Αποχωρούν 11.237 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες από τα ΚΥΤ από δομές και διαμερίσματα του ESTIΑ

Την αποχώρηση αναγνωρισμένων προσφύγων και μη δικαιούχων ασύλου από το ελληνικό σύστημα υποδοχής ανακοίνωσε το υπουργείο Μετανάστευσης και προβλέπεται η σταδιακή αποχώρηση 11.237 ατόμων από τα διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA», τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας και τις θέσεις υποδοχής σε ξενοδοχεία του προγράμματος «Filoxenia». Παράλληλα οι προπληρωμένες κάρτες που δίδονται στους αιτούντες άσυλο, θα χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους μόνο για την αγορά αγαθών και όχι για ανάληψη μετρητών. 

Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης,

συγκάλεσε ευρεία σύσκεψη, κατά την οποία συζητήθηκαν λεπτομέρειες για την έναρξη των αποχωρήσεων αναγνωρισμένων προσφύγων και μη δικαιούχων ασύλου, από το ελληνικό σύστημα υποδοχής.

Ειδικότερα, ο κ. Μηταράκης τόνισε ότι το σύνολο των αναγνωρισμένων προσφύγων που αποχωρούν από το πρόγραμμα στέγασης, έχουν λάβει έγκαιρα γνώση της εν λόγω απόφασης. Στη συνέχεια, ανέφερε ότι “βάσει του Ν. 4636/19, ο οποίος ψηφίστηκε τον Νοέμβριο, ως αφετηρία για την αποχώρηση αναγνωρισμένων προσφύγων είχε οριστεί ο Απρίλιος. Ωστόσο, δόθηκε παράταση μέχρι τα τέλη Μάϊου, λόγω της πανδημίας του Covid-19, κάνοντας πράξη τα αιτήματα των φορέων. Πλέον, δεν υπάρχει χρόνος για επιπλέον καθυστερήσεις. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου μας ήταν και είναι στη διάθεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, για να επιλυθούν όποια διαδικαστικά προβλήματα ανακύψουν”.  

Στην εποικοδομητική συζήτηση που ακολούθησε, τονίστηκε η ανάγκη εφαρμογής της νομοθεσίας, και αναζητήθηκαν τρόποι ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά. Γι’ αυτό, αποφασίστηκαν κοινά σημεία δράσης, όπως η αναθεώρηση του προγράμματος ΗΛΙΟΣ και η καλύτερη διασύνδεση των προσφύγων με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ και του ΟΑΕΔ. 

Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου,  ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα και Περιφερειακός Συντονιστής Έκτακτης Βοήθειας Gianluca Rocco, ο Αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες  στην Ελλάδα, Philippe Leclerc, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του  Υπουργείου Εσωτερικών και του Δήμου Αθηναίων, οι Διοικητές του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) και του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Επισημαίνεται ότι την 1η Ιουνίου 2020 θα ξεκινήσει η σταδιακή αποχώρηση 11.237 ατόμων από τα διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA», τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας και τις θέσεις υποδοχής σε ξενοδοχεία του προγράμματος «Filoxenia». 

Τέλος, από την 01-09-2020 οι προπληρωμένες κάρτες που δίδονται στους αιτούντες άσυλο, θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους αποκλειστικά και μόνο για την αγορά αγαθών και προϊόντων και όχι για ανάληψη μετρητών.

Με τροπολογία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η οποία ενσωματώθηκε στον Ν. 4674/2020 (άρθρο 111) που δημοσιεύθηκε στις 11-03-2020, ορίστηκαν οι προθεσμίες για την έξοδο από προγράμματα φιλοξενίας και τον τερματισμό παροχών σε είδος και σε μορφή χρηματικού βοηθήματος για αναγνωρισμένους πρόσφυγες, καθώς και για όσους έχουν λάβει τελεσίδικες απορριπτικές αποφάσεις στο αίτημα ασύλου τους.

Το πρόγραμμα “ESTIA” αφορά αιτούντες άσυλο και όχι αναγνωρισμένους πρόσφυγες. Η αποχώρηση των αναγνωρισμένων ή αυτών που δεν δικαιούνται άσυλο κρίνεται αναγκαία, ώστε να επωφεληθούν οι πραγματικοί δικαιούχοι του προγράμματος. Με αυτό το τρόπο εξασφαλίζονται χιλιάδες θέσεις διαμονής σε υφιστάμενους χώρους της ηπειρωτικής Ελλάδας για αιτούντες άσυλο, ώστε να καταστεί εφικτή η άμεση αποσυμφόρηση των νησιών.

Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου χωρίς κανέναν αιφνιδιασμό προχωρά στην εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων. Η αποχώρηση τους από τις δομές θα εκκινήσει την 1η Ιουνίου 2020 και θα πραγματοποιείται συστηματικά, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η διαδικασία πραγματοποιείται υπό την εποπτεία της Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, ενώ ως αρμόδια αρχή έχει οριστεί η Διεύθυνση Προστασίας Αιτούντων Άσυλο.

