Στενεύουν τα περιθώρια για συμφωνία στο Eurogroup της επόμενης Δευτέρας

του Αργύρη Παπαστάθη

Στην κόψη του ξυραφιού κινούνται οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς, καθώς απομένουν μόλις επτά ημέρες για το Eurogroup της επόμενης Δευτέρας, 20 Φεβρουαρίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία (κάποιοι στην Κομισιόν το θεωρούν πια δεδομένο) τότε η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) κατά τη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις 9 Μαρτίου.

Μετά το πεντάωρο

ραντεβού της Παρασκευής στις Βρυξέλλες ανάμεσα στο οικονομικό επιτελείο και κορυφαίους παράγοντες της Ευρωομάδας, πηγές του Μαξίμου έλεγαν την Κυριακή ότι «οι Θεσμοί δεν αναμένονται στην Αθήνα ούτε τη Δευτέρα, ούτε την Τρίτη χωρίς βέβαια να αποκλείονται και εκπλήξεις...». Ο ίδιος αξιωματούχος τόνιζε ότι δεν έγιναν τηλεδιασκέψεις στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Βεβαίως, όσο τα περιθώρια στενεύουν τα σενάρια δίνουν και παίρνουν. Αν χαθούν τα ορόσημα του Eurogroup (20 Φεβρουαρίου) και της συνεδρίασης της ΕΚΤ (9 Μαρτίου) το επόμενο ζευγάρι συνεδριάσεων αργεί πολύ. Προγραμματισμένο Eurogroup υπάρχει πια 20 Μαρτίου, ενώ η ΕΚΤ θα αποφασίσει εκ νέου για τη νομισματική πολιτική στις 27 Απριλίου, έντεκα ημέρες μετά το Πάσχα.

Όπως ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος αν δεν επέλθει συμφωνία ως την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου το επερχόμενο Eurogroup θα αποβεί άκαρπο. Στην κυβέρνηση απαντούν ότι υπάρχει ακόμα μια τελευταία ευκαιρία, προσβλέποντας ίσως σε νέα συνάντηση (ή και έκτακτο Eurogroup;) πριν τις 9 Μαρτίου και τις αποφάσεις της ΕΚΤ.

Σε κάθε περίπτωση η καθυστέρηση που παρατηρείται εντείνει την αβεβαιότητα ιδίως μετά την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που επεσήμανε τον κίνδυνο νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Τυχόν απώλεια του QE θα στερήσει από τα πιστωτικά ιδρύματα την πολυπόθητη ανάσα και ήδη απειλεί να ρίξει έξω τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού για την ανάπτυξη και τα φορολογικά έσοδα το 2017.

Τι ζητάνε, τι δίνουν

Η απαίτηση των Θεσμών για να επιστρέψουν στο Hilton είναι η αποδοχή από την ελληνική πλευρά του αιτήματος του ΔΝΤ για μέτρα 3,6 δισ. ευρώ από την περικοπή του αφορολόγητου και των συντάξεων τη διετία 2018-19. Η ελληνική πλευρά φέρεται να δίνει τη μείωση του αφορολόγητου σταδιακά από το 2018 αλλά ζητεί η περικοπή της «προσωπικής διαφοράς» στις συντάξεις από το 2019 να μην νομοθετηθεί προκαταβολικά αλλά να προβλέπεται μόνο στο πλαίσιο της παράτασης του γνωστού δημοσιονομικού «κόφτη».

Το αντίβαρο στην προκαταβολική νομοθέτηση είναι η λεγόμενη «ρήτρα ακύρωσης», η δυνατότητα να μην εφαρμοστούν κάποια μέτρα αν πιαστεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά. Επιπλέον ανοίγει παράθυρο φοροελαφρύνσεων αν υπάρξει υπέρβαση του στόχου, ενώ η μεγάλη εικόνα για την ελληνική πλευρά είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Στριμωγμένος ο Τσακαλώτος

Σε πολιτικό επίπεδο το ανέβασμα των τόνων από τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα με βολές κατά του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συντηρεί στα μάτια των αναλυτών το σενάριο της ρήξης και των εκλογών πέραν του βασικής εκδοχής που παραμένει η επίτευξη συμφωνίας το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου. Ο Πρωθυπουργός, μιλώντας το Σάββατο στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, έστειλε το μήνυμα ότι «η αξιολόγηση θα κλείσει».

Την Κυριακή ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε από το ίδιο βήμα ότι «η διαπραγματευτική ομάδα δεν έχει λεύκη επιταγή» και ότι «οι αποφάσεις είναι συλλογικές». Στην ομιλία του κατηγόρησε τον Πόουλ Τόμσεν του ΔΝΤ ότι στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρεται για τα πλεονάσματα αλλά τα χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης για γίνουν κι άλλες μεταρρυθμίσεις σε αφορολόγητο και συνταξιοδοτικό.

Ο υπουργός Οικονομικών αισθάνεται έντονα την πίεση τόσο από τους Θεσμούς όσο και από το εσωτερικό του κόμματός του. Τυχόν μείωση του αφορολόγητου από τις 8.636 στις 6.000 ευρώ θα φέρει επιβαρύνσεις ως 600 ευρώ για χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους. Το μέτρο θα φέρει σε δύσκολη θέση τον κ. Τσακαλώτο καθώς τον Απρίλιο του 2016 είχε απειλήσει ανοιχτά με παραίτηση αν το αφορολόγητο υποχωρήσει κάτω από τις 9.100 ευρώ.

Για το ίδιο θέμα κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου ανέφερε προ ημερών: «Όταν στενεύει ο κύκλος, τελειώνει ο χρόνος και φτάνει η ώρα των δύσκολων αποφάσεων, επικρατεί πανικός και επιχειρείται μετάθεση ευθυνών. Εκεί στριμώχνεται ο Ευκλείδης και ζητεί νομιμοποίηση και συμμετοχή στην πολιτική ευθύνη από την πλευρά του Πρωθυπουργού και των υπολοίπων».

Μητσοτάκης με Μέρκελ, Σόιμπλε

Στο κάδρο των εξελίξεων μπαίνει ασφαλώς και το σημερινό ραντεβού του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. Αύριο Τρίτη αναμένεται συνάντηση Μητσοτάκη-Σόιμπλε στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών.