Οι διαφωνίες των οικονομολόγων πρέπει να σταματούν εκεί όπου αρχίζουν οι κανόνες της οικονομίας

Σε όλους μας είναι γνωστό ότι υπάρχουν διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης. Οι διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης αφορούν και την ανάλυση των αιτίων που προκαλούν τα οικονομικά προβλήματα αλλά και την υιοθέτηση εκείνων των καταλλήλων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην επίλυσή τους.

Ακούγεται αντιφατικό αλλά όσοι έχουμε σπουδάσει οικονομία γνωρίζουμε ότι μπορεί να διαφωνούμε μεταξύ μας και συγχρόνως κανείς μας να μην έχει άδικο.

Βέβαια η διαφορετική οικονομική οπτική δεν μπορεί να εμφανίζεται σε κανόνες που υπάρχουν στην επιστήμη. Αυτοί δεν επιδέχονται διαφορετικής προσέγγισης και ασφαλώς

δεν καταργούνται.

Ο υπουργός οικονομικών συναντά τον διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος

Διαβάσαμε με ενδιαφέρον τις διαφορετικές συνταγές των Κυρίων Τσακαλώτου και Στουρνάρα (που ακούστηκαν σε πρόσφατη εκδήλωσης του ΙΟΒΕ ) και οι οποίες κατά τη γνώμη τους θα οδηγήσουν την οικονομία της Ελλάδας στην πολυπόθητη ανάπτυξη.

Ανεξάρτητα από την «ερμηνεία» που δόθηκε στο όρο ιδιωτική αποταμίευση θα θέλαμε να αναφερθούμε (περιληπτικά) στις έννοιες της ιδιωτικής κατανάλωσης και επενδύσεων που αναφέρθηκαν αλλά και σε αυτή της ανεργίας.

Στα χρόνια της μετά το 2008 κρίσης (Τα μονοπάτια που μας οδήγησαν στην κρίση του 2008 - Β’ μέρος) η συρρίκνωση του ΑΕΠ (από τα 330 δις δολάρια το 2009 στα 194,56 δις δολάρια το 2016) δικαιολογεί, χωρίς περιθώρια διαφωνιών, αφενός τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης (από τα 43367,50 εκατ € το 4ο τρίμηνο του 2008 στα 32000,3 εκατ €. το 2015) αφετέρου των ιδιωτικών επενδύσεων αλλά και την εκτόξευση της ανεργίας (από το 7,3% Μάρτιος του 2008 στο 20,8% Δεκέμβριος του 2017) που παρατηρήθηκε. Πηγή: https://tradingeconomics.com/greece

Στο σήμερα το ζητούμενο βέβαια είναι η ανάκαμψη.

Το πως η οικονομία θα ξεπεράσει την ύφεση και θα περάσει σε «πραγματικούς» ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι σύντομα (όχι απαραίτητα άμεσα) θα είναι ορατοί στο Ελληνικό νοικοκυριό.

Και βέβαια όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να τονωθεί η κατανάλωση που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το διαθέσιμο εισόδημα και να ενεργοποιηθούν οι επενδύσεις οι οποίες προσδιορίζονται περισσότερο από τις προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας.

Τόνωση της κατανάλωσης

Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης μπορεί να προέλθει κυρίως από: α) την πραγματική βελτίωση της αγοραστικής δύναμης που βασίζεται στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, β) την εικονική βελτίωση μέσω χορήγησης καταναλωτικών δανείων, και γ) την προσωρινή βελτίωση λόγω χορήγησης από τη μεριά του κράτους διαφόρων επιδομάτων.

Συγκεκριμένα:

α) Η αύξηση του εισοδήματος κυρίως (σε αυτή τη φάση της οικονομίας) θα προέλθει από την αύξηση της απασχόλησης (μείωση ανεργίας)

β) Η χορήγηση δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς (εκτός του ότι είναι γνωστό το που οδήγησε) αυξάνει την κυκλοφορία του χρήματος αλλά αυτό δεν σημαίνει πραγματική επιπλέον δυνατότητα κατανάλωσης. Αυτή η πλασματική δυνατότητα αργά ή γρήγορα υποχωρεί, οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί διατηρήσιμη έστω μεσοπρόθεσμα.

γ) Η χορήγηση στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής επιδομάτων – βοηθημάτων προς τις κατώτερες εισοδηματικά τάξεις ασφαλώς συμμετέχει στην διατήρηση ενός minimum επιπέδου διαβίωσης. Κάτι τέτοιο βεβαίως είναι καλοδεχούμενο κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά δεν είναι το «εργαλείο» που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη.

Ενεργοποίηση των επενδύσεων

Όπως αναφέρθηκε προηγούμενα οι επενδύσεις προσδιορίζονται κυρίως από τις προσδοκίες - προοπτικές που υπάρχουν σχετικά με την πορεία της οικονομίας.

Στην περίπτωση θετικών προσδοκιών πολλά είναι τα κίνητρα (πολιτική σταθερότητα, ύψος επιτοκίων , φορολογικοί συντελεστές, κ.α. ) τα οποία θα ενεργοποιήσουν τις επενδύσεις οι οποίες θα αυξήσουν την απασχόληση και επομένως και το εισόδημα η βελτίωση του οποίου θα οδηγήσει στην τόνωση της κατανάλωσης. Σαν αποτέλεσμα θα δοθεί ώθηση σε αύξηση της παραγωγής, περαιτέρω μείωση της ανεργίας και κάπως έτσι (Η προσπάθεια ανοικοδόμησης της οικονομίας) οι οικονομίες παίρνουν μπροστά μετά από περιόδους ύφεσης.

Οι διαφορετικές οπτικές και οι κανόνες

Οι κύριες επιλογές για την τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και την αύξηση των επενδύσεων αναλύθηκαν προηγούμενα και η κάθε οικονομική σκέψη έχει την δική της «λογική» που θα ακολουθήσει επιδιώκοντας την ανάπτυξη.

Αυτό όμως που δεν επιδέχεται διαφορετικής προσέγγισης είναι το γεγονός ότι αν δεν μειωθεί η ανεργία καμία πραγματική και διατηρήσιμη αύξηση της κατανάλωσης δεν θα συντελεστεί. Συγχρόνως (και μεταξύ πολλών άλλων) η επένδυση θέλει να «πουλήσει» το προϊόν της και βέβαια δεν θα προχωρήσει μόνο με την λογική των «εν δυνάμει» πελατών.

Διαβάσαμε λοιπόν τις διαφορετικές «τοποθετήσεις» του υπουργού οικονομικών και του διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος για την κατανάλωση και τις επενδύσεις - αποταμιεύσεις αλλά δεν ακούσαμε κάτι σχετικό με το πως θα μειωθεί η ανεργία. Πως θα αυξηθεί η απασχόληση. Όχι η περιστασιακή, εποχιακή ή η μερική αλλά η μόνιμη.

Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι αυτό θα συμβεί μέσα από την ενεργοποίηση των επενδύσεων. Ποια είναι τα φορολογικά (How tax incentives influence investments), χρηματοπιστωτικά και γεωπολιτικής σταθερότητας κίνητρα όμως που προσφέρουμε προς αυτή την κατεύθυνση; Εμείς δεν τα βλέπουμε.

Και ξέρετε Κύριοι συνάδελφοι η διατήρηση τόσο υψηλού ποσοστού ανεργίας ούτε την κατανάλωση θα αυξήσει ούτε αποτελεί (σε μη τριτοκοσμική οικονομία) κίνητρο για επενδύσεις.

Αυτοί είναι κανόνες της oικονομίας!

Keywords
Τυχαία Θέματα