Δεσποτικό: Ανασκαφική έρευνα στη θέση Μάντρα και αναστηλωτικές εργασίες στο ιερό του Απόλλωνα
Μια εκτεταμένη εγκατάσταση και ένα από τα σημαντικότερα λατρευτικά κέντρα στο κεντρικό Αιγαίο έχει έρθει στο φως μέσα από τις ανασκαφικές εργασίες στη Μάντρα Δεσποτικού στη θέση που ανασκάπτεται από το 1997.
Τα πρωιμότερα δείγματα δραστηριότητας ανάγονται στην πρώιμη εποχή του σιδήρου, ενώ η περίοδος
Οι ανασκαφές διήρκησαν φέτος έξι εβδομάδες, από 22 Μαΐου έως και 1η Ιουλίου 2022 και επικεντρώθηκαν στο σύστημα των δεξαμενών καθώς και στην περιοχή νότια του τεμένους, στο Ανατολικό Συγκρότημα και στο Κτίριο Π.
Συγκεκριμένα, συνεχίστηκε η ανασκαφή της κεντρικής (Δεξαμενή 1), αλλά και της νοτιότερης κυκλικής δεξαμενής (Δεξαμενή 3). Με βάση τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα μπορούν να διακριθούν τουλάχιστον δύο αρχιτεκτονικές φάσεις της κεντρικής δεξαμενής κατά την αρχαιότητα. Αρχικά, είχε ορθογώνια κάτοψη με εσωτερικές διαστάσεις 5,50 x 7 μ., βάθος περί τα 4 μ. και χωρητικότητα 154 κυβικά μέτρα.
Ενώ πέρσι είχαν αποκαλυφθεί πλήρως μόνο ο νότιος και ανατολικός τοίχος, φέτος – μετά από ιδιαίτερα επίπονη και απαιτητική εργασία – αποκαλύφθηκαν σε όλο το μήκος και ύψος τους ο βόρειος και ο δυτικός τοίχος της αρχικής φάσης της. Όλοι οι τοίχοι είναι ιδιαίτερα ισχυροί με πλάτος 0,70-0,80 μ. Για την κατασκευή τους θα πρέπει να αξιοποιήθηκε το φυσικό ανάγλυφο και κάποια υπάρχουσα φυσική κοιλότητα. Η θεμελίωσή τους ύψους 0,40 μ. είναι ιδιαίτερα ισχυρή και εξέχει της ανωδομής περίπου 0,10 μ. αποτελούμενη από μεγάλες πλάκες γνευσίου μήκους 0,50-0,80 μ. Το ανώτερο τμήμα των τοίχων είναι κτισμένο με ορθογωνισμένους λίθους γνευσίου πάχους 0,10-0,15 μ. και μήκους 0,20-0,30 μ. Η δόμησή είναι ιδιαίτερα προσεγμένη με ελάχιστα κενά στους αρμούς μεταξύ των λίθων. Οι όψεις των λίθων δεν είναι λειασμένες, πιθανότατα σκόπιμα, έτσι ώστε να εφαρμόζει καλύτερα ανάμεσα στους αρμούς το παχύ υδραυλικό κονίαμα υπόλευκου χρώματος που κάλυπτε όλη την επιφάνεια των τοίχων. Με το ίδιο κονίαμα είναι επιστρωμένος και ο πυθμένας της δεξαμενής. Τμήμα του σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση κατά μήκος του ανατολικού και νότιου τοίχου. Μετά την απομάκρυνση λίθων και χώματος που είχαν καταρρεύσει πάνω και μπροστά από το βόρειο και το δυτικό τοίχο ήρθε στο φως μία κατασκευή σχήματος Π, τμήμα της οποίας είχε αποκαλυφθεί το 2021 σε επαφή και κατά μήκος του βόρειου και ανατολικού τοίχου της δεξαμενής.
