Οι γυναίκες της Πομπηίας αποκαλύπτονται - Από τη στάχτη στο φως

Τοιχογραφία από την έκθεση, «Essere donna nell’antica Pompei». (Photo by Ivan Romano/Getty Images)

Μπορεί η Πομπηία, η πιο διάσημη χρονοκάψουλα της ιστορίας, να είναι ένα μοναδικό παράθυρο στη ζωή της αρχαίας Ρώμης, όμως επί αιώνες, ο ρόλος των γυναικών, φιλτραρισμένος μέσα από ιστορίες που γράφτηκαν σχεδόν αποκλειστικά από άνδρες, αγνοούνταν ή αποκρύπτονταν. Το κραυγαλέο αυτό κενό επιχειρούν να καλύψουν οι σύγχρονοι ιστορικοί.

Μία νέα, σημαντική έκθεση στο Αρχαιολογικό

Πάρκο της Πομπηίας με τίτλο «Essere donna nell’antica Pompei», παρουσιάζει τις ιστορίες οκτώ γυναικών, οι οποίες γεννήθηκαν και έζησαν στη πόλη της Πομπηίας. Μπορεί οι γυναίκες αυτές και οι ιστορίες τους να ήταν θαμμένες στη στάχτη, ωστόσο το αποτύπωμα τους επιβιώνει στις εμβληματικές τοιχογραφίες που κοσμούν ακόμη την αρχαία πόλη. 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Parco Archeologico di Pompei (@pompeii_parco_archeologico)

«Ένας από τους σημαντικότερους στόχους της έκθεσης ήταν να φέρουμε ξανά στη ζωή τις αφηγήσεις αυτών των γυναικών και τις συνήθειες τους», δήλωσε η συνεπιμελήτρια της έκθεσης Φραντσέσκα Γκεντίνι, αρχαιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα.

Οι ιστορίες των γυναικών αναλλοίωτες στο χρόνο

Για παράδειγμα, η Γκεντίνι αναφέρεται σε μία γυναίκα, ονόματι Clodia Nigella, στης οποίας τον τάφο υπάρχει η επιγραφή «χοιροτρόφος του δημοσίου», καθώς πιθανότατα ήταν εκτροφέας ζώων που οδηγούνταν στις θυσιαστικές τελετές.

Μια άλλη, η Faustilla, φαίνεται ότι έβγαζε τα προς το ζην ως ενεχυροδανειστής, καθώς στις σωζόμενες επιγραφές καταγράφονται τα δανεικά, οι τόκοι που αποπληρώθηκαν και τα αντικείμενα που προσέφεραν ως ενέχυρο.

Παράλληλα, στην έκθεση αναδεικνύονται και σημεία της πόλης, κάθε ένα από τα οποία συνδέεται άμεσα με την καθημερινότητα εκείνων των γυναικών.

Στιγμιότυπο από την έκθεση «Essere donna nell’antica Pompei». (Photo by Marco Cantile/LightRocket via Getty Images)

Ανάμεσα σε αυτές, είναι και ένα «θερμοπωλείο» -πρόκειται για τα πρώτα καταστήματα ταχείας εστίας, παρόμοια με τα σημερινά φαστ φουντ.Το κτίριο διατηρείται μέχρι και σήμερα και αποτελεί ένας από τους πιο σημαντικούς  θησαυρούς της πόλης.

Διαθέτει έναν πάγκο με ανοίγματα τα οποία κάποτε ήταν γεμάτα με αγγεία και τρόφιμα, ενώ μάλιστα, είχαν διασωθεί κανάτες και πιάτα σε πολύ καλή κατάσταση. 

Σε άλλο σημείο της πόλης βρίσκεται το πολυτελές σπίτι της Julia Felix με κεντρική αυλή και ιδιωτική παροχή νερού, το οποίο κληρονόμησε από το πατέρα της έναν επιτυχημένο επιχειρηματία της εποχής. 

