Πρώην στέλεχος ΔΝΤ: Η Ιταλία δεν έπρεπε ποτέ να μπει στο ευρώ

«Η Ιταλία δεν έπρεπε ποτέ να έχει μπει στο ευρώ» είναι ο τίτλος του άρθρου του πρώην στελέχους του ΔΝΤ και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, Ashoka Mody, που δημοσιεύτηκε στο MarketWatch.

Ο καθηγητής σχολιάζει τις αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων που εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά, βυθίζοντας ενδεχομένως την Ιταλία και την ευρωζώνη σε μια ανεξέλεγκτη κρίση.

«Η Ιταλία δεν είναι απλά μια χώρα που με μεγάλα προβλήματα, είναι και

μια μεγάλη χώρα.
Ο χαοτικός της τραπεζικός τομέας είναι ο τρίτος μεγαλύτερος της ευρωζώνης, ακολουθώντας την Γαλλία και τη Γερμανία» επισημαίνει ο ίδιος τονίζοντας ότι «μια ιταλική κρίση θα μπορούσε να καταστρέψει γρήγορα τις άμυνες που έχουν δημιουργήσει οι αρχές της ευρωζώνης». Ωστόσο, όπως σχολιάζει αυτό δεν ήταν απαραίτητο.

Στη δεκαετία του 1990, οι προσεκτικοί παρατηρητές αντιλήφθηκαν ότι η Ιταλία δεν άνηκε στην ευρωζώνη. Η Ιταλία δεν έπρεπε να εγκαταλείψει τη δική της νομισματική πολιτική και νόμισμα, τη λιρέτα.

Πάνω από τρεις δεκαετίες, μεταξύ 1970 και 1999, η λιρέτα είχε χάσει σταθερά περισσότερο από το 80% της αξίας σε σχέση με το γερμανικό μάρκο.

Καθώς πλησίαζε η νέα χιλιετία, η Ιταλία ήταν εκτός ανταγωνισμού από τις αναδυόμενες οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης και ακόμη πιο δραματικά από την Κίνα. Μην έχοντας τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή της, η Ιταλία θα χρειαζόταν περισσότερες υποτιμήσεις της λιρέτας.

Παρ' όλα αυτά, οι κορυφαίοι οικονομολόγοι της Ιταλίας αλλά και οικονομικοί αξιωματούχοι ήταν υπέρ της ένταξης στην ευρωζώνη.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι Ευρωπαίοι μελετητές Kenneth Dyson και Kevin Featherstone λένε ότι ο Mario Draghi, ο οποίος τότε ήταν γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας, πίστευε ακράδαντα ότι το ευρώ θα επέβαλε την πειθαρχία στις ιταλικές κυβερνήσεις.
Τελικά η Ιταλία μπήκε στην ευρωζώνη τον Ιανουάριο του 1999.

Οι κυβερνήσεις της όμως δεν κατάφεραν να επιλύσουν τα προβλήματα της χώρας.
«Η παγκόσμια κρίση μεταξύ 2007 και 2009 και μετά η κρίση της ευρωζώνης του 2011-2013 γιγάντωσε τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές αδυναμίες.

Το βασικό ελάττωμα του ευρώ ήρθε στο προσκήνιο: μια ενιαία νομισματική πολιτική δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει για την ισχυρή οικονομία της Γερμανίας και για μια όλο και πιο αποδυναμωμένη ιταλική οικονομία.

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η ΕΚΤ υιοθέτησε μια πολύ αυστηρότερη στάση στη νομισματική πολιτική σε σχέση με τη Fed ή την Τράπεζα της Αγγλίας.

Μέχρι τα μέσα του 2011, εν μέσω υπερβολικής δημοσιονομικής λιτότητας που ζήτησαν οι αρχές της ευρωζώνης, η Ιταλία χρειαζόταν απεγνωσμένα χαλαρή νομισματική πολιτική και μεγάλη υποτίμηση του ευρώ» επισημαίνει στο άρθρο του ο Mody.

Το λάθος της ΕΚΤ

Αντ' αυτού, η ΕΚΤ έκανε ένα ιστορικό λάθος στις 7 Ιουλίου του 2011, αυξάνοντας τα επιτόκια κάτι επέφερε τον πανικό στις αγορές.

Μεταξύ του 2011 και του 2012, η χρηματοπιστωτική αναταραχή βασίλευε στο μεγαλύτερο μέρος της ευρωζώνης, κυρίως στην Ισπανία και την Ιταλία.

«Η Ιταλία δεν ξεπέρασε ποτέ αυτό το τραύμα. Τον Ιούλιο του 2012, ο Draghi της ΕΚΤ προσπάθησε να θεραπεύσει τις πληγές υποσχόμενος ότι "θα κάνει ό,τι χρειαστεί" για να σώσει τις χώρες της ευρωζώνης» σχολιάζει το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ.

Αν και οι αγορές ηρέμησαν, οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων παρέμειναν υψηλές, γεγονός που, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική λιτότητα, βύθισε την ιταλική οικονομία σε ύφεση.

Πάντως, ο Mody προειδοποιεί ότι εάν η Ιταλία βυθιστεί σε κρίση η ΕΚΤ δεν έχει όπλα να την υπερασπιστεί.

Κατ' αρχήν, η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει απεριόριστες ποσότητες ιταλικών ομολόγων, γεγονός που θα μειώσει τα επιτόκια και θα απομακρύνει την κρίση.

Ωστόσο, η ΕΚΤ κατέχει περίπου το ένα τέταρτο των ομολόγων της ιταλικής κυβέρνησης και θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο μεγάλων ζημιών σε περίπτωση ιταλικού default.