Η βόρεια πλευρά της σώζεται σε ύψος 0,80 μ. και έχει πλάτος 0,60 μ. Αποτελείται από τρεις σειρές ορθογώνιων δόμων με επιμελημένες όψεις που μιμούνται ισοδομικό σύστημα τοιχοποιίας. Στο κατώτερο τμήμα τους σώζουν την επένδυση από κονίαμα. Ίδιας κατασκευής είναι και το ανατολικό και δυτικό τμήμα της που σώζονται σε μικρότερο μήκος. Η άνω επιφάνεια των τριών πλευρών της κατασκευής αποτελείται από επίπεδες πλάκες, στοιχείο που πιθανόν παραπέμπει σε χρήση της κατασκευής ως θρανίο. Συνεχίστηκε η διερεύνηση του εσωτερικού της κυκλικής Δεξαμενής 3 που εντοπίστηκε το 2021. Λόγω του όγκου της επίχωσης, αποφασίστηκε να ανοιχθεί δοκιμαστική τομή πλάτους 0,50 μ. σε επαφή με το εσωτερικό της, ώστε να αποκαλυφθεί η εσωτερική όψη της τοιχοποιίας της. Σε απόσταση σχεδόν 1,5 μ. δυτικά από το νότιο άνοιγμα της και σε ελαφρώς υψηλότερο επίπεδο εντοπίστηκε τμήμα ορθογώνιου, αβαθούς κτίσματος που φαίνεται να διαιρείται σε δύο τμήματα (ανατολικό και δυτικό). Πρόκειται πιθανόν για μικρή δεξαμενή ή προλάκκιο, αλλά χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Στο Ανατολικό Συγκρότημα συνεχίστηκε η διερεύνηση του ΝΔ τμήματος του, όπου είχε ήδη αποκαλυφθεί τμήμα μεγάλου πλακόστρωτου χώρου.
Διερευνήθηκε ένα ορθογώνιο δωμάτιο νότια του πλακόστρωτου και κατέστη σαφές ότι οι χώροι του Συγκροτήματος εκτείνονται περαιτέρω νότια και ανατολικά. Σημαντικό βάρος δόθηκε στην ανασκαφή της περιοχής νότια του ναόσχημου Κτιρίου Π. Το κτίριο χρονολογείται στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. και λόγω κάτοψης και ευρημάτων μπορεί να συνδεθεί με λατρευτικές πρακτικές. Νότια του κτιρίου έχει αποκαλυφθεί τμήμα πλακόστρωτου υπαίθριου χώρου, τα όρια του οποίου δεν ήταν σαφή. Φέτος ήρθε στο φως ο περίβολος που όριζε τον χώρο αυτό από ανατολικά, και τμήμα του τοίχου που τον όριζε από νότο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η διαδοχή των φάσεων χρήσης του χώρου και τα ευρήματα από αυτόν.
Στο επίπεδο της θεμελίωσης του αρχαϊκού ανατολικού τοίχου του υπαίθριου χώρου, σε απόσταση περί τα 4 μ. νότια του Κτιρίου Π, εντοπίστηκαν 3 μαρμάρινες βάσεις, πιθανότατα από περιρραντήρια, που μπορούν να χρονολογηθούν στην ύστερη αρχαϊκή περίοδο, καθώς και σημαντική ποσότητα αρχαϊκής κεραμικής (ενεπίγραφα όστρακα, σκύφοι, λεκανίδες, όλπες κ.α.) και μεταλλικά αντικείμενα. Στα υψηλότερα ανασκαφικά στρώματα, πάνω από και νότια του αρχαϊκού τοίχου αποκαλύφθηκαν τέσσερεις τοίχοι που ορίζουν τρεις τουλάχιστον χώρους, η κεραμική από το εσωτερικό των οποίων μπορεί να χρονολογηθεί στους ύστερους κλασικούς χρόνους. Εντοπίστηκαν, επίσης, δύο μαγειρικά σκεύη στην αρχική θέση τους, στο δάπεδο των χώρων.
Η ανασκαφή διεξήχθη υπό τη διεύθυνση του Γ. Κουράγιου (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και τη συνεργασία των αρχαιολόγων Ίλιας Νταϊφά και Αλεξάνδρας Αλεξανδρίδου (Επικ. καθηγ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων). Συμμετείχαν επίσης οι Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου (ΕΙΕ, Birkbeck College), Caspar Meyer (Bard Graduate Center), Erica Angliker (ICS London) και Luigi Lafasciano, μεταπτυχιακοί φοιτητές και απόφοιτοι από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Λουίζα Πανοπούλου, Ιγνάτιος Ασσάτωφ, Μάτα Σαμιώτη, Αναστασία Μαλλικοπουλου, Δέσποινα Καπετανίδου, Χριστίνα Γιαμούζη) και το Bard Graduate Center (New York), καθώς και προπτυχιακοί φοιτητές από το College Year in Athens, το Birkbeck College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο του Sao Paolo (Βραζιλία).
