Εμπρησμός από αμέλεια: Γιατί έπρεπε να αλλάξει το πλαίσιο των ποινών

Πρέπει ο δράστης να τιμωρείται και να μπαίνει στη φυλακή και να βάζει «βαθιά το χέρι στην τσέπη» όταν διαπράττει εμπρησμό, έστω και από αμέλεια, για να καταλάβει και η κοινωνία και οι επίδοξοι δράστες ότι μπαίνει τέλος στην ατιμωρησία: Αυτό ήταν το στίγμα των Υπουργών Δικαιοσύνης και Κλιματικής Κρίσης, κατά τη χθεσινή τους συνάντηση.

Ο λόγος για τον οποίο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης αποφάσισε να αυστηροποιήσει το πλαίσιο και όχι το ύψος των ποινών

για τον εμπρησμό από αμέλεια, είναι η ατιμωρησία και η δικαιολογημένη οργή που προκαλεί αυτή στην ελληνική κοινωνία. Και αυτό γιατί ο εμπρησμός από αμέλεια, βάσει του άρθρου 264 του Ποινικού Κώδικα (4619/ 2019) τιμωρείται ως πλημέλλημα, δηλαδή με ποινή φυλάκισης από 1 έως 5 χρόνια.

Είναι κοινός τόπος στην ελληνική δικαστική πρακτική, σε πλημμελήματα, είτε να χορηγείται αναστολή στον καταδικασμένο, μέχρι την έφεση, είτε η ποινή του να είναι εξαγοράσιμη ή ακόμα και να μετατρέπεται σε κοινωφελή εργασία (αφορά στις μικρότερες ποινές).

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όποιος καταδικάζεται για εμπρησμό από αμέλεια, σπάνια μπαίνει στη φυλακή, τουλάχιστον στον πρώτο βαθμό. Κραυγαλέο παράδειγμα, αποτελεί η περίπτωση του 72χρονου σήμερα άνδρα, που αποτελεί έναν από τους 21 κατηγορουμένους στη δίκη για την εθνική τραγωδία στο Μάτι.

Ο άνθρωπος αυτός κατηγορείται για εμπρησμό από αμέλεια και ανθρωποκτονία από αμέλεια, καθώς από τη δική του αυλή στο Νταού Πεντέλης ξεκίνησε ο πύρινος εφιάλτης που στοίχισε τη ζωή σε 104 ανθρώπους.

Ο 67χρονος τότε δράστης, παρά τις προειδοποιήσεις του κράτους για υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς και παρά την απαγόρευση θερμών εργασιών στις αυλές κατά την αντιπυρική περίοδο, έκαιγε ξερά χόρτα στην αυλή του, ενώ στην περιοχή έπνεαν πολύ ισχυροί άνεμοι. 5 χρόνια μετά, η δίκη για το Μάτι είναι σε εξέλιξη και ο 72χρονος δεν έχει καθίσει ούτε μία ημέρα στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Αυτό το φαινόμενο αλλάζει, τουλάχιστον βάσει των εξαγγελιών του Υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, και εφεξής, όποιος δράστης καταδικάζεται για εμπρησμό από αμέλεια, θα εκτίει τη φυλάκιση του, θα μπαίνει στη φυλακή, για τουλάχιστον μέρος της ποινής που του επιβάλλεται.

«Πρέπει να εμπεδωθεί στην ελληνική κοινωνία αίσθημα ασφάλειας και προστασίας των βασικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών. Διότι πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση γίνεται για το πώς πρέπει να προστατεύονται τα δικαιώματα των κατηγορουμένων και σωστά, αλλά κανένας δεν συζητά τι θα γίνει με τα δικαιώματα των δέκα εκατομμυρίων Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι θέλουν να έχουν την περιουσία τους αλώβητη, την προσωπική τους ασφάλεια, χωρίς να είναι σε κίνδυνο η ζωή τους. Οι ποινές είτε είναι χρηματικές, είτε φυλάκισης έχουν και έναν αποτρεπτικό, προληπτικό χαρακτήρα. Μεγαλύτερη επιτυχία του Ποινικού Δικαίου θα είναι να μπορεί να αποτρέπει», δήλωσε σχετικά ο Γιώργος Φλωρίδης.