Συνολικά, από την 01-06-2020, αναμένεται ότι θα αποχωρήσουν σταδιακά από τα διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA» 4.000 άτομα, 1.200 αυτόνομα διαμένοντες, ενώ από τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας, καθώς και από θέσεις υποδοχής σε ξενοδοχεία του προγράμματος «Filoxenia» επιπλέον 6.037 (σύνολο 11.237). Από την 01-09-2020 οι παροχές σε χρήμα και οι προπληρωμένες κάρτες θα χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους αποκλειστικά και μόνο για την αγορά αγαθών και προϊόντων και όχι για ανάληψη μετρητών.

Η ομαλή μετάβαση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας από το εθνικό σύστημα υποδοχής στην κοινωνική ένταξη περιλαμβάνει τους εξής άξονες δράσεων και

ενεργειών: α) Συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΑΕΔ για το σχεδιασμό νέων ή την προσαρμογή υπαρχόντων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση των δικαιούχων διεθνή προστασία σε αυτά β) Συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ για την πρόσβαση σε κοινωνικά επιδόματα, γ) πρόσβαση όλων των αιτούντων διεθνή προστασία σε τραπεζικούς λογαριασμούς, μέσω των οποίων θα λαμβάνουν εφεξής το οικονομικό τους βοήθημα (ESTIA II cash assistance), δ) προσαρμογή του προγράμματος ΗΛΙΟΣ και εξέταση βραχυπρόθεσμων λύσεων, όπως εφάπαξ χρηματικό βοήθημα πριν την υπογραφή συμβολαίου ενοικίασης στέγης από τον ωφελούμενο (με σκοπό τη δυνατότητα πληρωμής της προκαταβολής του ενοικίου και την κάλυψη βασικών αναγκών του νοικοκυριού) και επικέντρωση σε ομάδες πληθυσμού των αναγνωρισμένων προσφύγων που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες ευαλωτότητες, όπως ηλικιωμένοι χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο, άτομα με αναπηρίες, ψυχικά ασθενείς.

Βάσει των στοιχείων της Ύπατης Αρμοστείας για το πρόγραμμα στέγασης (accommodation scheme) του «ΕSΤΙΑ», φιλοξενούνται, αυτή τη στιγμή, σε διαμερίσματα 6.557 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες. Το 94% αυτών έχουν ήδη ΑΜΚΑ, το 78% ΑΦΜ, το 36% έχει ήδη εγγραφεί στα μητρώα του ΟΑΕΔ, ενώ το 82% των παιδιών έχει εγγραφεί σε κάποιο σχολικό ίδρυμα. Επισημαίνεται ότι η παραμονή αναγνωρισμένων προσφύγων και μη δικαιούχων ασύλου σε θέσεις φιλοξενίας παρατάθηκε, λόγω των έκτακτων μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας από και προς τις δομές στο πλαίσιο της προστασίας τους από τον Covid-19/ κορωνοϊό. Οι πόροι για το πρόγραμμα ESTIA προκύπτουν από χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρήματα τα οποία αφαιρούνται από το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί στη χώρα μας για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.

Επιπλέον, προβλέπονται εξαιρέσεις για ευάλωτες ομάδες. Αναλυτικότερα, η παράταση παροχών μπορεί να λάβει χώρα για: i) οικογένειες, μέλος των οποίων αντιμετωπίζει πολύ σοβαρούς λόγους υγείας, οι οποίοι καθιστούν απολύτως αναγκαία τη μη αλλαγή περιβάλλοντος λόγω κινδύνου ζωής και για χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών, ii) για επωφελούμενες σε προχωρημένη ή επαπειλούμενη εγκυμοσύνη και σε κατάσταση λοχείας, καθώς και για τα μέλη της οικογένειάς τους για χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών από τον τοκετό και iii) για ασυνόδευτα ανήλικα μετά την ενηλικίωση και τοποθέτηση τους σε θέσεις προσωρινής φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων, όπου συντρέχουν λόγοι ευαλωτότητας ή συνέχισης σπουδών και για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών.

Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες έχουν πρόσβαση στο πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ» του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) υπό τις κατευθύνσεις του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, για τη στήριξη της στέγασης, της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωμάτωσης τους. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από τους πόρους που έχουν διατεθεί στη χώρα μας από τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Directorate General Migration and Home Affairs of the European Commission-DG HOME).

Επιπλέον, οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται, βάσει των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας και της κείμενης νομοθεσίας, ισότιμα με το σύνολο των Ελλήνων πολιτών και υπόκεινται στις γενικές διατάξεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τις οποίες διαχειρίζεται το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Συνεπώς, διασφαλίζεται η ομαλή μετάβαση τους στη νέα πραγματικότητα.