Η αναστήλωσηΜετά την ολοκλήρωση της αναστήλωσης του αρχαϊκού ναού και εστιατορίου του τεμένους, και στο πλαίσιο της ανάγκης προστασίας και αποκατάστασης εν γένει του αρχαϊκού τεμένους του ιερού εκπονήθηκε και η μελέτη αποκατάστασης του Κτιρίου Δ, του τρίτου καλύτερα σωζόμενου οικοδομήματος στο ιερό, μετά το ναό και το εστιατόριο που δεσπόζει στη ΒΑ γωνία του τεμένους και ήταν άρρηκτα συνδεμένο με τις λατρευτικές πρακτικές. Χρονολογείται στο γ΄ τέταρτο του 6ου αι. π.Χ. και έχει διμερή κάτοψη με διαστάσεις 9.40μ.χ 12.50μ. Η πρόσοψη του κτιρίου αναπαρίσταται με τέσσερις κίονες εν παραστάσι και βάσει της εγκεκριμένης από το ΚΑΣ μελέτης του αρχιτέκτονα Γ. Ορεστίδη, η υπόβαση και ο στυλοβάτης της κύριας όψης του κτιρίου συμπληρώνονται με αρχαίο και νέο υλικό ώστε να τοποθετηθούν στην αρχική τους θέση οι βάσεις και οι κατώτεροι σπόνδυλοι των κιόνων του προστώου. Πέρα από την κιονοστοιχία προβλέπεται αναστήλωση σε μικρό ύψος της ανατολικής και δυτικής παραστάδας και συμπλήρωση 3 έως 6 σειρών (δόμων) μαρμάρινων λιθόπλινθων στον εσωτερικό (θυραίο) τοίχο του προστώου και περιμετρικά του κτιρίου τοποθέτηση του κατωφλιού της θύρας του σηκού, και δύο θυραίων παραστάδων. Οι αναστηλωτικές εργασίες διήρκησαν 3 εβδομάδες και πραγματοποιήθηκαν από τους εξειδεικευμένους μαρμαροτεχνίτες Β. Χατζή. Μ. Αρμάο, Γ. Σκαρή, Γ. Παλαμάρη, Λ. Ιωάννου, Γ. Κοντονικολάου. Σε αυτό το διάστημα ολοκληρώθηκε η υπόβαση του στυλοβάτη και τοποθετήθηκαν οι βάσεις των κιόνων, τοποθετήθηκε το κατώφλι του σηκού και ξεκίνησε η διαμόρφωση της νότιας πρόσοψης του κτιρίου, της βόρειας και νότιας παραστάδας.
Τόσο οι ανασκαφικές όσο και οι αναστηλωτικές εργασίες δεν θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη στήριξη των: ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ (Αθανάσιος & Μαρίνα Μαρτίνου), Ίδρυμα Π&Α Κανελλοπούλου, Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, ΔΙΚΕΜΕΣ (C.Y.A), Ίδρυμα Ι. Λάτση, Μarion Stassinopoulos, Σύλλογος «Οι Φίλοι της Πάρου» και πολλοί ιδιώτες φίλοι της ανασκαφής.
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Φίλιπποι: Στο φως εντυπωσιακό άγαλμα των ρωμαϊκών χρόνων που εικονίζει τον ΗρακλήΗ αρχαία Μεσσήνη και οι ανασκαφές του Πέτρου Θέμελη θα αποκτήσουν το μουσείο που δικαιούνταιΣτο αγαπημένο του Δίον κηδεύτηκε ο Δημήτρης Παντερμαλής- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Η 21χρονη που είναι γονιός μίας 15χρονης αντιμετωπίζει πρόβλημα με τον κόσμο – «Οι καθηγητές της δεν με παίρνουν στα σοβαρά»
- Τα έσπασαν στο Καραϊσκάκη
- Αγρίνιο: Αυτός είναι ο 28χρονος που ασελγούσε σε 4χρονο αγοράκι
- Θεσσαλονίκη: Σώθηκε από θαύμα ο φοιτητής που έπεσε στο κενό από την αίθουσα 3ου ορόφου της Νομικής
- Τα πρώτα πλάνα από τη δοκιμή βαλλιστικού πυραύλου από την Τουρκία: Μυστήριο με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του
- Είμαστε όλοι με τον Κικίλια!
