Πώς «πέφτει» ένας πρόεδρος των ΗΠΑ; Η διαδικασία που ξεκίνησε και τα βήματα ως το τέλος

Η έναρξη έρευνας κατά του προέδρου Τραμπ για παραπομπή σε δίκη, για την υπόθεση του Τζο Μπάιντεν, πυροδότησε έναν νέο κύκλο πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων. Όμως τα βήματα που ακολουθούν είναι πολλά, και η πιθανότητα να φτάσει η υπόθεση ως το οβάλ γραφείο δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη.

Σύμφωνα με το CNBC, το Άρθρο 2, Εδάφιο 4 του Συντάγματος των ΗΠΑ περιλαμβάνει πρόβλεψη για την καθαίρεση, αναφέροντας πως ο πρόεδρος μπορεί να εκπέσει του

αξιώματός του «ύστερα από παραπομπή και καταδίκη για προδοσία, δωροδοκία ή άλλα σοβαρά εγκλήματα και πλημμελήματα».

Αυτό το «σοβαρά εγκλήματα και πλημμελήματα» αφήνει μεγάλο περιθώριο στο Κογκρέσο να απαγγείλει κατηγορίες κατά του προέδρου και θα ήταν η πιθανότερη αιτιολόγηση για την παραπομπή του Τραμπ σε δίκη.

Σε αντίθεση με μια κανονική δικαστική διαδικασία, η παραπομπή του προέδρου είναι μια διαδικασία που γίνεται αποκλειστικά στο Κογκρέσο. Τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων ενεργούν ως εισαγγελείς, οι γερουσιαστές ως ένορκοι, και προεδρεύει ο πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων εκκινεί τη διαδικασία, κατηγορώντας τον για τουλάχιστον ένα από τα τρία προαναφερθέντα αδικήματα. Οποιοδήποτε μέλος της Βουλής, ασχέτως κόμματος, μπορεί να προτείνει κατηγορίες. Στη συνέχεια, αρκεί μόνο μια απλή πλειοψηφική ψήφος για να ξεκινήσει η διαδικασία.

Μια απλή πλειοψηφία στη Βουλή θα καθορίσει επίσης το αν θα παραπεμφθεί σε δίκη ο πρόεδρος. Όμως, η καταδίκη του προέδρου μπορεί να γίνει μόνο στη Γερουσία. Για να συμβεί αυτό, τουλάχιστον τα δυο τρίτα της Γερουσίας, ή 67 μέλη, πρέπει να ψηφίσουν υπέρ της καταδίκης του προέδρου, με αποτέλεσμα την καθαίρεσή του από το αξίωμά του. Αυτή τη στιγμή, η Γερουσία απαρτίζεται από 53 Ρεπουμπλικάνους, 45 Δημοκρατικούς και δυο ανεξάρτητους που συνήθως ψηφίζουν ό,τι και οι Δημοκρατικοί.

Οι μόνοι δύο πρόεδροι των ΗΠΑ που έχουν παραπεμφθεί σε δίκη ήταν οι πρόεδροι Άντριου Τζόνσον και Μπιλ Κλίντον. Κανένας πρόεδρος, όμως, δεν έχει καταδικαστεί και καθαιρεθεί. Ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, η θητεία του οποίου έληξε λόγω του σκανδάλου Watergate, παραιτήθηκε από το αξίωμά του πριν φτάσει σε ψηφοφορία το ζήτημα της παραπομπής του.

Η παραπομπή σε δίκη και επιτυχής καθαίρεσή του δεν απαλλάσσει έναν πρόεδρο από τις όποιες κατηγορίες για εγκλήματα που μπορεί να τέλεσε πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την προεδρία του. Θα μπορούσε και πάλι να αντιμετωπίσει ποινική δίωξη και να καταλήξει στην φυλακή αν οι κατηγορίες είναι αρκετά σοβαρές.

Αν η παραπομπή του Τραμπ καταλήξει σε απομάκρυνσή του από το αξίωμά του, τότε την θέση του θα αναλάβει ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς για το υπόλοιπο της θητείας του, που λήγει στις 20 Ιανουαρίου του 2021.