Μπορούν τα ζευγάρια να ξεπεράσουν την προδοσία; Τι αποκαλύπτει έρευνα

Ένας συνηθισμένος λόγος που τα ζευγάρια αναζητούν θεραπεία είναι κάποιο είδος προδοσίας στη σχέση τους. Μερικές φορές έρχονται μέσα σε λίγες εβδομάδες από το συμβάν, αλλά επίσης ζευγάρια απευθύνονται σε ειδικό πολλά χρόνια μετά την προδοσία για να ζητήσουν βοήθεια. Κάποιες περιπτώσεις αφορούν μια μεμονωμένη προδοσία που το ζευγάρι προσπαθεί να ξεπεράσει, ενώ άλλες μπορεί να περιλαμβάνουν ένα σύμπλεγμα ή επανειλημμένες προδοσίες όλα αυτά τα χρόνια. Γι’ αυτά τα ζευγάρια, η εμπιστοσύνη έχει συντριβεί από το άτομο που νόμιζαν ότι μπορούσαν να εμπιστευτούν περισσότερο. Είναι ένα από τα πιο δύσκολα

ζητήματα για να δουλέψει κάποιος στη θεραπεία ζεύγους, όπως σημειώνει η Kari Rusnak, θεραπεύτρια ζευγαριών, στο άρθρο της στο Psycology Today. Κατά μία έννοια, είναι ευκολότερο να διδάξει κάποιος ειδικός δεξιότητες επικοινωνίας σε ένα ζευγάρι που αποφεύγει τις συγκρούσεις, αλλά δεν μπορεί απλά να διδάξει την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης. Χρειάζεται χρόνος και πολλά διαφορετικά βήματα για να το επεξεργαστεί κάποιος.

Credit: 123RF

Ο ερευνητής σχέσεων John Gottman έχει εξετάσει συγκεκριμένα τη θεραπεία των εξωσυζυγικών σχέσεων και αυτή τη στιγμή ερευνά την αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών προσεγγίσεων. Με βάση προηγούμενη έρευνα, η ομάδα του ανέπτυξε το μοντέλο “Atone, Attune, Attach” (Εξιλέωση, Εναρμόνιση, Προσκόλληση). Αυτή η διαδικασία ξεκινά με τη φάση της Εξιλέωσης (Atone), στην οποία επεξεργάζεται το τραύμα του πληγωμένου συντρόφου και ο “προδότης” απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με την προδοσία χωρίς άμυνα. Αυτή η φάση μπορεί να διαρκέσει αρκετές ή πολλές συνεδρίες και δεν έχει συγκεκριμένη αρχή και τέλος.

Όταν το ζευγάρι ολοκληρώσει αυτήν τη φάση, αφιερώνει χρόνο στην οικοδόμηση της εναρμόνισης (Attune)· εργάζονται πάνω στη διαχείριση των συγκρούσεων και στην αντιμετώπιση ανθυγιεινών συμπεριφορών. Το ζευγάρι εργάζεται για την οικοδόμηση της νέας του σχέσης.

Στην τελευταία φάση – της Προσκόλλησης (Attachment) – το ζευγάρι εργάζεται για την ανοικοδόμηση της οικειότητας στη σχέση. Αυτή μπορεί να είναι μια μακρά, επώδυνη διαδικασία.

Τύποι προδοσίας και οι αντιδράσεις

Υπάρχουν διάφοροι διαφορετικοί τύποι προδοσίας στη σχέση. Υπάρχει σεξουαλική απιστία, συναισθηματική απιστία και οικονομική απιστία, καθώς και το ψέμα, η κακοποίηση και η αθέτηση υποσχέσεων. Ανεξάρτητα από τον τύπο της προδοσίας, η αντίδραση του θύματος μοιάζει αρκετά παρόμοια.

Credit: 123RF

Στη μελέτη του Holmes το 2023, βρήκε αρκετές διαφορετικές αντιδράσεις που συνήθως έχουν τα θύματα: Συχνά αναφέρθηκαν θυμός, θλίψη, πληγωμένα συναισθήματα και σύγχυση. Υπήρχε επίσης ένα θέμα έντονης επιθυμίας να κατανοηθεί γιατί συνέβη η προδοσία. Πολλοί πελάτες που έχω δει στη θεραπεία τείνουν να επικεντρώνονται σε αυτό. Φαίνεται ότι αν μπορούν να κατανοήσουν έναν λόγο για τον οποίο συνέβη, μπορεί να είναι ευκολότερο να επουλωθούν. Η μελέτη σημείωσε επίσης ότι οι συμμετέχοντες είχαν προβλήματα με την αυτοεκτίμησή τους, την ταυτότητά τους και την αυτοκριτική τους.

Μπορεί να είναι μια φυσιολογική αντίδραση να προσπαθήσει κάποιος να βρει έναν λόγο για να κατηγορήσει τον εαυτό του και κάθε προδοσία μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση. Η μελέτη βρήκε επίσης ότι η προδοσία επηρέασε τις δυναμικές της σχέσης. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν συγκρούσεις, αποσύρσεις και πώς συνέβησαν οι προσπάθειες συμφιλίωσης. Συζητήθηκαν, επίσης, οι δεξιότητες αντιμετώπισης σε αυτήν τη μελέτη και οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να αναγνωρίσουν στρατηγικές που χρησιμοποίησαν για να περάσουν μια τόσο δύσκολη περίοδο.

Συγχώρεση μετά την προδοσία

Εξετάζοντας πώς τα ζευγάρια διαχειρίζονται τη συγχώρεση και τι επιτρέπει σε ορισμένα ζευγάρια να επιδιορθώσουν τη σχέση ύστερα από μια προδοσία, οι ειδικοί προσπαθούν να βρουν τι κάνει κάποια ζευγάρια επιτυχημένα. Μια μελέτη του Finkel εξέτασε το επίπεδο της δέσμευσης ως παράγοντα. Προηγούμενη έρευνα έχει διαπιστώσει ότι μια θετική άποψη για τη σχέση πριν από την προδοσία βοηθά ένα ζευγάρι να επιδιορθώσει τη σχέση. Στη μελέτη του Finkel, ζευγάρια ερωτήθηκαν σχετικά με τις εμπειρίες τους με την προδοσία στη σχέση. Βρήκαν ότι οι υψηλότερες βαθμολογίες δέσμευσης συσχετίζονταν με υψηλότερη αναφερόμενη συγχώρεση.

Όπως αναφέρει η Kari Rusnak, τα ζευγάρια που έχουν υψηλότερο επίπεδο δέσμευσης τείνουν να εκτιμούν περισσότερο τη δέσμευση. Ακόμη και όταν πληγωθούν, αυτά τα ζευγάρια τείνουν να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια για να επιδιορθώσουν τα πράγματα λόγω της αξίας που αποδίδουν στο να παραμείνουν μαζί.

Credit: 123RFΜπορείτε να επουλωθείτε από την προδοσία;

Γνωρίζουμε ότι είναι σκληρή δουλειά να επιδιορθώσετε μια σχέση ύστερα από μια προδοσία. Είναι σημαντικό να την αντιμετωπίσετε το συντομότερο δυνατό, πράγμα που σημαίνει να ενημερώσετε τον σύντροφό σας αν την ανακαλύψετε αντί να περιμένετε να σας πει αυτός, και να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια το συντομότερο δυνατό. Τα ζευγάρια που προσπαθούν να αγνοήσουν την προδοσία ή να την αποφύγουν επειδή είναι τόσο επώδυνη, τείνουν να δυσκολεύονται περισσότερο να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στη σχέση τους.

Πολλοί άνθρωποι φοβούνται το τέλος της σχέσης, αλλά έχετε καλύτερες πιθανότητες να μείνετε μαζί αν ξεκινήσετε τη διαδικασία της ειλικρίνειας το συντομότερο δυνατό. Όσο περισσότερο καιρό οι πληροφορίες κρατούνται κρυφές από τον σύντροφό σας, τόσο πιο δύσκολο μπορεί να είναι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.