Η κρυφή γοητεία του κομματικού - πελατειακού κράτους

Γιατί είναι αποκλειστικά ελληνικές πατέντες η μονιμότητα του δημοσίου υπαλλήλου και η... νομιμοποίηση των αυθαιρέτων.

Δύο αποκλειστικά ελληνικές πατέντες, τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό χώρο, κυριαρχούν τις τελευταίες μέρες στο δημόσιο διάλογο: Η πρώτη αφορά την αδιατάραχτη μονιμότητα του δημόσιου υπαλλήλου και η δεύτερη τη νομιμοποίηση των

Σε όλη την Ευρώπη, η μονιμότητα στο δημόσιο λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα για την ισονομία και την σταθερότητα στη λειτουργία του δημόσιου τομέα, όχι ως πελατειακός μηχανισμός. Ο δημόσιος υπάλληλος παραμένει στη θέση του όσο υπάρχει αντικείμενο εργασίας με βάση τη σύμβαση πρόσληψής του, όσο ανταποκρίνεται σε αυτό με επάρκεια και, βεβαίως, εφόσον δεν συντρέχουν ποινικοί λόγοι για απομάκρυνσή του.

Σε όλη την Ευρώπη, επίσης, είναι άγνωστος ο όρος «νομιμοποίηση αυθαιρέτων», για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει τίποτα προς νομιμοποίηση, διότι δεν νοείται και δεν υφίσταται εκτός σχεδίου δόμηση.

Και τα δύο θέματα την βδομάδα που μας πέρασε ήρθαν στο επίκεντρο της δημοσιότητας δια των γνωστών πρωθυπουργικών ανακοινώσεων. Δυστυχώς, όχι προκειμένου να εξαλειφθούν οι γνωστές στρεβλώσεις, αλλά για να υπηρετηθούν οι προφανείς σκοπιμότητες της πολιτικής συγκυρίας.

Η πρόταση για άρση της μονιμότητας στο δημόσιο, ακούστηκε ως προσχηματική μεταρρυθμιστική κορώνα, παρά ως εργαλείο για να γίνει το Δημόσιο πιο αποτελεσματικό, πιο ευέλικτο και προκειμένου να απαλλαγεί από τα βαρίδια κακών δημόσιων υπαλλήλων.

Εκτός και αν ισχυρίζεται κανείς ότι η μονιμότητα φταίει για τα δεινά του Δημοσίου:

-Τον υδροκεφαλισμό: Ο νόμος Πεπονής έχει γίνει αγνώριστος από το πλήθος τροπολογίες και «διορθωτικούς» νόμους -εξ ων, ο τελευταίος το 2024. Το 2004, ο Π. Παυλόπουλος ως υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, εν μια νυκτί μονιμοποίησε 35.000 συμβασιούχους. Την τελευταία 5ετία υπερδιπλασιάστηκαν οι έκτακτοι, που αποτελούν τον προθάλαμο των μονιμοποιήσεων. Οι δήμοι έχουν μετατραπεί σε φάμπρικα μονιμοποιήσεων (μετά από μαζικές προσφυγές εργαζομένων στα δικαστήρια), καθώς διατηρούνται σε ισχύ μνημονιακοί νόμοι που απαγορεύουν προγραμματισμένες και λελογισμένες προσλήψεις, με κεντρικό σχεδιασμό.

-Την πολυνομία: Μόνο στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι ενεργά 1.000 νομικά κείμενα, πολλά εκ των οποίων χρονολογούνται από το 1958 και ενώ πολλά έχουν ήδη τροποποιηθεί έως και 40 φορές.

-Την αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων: Πέντε φορείς εμπλέκονται στην διαχείριση ενός ρέματος, τέσσερις για τον καθαρισμό του δικτύου όμβριων υδάτων, τέσσερις για την άδεια λειτουργίας καταστήματος εστίασης και 41 φορείς για την πρόληψη των πλημμυρών.

-Την γραφειοκρατία: Παρά τα περί αντιθέτου θρυλούμενα, έχει απλουστευθεί λιγότερο από το 2% των 4.500 διαδικασιών στο Δημόσιο. Πίσω από τα καλοδεχούμενα apps, ένας κυκεώνας διατηρείται άθικτος.

-Την κακοδιοίκηση: Ο νομοθετημένος από το 2021 εσωτερικός έλεγχος στις δημόσιες υπηρεσίες δεν εφαρμόζεται -συζητείται ακόμη πώς θα εφαρμοστεί.

Η δεύτερη πρωθυπουργική προαναγγελία, για τα αυθαίρετα, δεν αιφνιδίασε, κινήθηκε στην πεπατημένη: Πρόταση για αλλαγή του άρθρου 24 του Συντάγματος, με σαφείς ενδείξεις να γίνει ευνοϊκότερο για την εκτός σχεδίου δόμηση. Μέχρι τότε όμως, άμεσα άνοιξε η πόρτα για αλλαγή του Προεδρικού Διατάγματος που -σε εφαρμογή σχετικής απόφασης του ΣτΕ- προβλέπει ότι για να αποκτήσουν αρτιότητα δόμησης τα οικόπεδα εκτός σχεδίου, πρέπει να προηγείται η δημιουργία υποδομών και η θέσπιση όρων δόμησης της περιοχής.

Πρόκειται για την λογική συνέχεια μιας πολιτικής που την τελευταία 5ετία:

-Κρατικά αυθαίρετα: Νομιμοποίησε αυθαίρετα ακίνητα του δημοσίου στον παλιό αιγιαλό, κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας.

-Καταπατητές: Έδωσε την δυνατότητα σε περίπου 70.000 καταπατητές ακινήτων του δημοσίου να τα εξαγοράσουν με έκπτωση έως και 80% της αντικειμενικής τους αξίας.

-Μπόνους σε τσιμέντο: Έβαλε από το παράθυρο, μέσω των επικείμενων Γενικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, τα αντισυνταγματικά μπόνους σε τσιμέντο.

-Ιδιωτικά αυθαίρετα: Έχει εξαγγελθεί νομοθετική ρύθμιση για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων κατηγορίας 5, δηλαδή τα μεγάλα αυθαίρετα, με πολεοδομικές παραβάσεις άνω του 40% και χωρίς οικοδομική άδεια.

Συνοπτικά: Νυν υπέρ πάντων η αναστροφή των δημοσκοπήσεων, για να φανεί ότι ζωντανεύει ο στόχος της αυτοδυναμίας. Δύο παμπάλαια εργαλεία του κομματικού και πελατειακού κράτους επιστρατεύονται προς τούτο.

Στο μεν Δημόσιο, ο Κ. Μητσοτάκης ομιλεί μεταρρυθμιστικά, αλλά πράττει αναχρονιστικά, βαθιά συντηρητικά. Κρατά δηλαδή ανενεργά όλα τα υφιστάμενα όπλα που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις παθογένειες του Δημόσιου, κλείνοντας το μάτι στην νομενκλατούρα ότι τίποτα δεν αλλάζει.

Στο δε θέμα της αυθαίρετης δόμησης υπόσχεται κανόνες, αλλά νομοθετεί αδιαλείπτως παρεκκλίσεις των κανόνων, οι οποίες διαιωνίζουν το φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης, ικανοποιώντας τους πολυάριθμους φορείς της - τους πελάτες του.

(Η Πίκια Γαλάτη είναι δημοσιογράφος- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το Κ-Report)