Στο... πάτωμα η επιμήκυνση του χρέους: μόνο 3 χρόνια

Των Κωστή Πλάντζου, Αργύρη Παπαστάθη

Στη χειρότερη δυνατή «λύση» για το χρέος οδεύει χωρίς περιθώρια ελιγμών η κυβέρνηση μετά τη διάσταση απόψεων ανάμεσα στη Γερμανία και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για το θέμα που καίει την Ελλάδα τη δεκαετία των μνημονίων.

«Εκτός

αγορών, με μη βιώσιμο χρέος και χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Αυτό είναι το σκηνικό που διαμορφώνει η πρόταση του Βερολίνου για την Ελλάδα μετά τις 20 Αυγούστου», λέει στο «ΘΕΜΑ» διπλωματικός παράγοντας που παρακολουθεί τις εξελίξεις. Το Μέγαρο Μαξίμου την αποδέχεται ασμένως κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία. Στο όνομα της λεγόμενης «καθαρής εξόδου» η Γερμανία, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, επιθυμεί να «κλειδώσει» την Ελλάδα σε μια υγειονομική ζώνη ως το 2022 πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων το (γαλλικό) κλειδί για τη μείωση του χρέους.

Ετσι, ακόμη κι αν δεν μπορούμε να δανειστούμε όπως σήμερα, δεν θα... χρειάζεται να δανειστούμε τα επόμενα δύο με τρία χρόνια διότι το μόνο που επιτυγχάνει η σχεδιαζόμενη παρέμβαση στο χρέος είναι να μειώνει (ως και να εκμηδενίζει) τις ανάγκες εξυπηρέτησής του σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ώστε να αρκεί το δημοσιονομικό μαξιλάρι που γεμίζει με τις τελευταίες δόσεις από τον ESM, τα λεφτά των νοσοκομείων και άλλων φορέων του Δημοσίου.

Κάπως έτσι η πολυθρύλητη «φιλόδοξη αναδιάρθρωση» που θα βοηθούσε την επάνοδο στις αγορές μετατίθεται για την επόμενη δεκαετία. Τι έχει συμβεί; Η πρόταση του Βερολίνου για τα δάνεια του EFSF (του δεύτερου μνημονίου) ύψους 130 δισ. ευρώ είναι η επιμήκυνσή τους κατά μόλις 3 έτη (!) αντί για 15 που ζητούν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ.

Η κυβέρνηση ζητούσε στην αρχή επιμήκυνση κατά 10 έτη, στη συνέχεια πέρασε το μήνυμα ότι θα δεχόταν και 8 και την περασμένη Πέμπτη κατέβασε ακόμη περισσότερο -μέσω διαρροής στο Reuters- τον πήχη των προσδοκιών. Τι λέει όμως η επίμαχη αναφορά; Αμέσως μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων στο Washington Group στο Παρίσι, η κυβέρνηση διεμήνυσε μέσω του Reuters ότι θα μπορούσε να δεχτεί τελικά αυτό που πρότεινε το Βερολίνο και δεν δέχτηκαν το ΔΝΤ και η ΕΚΤ. Κυβερνητικός αξιωματούχος ανέφερε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ότι «το ΔΝΤ θέλει μέτρα ελάφρυνσης που πηγαίνουν πέραν αυτών που προτίθεται να δώσει το Εurogroup, αλλά με βάση την ανάλυσή μας δεν τα χρειαζόμαστε»...

Αυτό όμως που έρχεται αναιρεί και την απόφαση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου του 2017, η οποία περιελάμβανε αναφορά στο λεγόμενο «γαλλικό κλειδί» («η αλλαγή στις συνθήκες των δανείων του EFSF θα λάβουν χώρα βάσει ενός ειδικού μηχανισμού στήριξης της ανάπτυξης που θα συμφωνηθεί») και προέβλεπε επίσης το εξής: «Το Eurogroup είναι έτοιμο να εφαρμόσει, χωρίς καμία προκατάληψη αναφορικά με την τελική έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, παράταση του μέσου χρόνου ωρίμασης του δανείου του EFSF αλλά και των επιτοκίων μεταξύ 0 και 15 ετών». Τελικώς, αντί να προσεγγίσουμε το 15 θα βρεθούμε ελέω Βερολίνου πιο κοντά στο μηδέν…

Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο του 2012 η απόφαση του Eurogroup προέβλεπε «επιμήκυνση της ωρίμασης των δανείων του EFSF κατά 15 έτη». Το μηδέν ή τα τρία χρόνια που δίνει σήμερα το Βερολίνο και η κυβέρνηση το συζητάει δεν υπήρχαν καν ως επιλογή. Επιπλέον, ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας (νυν διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας) έχει προτείνει στον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο την κεφαλαιοποίηση των πληρωμών τόκων προς τον EFSF για την περίοδο 2022-2041 και τη σταδιακή αποπληρωμή τους εντόκως σε ορίζοντα εικοσαετίας, κάτι που ισοδυναμεί με μετάθεση των τόκων μεσοσταθμικά κατά 8,5 χρόνια. Ούτε αυτό φαίνεται στον ορίζοντα.

Τυπικά το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει, αλλά μάλλον δεν μπορούμε να περιμένουμε ανατροπή. Μετά τις συναντήσεις των ηγετών του G7 το Σαββατοκύριακο, η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ θα βρεθεί στις 12 Ιουνίου στη Γερμανία και στις 21 στο Eurogroup. Τα νέα ορόσημα ενδέχεται, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, να δώσουν συνέχεια στο θρίλερ των διαπραγματεύσεων, αλλά -κακά τα ψέματα- οι πιθανότητες για μια ριζική λύση που θα επιτρέψει στο ΔΝΤ να δηλώσει ότι ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο και θα «ανοίξει» τις αγορές για την Ελλάδα είναι ελάχιστες.

Κάπως έτσι η χώρα θα βρεθεί τυπικά εκτός μνημονίου (αλλά με μνημονιακού τύπου όρους και προϋποθέσεις - conditionality) και σούπερ λιτότητα ως το 2022 και ταυτοχρόνως εκτός αγορών λόγω χρέους, χαμηλής αξιοπιστίας στην υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και εσχάτως ελέω Ιταλίας. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου εκτινάχθηκε αυτή τη βδομάδα στο 4,6%, όσο ήταν δηλαδή όταν λαμβάνονταν οι πρώτες αποφάσεις για την ένταξη στον υπό δημιουργία τότε μηχανισμό στήριξης το 2010. Μέσα σε αυτό το σκηνικό η κυβέρνηση επιμένει στη λεγόμενη «καθαρή έξοδο» και υποστηρίζει ότι «φεύγει το ΔΝΤ», το οποίο όμως μένει ως τεχνικός σύμβουλος για την επιτήρηση της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων - αυτό επιβεβαίωσε την Πέμπτη από την Ουάσινγκτον ο εκπρόσωπός του Τζέρι Ράις.