και στην ενεργό εμπλοκή με τις αλληλένδετες προκλήσεις της φτώχειας, της κλιματικής αλλαγής και της επισιτιστικής ασφάλειας στον πλανήτη», λέει η πρόεδρος της επιτροπής Holberg, Heike Krieger. «Οι καινοτόμες θεωρίες και η καθοδήγησή του συνεχίζουν να χτίζουν την ικανότητα νέων μελετητών και υπευθύνων χάραξης πολιτικής να αντιμετωπίζουν αυτές τις διασταυρούμενες κρίσεις της παγκόσμιας οικονομικής ζωής».

Να σημειωθεί ότι το βραβείο Holberg που καθιερώθηκε από το Νορβηγικό Κοινοβούλιο είναι ένα από τα μεγαλύτερα ετήσια διεθνή βραβεία έρευνας που απονέμονται για εξαιρετική συνεισφορά στην έρευνα στις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες, το δίκαιο ή τη θεολογία. Το βραβείο που απονέμεται φέτος για 20η φορά, χρηματοδοτείται από τη νορβηγική κυβέρνηση και χορηγείται μέσω του Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν. Στους προηγούμενους βραβευθέντες περιλαμβάνονται οι Julia Kristeva, Jürgen Habermas, Manuel Castells, Onora O'Neill, Cass Sunstein, Paul Gilroy, Martha Nussbaum και Griselda Pollock.

#ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ #ΒΡΑΒΕΙΟ