Για εμπρησμό από αμέλεια, οι περισσότερες συλλήψεις

Από τις αρχές του 2023, οι αρχές έχουν προχωρήσει σε 119 συλλήψεις ατόμων για εμπρησμό. Από αυτές, οι 107 αφορούσαν σε εμπρησμό από αμέλεια, ενώ οι 10 σε εμπρησμό από πρόθεση. Μόνο τον Ιούλιο, οπότε και η χώρα δοκιμάστηκε από τα δεκάδες πύρινα μέτωπα στην επικράτεια, συνελήφθησαν 37 άτομα, οι 29 για εμπρησμό από αμέλεια και οι 8 από πρόθεση.

Η αμέλεια είναι από τις πιο βασικές αιτίες πρόκλησης πυρκαγιών και βάσει των παλαιότερων στοιχείων της Πυροσβεστικής. Ενδεικτικά, το 2020 κατηγορήθηκαν 313 άτομα για εμπρησμό από αμέλεια και 55 για εμπρησμό από πρόθεση. Το 2019, οι κατηγορούμενοι ήταν 133 για εμπρησμό από αμέλεια και 61 για εμπρησμό από πρόθεση.

Ίδιο το μοτίβο και τις προηγούμενες χρονιές. Σε συγκεντρωτικά στοιχεία της περιόδου 2010-2015 διαπιστώθηκε ότι 1.850 άτομα είχαν προκαλέσει πυρκαγιές από αμέλεια και 418 είχαν δράσει με πρόθεση. Εκείνη την περίοδο, το 26% των δραστών ήταν αγρότες ή κτηνοτρόφοι και το 23% συνταξιούχοι.

Τσουχτερά διοικητικά πρόστιμα για αποτροπή

Αποτρεπτικό χαρακτήρα ευελπιστούν από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ότι θα έχουν τα τσουχτερά διοικητικά πρόστιμα, που εξήγγειλε εχθές ο Βασίλης Κικίλιας.

Όπως τόνισε ο Υπουργός, οι διοικητικές ποινές για τους εμπρηστές θα εξισωθούν ουσιαστικά με τις ποινές που ισχύουν για τους κακοποιητές ζώων, δηλαδή θα αγγίζουν τις 30.000 ευρώ (κλιμακωτά 20.000- 30.000 ευρώ). Η πρόσφατη εμπειρία μετά την αυστηροποίηση των προστίμων για τους δράστες κακοποίησης ζώων έδειξε ότι το μέτρο λειτούργησε αποτρεπτικά και σταδιακά παρατηρήθηκε αποκλιμάκωση των περιστατικών κακοποίησης. Αυτό ελπίζουν ότι θα συμβεί και στην περίπτωση των εμπρηστών, θέλουν το μέτρο να έχει αποτρεπτική ισχύ, άρα θα συντελεί τα μέγιστα στο κρίσιμο κομμάτι της πρόληψης για την προστασία του φυσικού πλούτου και των περιουσιών.

Όπως επεσήμαναν και οι δύο Υπουργοί στις δηλώσεις τους, ο πυρήνας της προωθούμενης αλλαγής είναι η προστασία των πολλών, έναντι των λίγων. "Είναι μεγάλο το κόστος που πληρώνουμε κάθε χρόνο πρώτα από όλα στην προσπάθειά μας να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή. Άρα αποτελεί δημόσιο συμφέρον, η προστασία των πολλών της ελληνικής κοινωνίας από τη λαίλαπα των πυρκαγιών, που επαναλαμβάνω συνιστά εγκληματική αμέλεια”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κος Κικίλιας.

Ήδη πολύ αυστηρός ο εμπρησμός από πρόθεση

Δεν υπήρχαν περιθώρια αυστηροποίησης των διατάξεων του εμπρησμού από πρόθεση. Ο νόμος για τις διατάξεις του άρθρου 265 ΠΚ αυστηροποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2021 και πλέον το αδίκημα του εμπρησμού από πρόθεση τιμωρείται ως κακούργημα με ποινές κάθειρξης που φτάνουν τα 15 έτη. Μάλιστα, όταν ο εμπρηστής με τις πράξεις του, συντελέσει στο θάνατο έστω και ενός πολίτη, τότε καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη.

Τι ισχύει για το κακούργημα του εμπρησμού

#ΓΙΩΡΓΟΣ_ΦΛΩΡΙΔΗΣ #ΒΑΣΙΛΗΣ_ΚΙΚΙΛΙΑΣ #ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ #ΠΟΙΝΕΣ #ΠΡΟΣΤΙΜΑ #ΦΥΛΑΚΙΣΗ