Αντικείμενα της έκθεσης «Essere donna nell’antica Pompei».  (Photo by Marco Cantile/LightRocket via Getty Images)Αντικείμενα της έκθεσης «Essere donna nell’antica Pompei».  (Photo by Marco Cantile/LightRocket via Getty Images)

Μετά από ένα σεισμό που προκάλεσε σοβαρές ζημιές στην Πομπηία το 62 μ.Χ., τα λουτρά της πόλης Stabian, κρίθηκαν ακατάλληλα. Εξαιτίας αυτού, η Felix βρήκε την ευκαιρία να επινοικιάσει το δικό της ιδιωτικό λουτρό επί πληρωμή. Η αναγγελία ενοικίασης έξω από το σπίτι της, ζωγραφισμένη με έντονα κόκκινα γράμματα, διατηρείται άθικτη μέχρι και σήμερα.

Μία άλλη φιγούρα της πόλης, η Eumachia, ως κόρη παραγωγού αμφορέων και τούβλων και σύζυγος γαιοκτήμονα, είχε τη δυνατότητα να κάνει τη δική της περιουσία μέσω μίας ακμάζουσας επιχείρησης επεξεργασίας μαλλιού. Με αυτόν τον τρόπο, ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που μπόρεσε να χρηματοδοτήσει ένα μεγάλο δημόσιο κτίριο του 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ. στο φόρουμ της πόλης, το οποίο ήταν αφιερωμένο στη λατρεία του Αυτοκράτορα Αυγούστου.

Μια επιγραφή πάνω από την είσοδο του κτιρίου, αποκαλύπτει ότι η Eumachia ήταν ιέρεια για πολλά χρόνια, εξασφαλίζοντας έναν σημαντικό ρόλο. 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Università degli studi di Padova (@unipd)

Οι θησαυροί της έκθεσης 

Οι επισκέπτες δεν θα περιηγηθούν μόνο στους χώρους όπου ζούσαν οι γυναίκες, αλλά και σε αντικείμενα και έργα τέχνης, στα οποία απεικονίζονται οι καθημερινές δραστηριότητες μίας τυπικής γυναίκας στην αρχαία πόλη της Πομπηίας.

Πολλά αντικείμενα που εκτίθενται αφορούν τον οίκο, όπου οι παντρεμένες γυναίκες ήταν υπεύθυνες για την επίβλεψη των σκλάβων και των μισθωτών εργατών, την εκπαίδευση των μικρών παιδιών και τη διαχείριση των οικονομικών της οικογένειας. 

Άγαλμα από την έκθεση «Essere donna nell’antica Pompei». (Photo by Marco Cantile/LightRocket via Getty Images)

Σε πολλά σπίτια βρέθηκαν σπάγκοι και βαρίδια αργαλειού, γεγονός που υποδηλώνει ότι ακόμη και οι γυναίκες της άρχουσας τάξης στη Πομπηία, περνούσαν μεγάλο μέρος του χρόνου τους κλώθοντας και υφαίνοντας. Οι δραστηριότητες αυτές θεωρούνταν απόδειξη μητρικής αρετής.

Παράλληλα, η Γκεντίνι επισημαίνει ως ενδιαφέροντα αντικείμενα, τη λαβίδα και το κολποσκόπιο, τα οποία χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια του τοκετού. Από την άλλη, κούκλες, μαριονέτες και ειδικές πινακίδες διδασκαλίας, είναι μόνο μερικά από τα αντικείμενα τα οποία συναποτελούσαν τη ζωή των νεαρών κοριτσιών. 

Δύο σχεδόν φυσικού μεγέθους αγάλματα, ενός άνδρα και μιας γυναίκας, η οποία θεωρείται ότι ήταν ιέρεια, που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στη νεκρόπολη Porta Sarno, είναι από τα σημαντικότερα εκθέματα της έκθεσης. 

Η έκθεση «Essere donna nell’antica Pompei» στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Πομπηίας θα διαρκέσει έως τις 31 Ιανουαρίου του 2026.

Με πληροφορίες από artnet

Related...Ο Πάπας Λέων και το «ώριμο στάρι» στο έργο του Βαν ΓκογκΘησαυροί από την ιστορική Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη ΧανίωνΠικάσο πωλήθηκε μέσω App στη τιμή των 7,8 εκατ. δολαρίων