- Κορονοϊός - λύματα: Η περιοχή με αλματώδη αύξηση 170% στο ιικό φορτίο
- «Εκτόξευση» κρουσμάτων κορονοϊού σε 6 περιοχές - Ανακοίνωση ΕΟΔΥ
- «Παγώνει» η Ουκρανία: Κατεστραμμένο το 30% των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας
- Παγιδευμένοι: Η Άννα και ο Δημήτρης θα βρουν ακράδαντα στοιχεία...
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Huffington Post Greece
- Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου παρασημοφόρησε προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών
- Γιατί δεκάδες πλοία που μεταφέρουν LNG παραμένουν εγκλωβισμένα στις ευρωπαϊκές ακτές
- Δεσποτικό: Ανασκαφική έρευνα στη θέση Μάντρα και αναστηλωτικές εργασίες στο ιερό του Απόλλωνα
- Θεσσαλονίκη: Φοιτητής έπεσε στο κενό από τον τρίτο όροφο της Νομικής
- Ντάνιελ Κρεγκ: Mετά τη θρυλική σκηνή με την Ελισάβετ έλαβε παράσημο από την βασιλική οικογένεια
- Τελευταία Νέα Huffington Post Greece
- Δεσποτικό: Ανασκαφική έρευνα στη θέση Μάντρα και αναστηλωτικές εργασίες στο ιερό του Απόλλωνα
- Θεσσαλονίκη: Φοιτητής έπεσε στο κενό από τον τρίτο όροφο της Νομικής
- Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου παρασημοφόρησε προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών
- Γιατί δεκάδες πλοία που μεταφέρουν LNG παραμένουν εγκλωβισμένα στις ευρωπαϊκές ακτές
- Ντάνιελ Κρεγκ: Mετά τη θρυλική σκηνή με την Ελισάβετ έλαβε παράσημο από την βασιλική οικογένεια
- Η συχνή χρήση ισιωτικών στα μαλλιά αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου της μήτρας
- Bloomberg: Η Τουρκία έκανε δοκιμή βαλλιστικού πυραύλου πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα (Βίντεο)
- Δολοφονία 12χρονης Λόλα στη Γαλλία: Η εκδίκηση προς τη μητέρα το πιθανό κίνητρο του δράστη
- Σε "κρίσιμη κατάστασή" η Ουκρανία. Κατεστραμμένο το 30% των υποδομών ενέργειας, φόβοι μαζικών μπλακ άουτ
- Κύκλωμα trafficking στο κέντρο της Αθήνας - Οι «εγκέφαλοι» έμεναν μαζί με τα θύματα
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Μεταλλάξεις κορονοϊού: «Καλπάζει» η Ομικρον 5 - Στα 31 τα κρούσματα του «Κένταυρου»
- Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Κατηγορείται για απρεπή συμπεριφορά των παικτών της
- Μετά τη συγγνώμη της Λιζ Τρας, όλα τα προβλήματα βρίσκονται μπροστά της
- Κομισιόν για φυσικό αέριο – Προτείνει μηχανισμό περιορισμού των τιμών
- ΑΕΚ: Εκτός ο Άμραμπατ με ΠΑΣ Γιάννινα λόγω θλάσης
- Ιός του Δυτικού Νείλου: 282 κρούσματα και 26 θάνατοι στην Ελλάδα
- Αυτοψία: Ανοίγει το κεφάλαιο «Θαύματα κι εξορκισμοί»
- Ρωσία: 14 οι νεκροί από τη συντριβή βομβαρδιστικού Su-34
- Handelsblatt: Ο πόλεμος και οι δυτικές κυρώσεις έχουν φέρει τη Ρωσία σε βαθιά κρίση