Τι είναι το μηνιγγίωμα και πώς αντιμετωπίζεται;

«Το μηνιγγίωμα είναι ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς όγκου του εγκεφάλου και αποτελεί το 30% περίπου όλων των όγκων του εγκεφάλου» αναφέρει ο κ. Βασίλειος Βουγιούκας, Επίκουρος Καθηγητής Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου Φράιμπουργκ στη Γερμανία και συνεχίζει: «Το μηνιγγίωμα δημιουργείται από τις μήνιγγες (τρία εξωτερικά περιβλήματα) που καλύπτουν και προστατεύουν τον εγκέφαλο κάτω από το κρανίο. Αναπτύσσεται από το μεσαίο αραχνοειδές περίβλημα και πιέζει τον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό όταν μεγαλώνει».

Το 85% των μηνιγγιωμάτων είναι καλοήθη και ο όγκος αυτός είναι περίπου τρεις

Βασικά συμπτώματα της νόσου

Τα συμπτώματα που οφείλονται σε ένα μηνιγγίωμα συνήθως είναι ήπια στην αρχή, εξελίσσονται αργά με την πάροδο του χρόνου και σχετίζονται με την περιοχή του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού στην οποία ασκεί πίεση.

Τα βασικά συμπτώματα είναι:
– Πονοκέφαλοι,
– Επιληπτικές κρίσεις,
– Διαταραχές όρασης,
– Αδυναμία σε κάποιο άκρο,
– Αιμωδίες,
– Αστάθεια βάδισης,
– Διαταραχές μνήμης, ακοής, όσφρησης.

Τρόποι διάγνωσης της νόσου

Η νόσος μπορεί να διαγνωστεί αν κάποιος εχει μερικά από τα παραπάνω συμπτώματα μέσα από:

– Ιατρικό ιστορικό: Αυτό περιλαμβάνει ερωτήσεις για τα συμπτώματα του ασθενούς καθώς και για το ατομικό και οικογενειακό του ιστορικό.

– Νευρολογική εξέταση: Γίνεται έλεγχος της όρασης, της ακοής, της ισορροπίας, του συντονισμού, των αντανακλαστικών και των ανώτερων νοητικών λειτουργιών και της μνήμης.

– Απεικονιστικό έλεγχο: Η αξονική και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση των μηνιγγιωμάτων, τα οποία έχουν ξεχωριστά απεικονιστικά χαρακτηριστικά. Ένα από αυτά είναι η επαφή τους με τη μήνιγγα του εγκεφάλου και η πίεση επί του εγκεφάλου.

– Ιστολογική διάγνωση: Η βιοψία του όγκου θέτει τη διάγνωση και καθορίζει τον ιστολογικό βαθμό του μηνιγγιώματος.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Η πιο κοινή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός μηνιγγιώματος είναι η κρανιοτομία. Η επέμβαση περιλαμβάνει τομή στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής και την αφαίρεση ενός οστικού τμήματος του κρανίου. Στη συνέχεια ο νευροχειρουργός αφαιρεί το μηνιγγίωμα διατηρώντας ανέπαφο τον εγκέφαλο, επανατοποθετεί το οστό και κλείνει την τομή.
Συνήθως το χειρουργείο είναι η μόνη αντιμετώπιση που χρειάζεται και ο ασθενής στη συνέχεια παρακολουθείται τακτικά με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου για την έγκαιρη διάγνωσή του σε περίπτωση υποτροπής ή αύξησης υπολειμματικού όγκου που δεν αφαιρέθηκε στο χειρουργείο για να μην προκληθεί βλάβη στον εγκέφαλο.
Οποιοδήποτε μηνιγγίωμα μπορεί να υποτροπιάσει. Όταν υποτροπιάσει μπορεί να είναι ίδιου ιστολογικού βαθμού με τον προηγούμενο όγκο ή μπορεί να έχει εξελιχθεί σε πιο επιθετικό ή κακοήθη βαθμό.
Πολλές φορές μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι αναγκαία η ακτινοθεραπεία σε περίπτωση υπολειμματικού μηνιγγιώματος βάσης κρανίου το οποίο δεν είναι εφικτό να αφαιρεθεί πλήρως λόγω δύσκολης θέσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εξωτερική ακτινοβολία εγκεφάλου ή η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική.

Τύποι μηνιγγιώματος

Το πόσο σοβαρό είναι ένα μηνιγγίωμα εξαρτάται από την εντόπισή του και τον ιστολογικό του βαθμό.

Ό βαθμός (Ι έως ΙΙΙ) καθορίζεται από τα μικροσκοπικά χαρακτηριστικά των κυττάρων του μηνιγγιώματος. Ο βαθμός Ι είναι ο πιο κοινός και καλοήθης, ενώ ο βαθμός ΙΙΙ είναι ο πιο επιθετικός και θεωρείται κακοήθης.

– Καλόηθες μηνιγγίωμα βαθμού Ι: Ο καλοήθης όγκος αναπτύσσεται αργά και έχει διακριτά όρια . Περίπου 78-81% των μηνιγγιωμάτων είναι καλοήθη.

– Άτυπο μηνιγγίωμα βαθμού ΙΙ: Περίπου 15-20% των μηνιγγιωμάτων είναι άτυπα, δηλαδή τα κύτταρά τους δεν είναι φυσιολογικά. Τα άτυπα μηνιγγιώματα δεν είναι ούτε καλοήθη ούτε κακοήθη, αλλά μπορούν να γίνουν κακοήθη. Επίσης, τα βαθμού ΙΙ μηνιγγιώματα έχουν την τάση να υποτροπιάζουν και να μεγαλώνουν γρηγορότερα.

– Κακόηθες ή αναπλαστικό μηνιγγίωμα βαθμού ΙΙΙ: Το κακόηθες ή αναπλαστικό μηνιγγίωμα είναι ένας επιθετικός όγκος που έχει την τάση να διηθεί σε κοντινά τμήματα του εγκεφάλου. Περίπου 1-4% των μηνιγγιωμάτων είναι κακοήθη.