Το μέλλον θέλει επενδύσεις και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό

Οι σύγχρονες κοινωνίες προετοιμάζονται για το μέλλον αποταμιεύοντας και επενδύοντας σε παραγωγικές υποδομές. Το επίπεδο διαβίωσης σε μια κοινωνία ήταν, είναι και θα είναι στο μέλλον συνάρτηση της καθαρής συσσώρευσης υλικών και άυλων παγίων κεφαλαίων σε εργοστάσια, μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, σπίτια, κτίρια, πνευματικά δικαιώματα, προϊόντα έρευνας και ανάπτυξης κ.λπ., αλλά και, όπως δείχνει η πρόσφατη εμπειρία, σε συσσώρευση ψηφιακών δεδομένων, πληροφοριών κ.ο.κ. Δεν είναι τυχαίο που εταιρείες όπως η Google, η Amazon,

η Facebook, η Apple και η Netflix κυριαρχούν σε χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση, ενώ μαζί με άλλες όπως η Airbnb, η Uber κ.λπ. φέρνουν επανάσταση στον τρόπο παροχής υπηρεσιών στους καταναλωτές, αλλά και οργάνωσης της εργασίας για τους εργαζομένους.

Στην περίπτωσή μας, για να καλυφθεί το επενδυτικό κενό των περίπου 100 δισ. ευρώ που προκάλεσε η κρίση, οι επενδύσεις πρέπει πρακτικά να διπλασιαστούν από το 12% του ΑΕΠ σήμερα στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 20% του ΑΕΠ, ας πούμε, σε βάθος μιας 10ετίας. Μόνο έτσι μπορεί να επιστρέψει η χώρα σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οταν έχουν μειωθεί οι επενδύσεις κατά 60%, χρειάζεται αύξηση 150% για να επανέλθουν στα προηγούμενα επίπεδα. Αυτό είναι εφικτό αρκεί να δοθεί ώθηση στην ιδιωτική πρωτοβουλία με φορολογικά κίνητρα υπεραποσβέσεων και με γενναία μείωση της φορολόγησης της εργασίας, με πραγματικά ταχείες, αλλά και απρόσκοπτες διαδικασίες αδειοδότησης στρατηγικών επενδύσεων και με προσέλκυση ξένων επενδυτών για εγκατάσταση επιχειρήσεων στη χώρα μας (και όχι μόνο για εξαγορές και συγχώνευση). Για να γίνουν αυτά απαιτείται η δημόσια διοίκηση και το πολιτικό σύστημα να αντιδράσουν άμεσα. Αν δεν αλλάξουμε, μας περιμένουν περιθωριοποίηση και φτωχοποίηση σε ένα τεχνολογικό μέλλον που έρχεται γρηγορότερα απ' όσο μπορεί κανείς να φανταστεί, με δεδομένες τις δημογραφικές εξελίξεις που είναι πλέον δύσκολο να ανατραπούν.

Πέραν των επενδύσεων σε παραγωγικά μέσα, μια κοινωνία πρέπει να προετοιμάζεται για το μέλλον επενδύοντας και σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Οπως είναι οι επενδύσεις στην Παιδεία και την Υγεία, που εφοδιάζουν με δεξιότητες και επιμηκύνουν τα ωφέλιμα χρόνια του πληθυσμού ώστε οι άνθρωποι να είναι δημιουργικοί και να αξιοποιούν στο μέγιστο τις δυνατότητές τους. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι να τελειώνουν Eπαγγελματική, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι να χρησιμοποιούν δομές διά βίου μάθησης ώστε οι δεξιότητές τους να μη χάνουν την αξία τους στην αγορά με την πάροδο του χρόνου και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και να μην αποθαρρύνονται.

Μια καλή κοινωνία προσπαθεί, επίσης, να διατηρήσει την υγεία του πληθυσμού σε όσο το δυνατόν υψηλότερο επίπεδο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και τη φαρμακευτική παρέμβαση θα συνεχίσουν να οδηγούν την κούρσα της αναβαθμισμένης υγείας για όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι δεν χρειάζεται να αναλάβουμε δράσεις για να περιορίσουμε τις βλαπτικές συνήθειες ή συμπεριφορές του καπνίσματος και της παχυσαρκίας, που ευθύνονται για πολλά από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός.

Ο πληθυσμός γερνάει και με τη γήρανση έρχονται μεγάλα δημοσιονομικά βάρη για συντάξεις, περίθαλψη, μακροχρόνια φροντίδα κ.ο.κ. Ολα αυτά είναι πόροι που βγαίνουν αναγκαστικά από την τρέχουσα αποταμίευση με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, αναλόγως του αν υπάρχει συσσωρευμένο απόθεμα δημόσιας συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, που στη χώρα μας είναι άγνωστη έννοια, μια και όλα έγιναν κατανάλωση για τις τρέχουσες γενιές. Η κοινωνία μας πρέπει να κάνει τις δύσκολες επιλογές σήμερα αν θέλουμε να κερδίσουμε το αύριο. Οι επενδύσεις, λοιπόν, σε ανθρώπινο κεφάλαιο είναι εκ των ων ουκ άνευ για να διαφυλάξουμε το επίπεδο της ευημερίας του πληθυσμού στο μέλλον.

*Ο Μιχάλης Μασουράκης είναι Οικονομολόγος και υποψήφιος ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας