Ουραγοί στη... δίκαιη ανάπτυξη

Του Στέλιου Μορφίδη

Τελευταία στην κατάταξη των χωρών με βάση τον δείκτη δίκαιης ανάπτυξης (Inclusive Development Index, IDI), που από πέρυσι καταρτίζει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) ως καλύτερη αποτύπωση της οικονομικής κατάστασης και των ανισοτήτων που υπάρχουν, βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα η χώρα μας κατατάσσεται στην 29η θέση μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών με τον σχετικό δείκτη να καταγράφει

μία πολύ μικρή βελτίωση και απ' τις 3,68 μονάδες πέρυσι να έχει αυξηθεί στις 3,70 μονάδες. Μία επίδοση ωστόσο που δεν πιάνει καν το μ.ο. των αναδυόμενων οικονομιών που συμμετέχουν στην έρευνα!

Σύμφωνα με την έρευνα η Ελλάδα είναι η μόνη αναπτυγμένη χώρα που εξακολουθεί να καταγράφει μείωση της αποταμίευσης εκ μέρους των νοικοκυριών (-7,4%) και μία από τις τρεις (μαζί με Ιταλία και Φινλανδία) που καταγράφει μείωση του κατα κεφαλήν ΑΕΠ (-1,4%, στα 22.736 δολ.). Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία καταγράφεται αύξηση 0,7% σε σχέση με ένα χρόνο πριν της τάσης αύξησης της φτώχειας.

Στην πρώτη θέση μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομιών στις μετρήσεις για τη «δίκαιη ανάπτυξη» βρίσκεται η Νορβηγία με επίδοση 6,08, ακολουθούμενη από την Ισλανδία, το Λουξεμβούργο και την Ελβετία ενώ στην 28η θέση είναι η Πορτογαλία και στην 27η η Ιταλία.

Ο δείκτης δίκαιης ανάπτυξης προκύπτει από τη βαθμολογία κάθε χώρας σε έναν αριθμό επιμέρους δεικτών, που αφορούν στην ανάπτυξη, τις κοινωνικές ανισότητες και τη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών. Όσον αφορά στην ανάπτυξη, λαμβάνονται υπόψη το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η παραγωγικότητα της εργασίας, το προσδόκιμο υγιούς ζωής και το ποσοστό της απασχόλησης.

Για τις κοινωνικές ανισότητες λαμβάνονται υπόψη η εισοδηματική ανισότητα, το ποσοστό της φτώχειας, η ανισότητα στον πλούτο και το μέσο εισόδημα (median income), ενώ για τη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών λαμβάνονται υπόψη, μεταξύ άλλων, η αποταμίευση (ως ποσοστό του ΑΕΠ), το δημόσιο χρέος (ως ποσοστό του ΑΕΠ) και η σχέση του ΑΕΠ με την κατανάλωση άνθρακα. Το WEF σημειώνει ότι ο νέος δείκτης δίκαιης ανάπτυξης παρέχει μία πιο συνολική αξιολόγηση του επιπέδου ανάπτυξης των χωρών από τον συμβατικό δείκτη του κατά κεφαλήν Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

Όπως σημειώνουν οι συντάκτες της έρευνας, τα στοιχεία που προέκυψαν απ' την φετινή έρευνα καταδεικνύουν ότι η ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ δεν μπορεί να είναι από μόνη της βάση για τη επίτευξη κοινωνικοοικονομικής προόδου και αύξηση του μέσου όρου των επιπέδων διαβίωσης. Αν και σχεδόν το σύνολο των ανεπτυγμένων οικονομιών (πλην τριών, εκ των οποίων και η Ελλάδα) είδαν το ΑΕΠ τους να αυξάνεται την τελευταία πενταετία εν τούτοις μόλις 10 στις 29 σημείωσαν καθαρή πρόοδο στο μέτωπο της δίκαιης ανάπτυξης. 10 χώρες είχαν οπισθοδρόμηση και οι υπόλοιπες τρεις παρέμειναν σταθερές. Γι αυτό και οι συντάκτες της έρευνας επισημαίνουν ότι οι επιχειρηματικοί και πολιτικοί ηγέτες δεν θα πρέπει να περιμένουν ότι η υψηλότερη ανάπτυξη θα λειτουργήσει ως πανάκεια στα κοινωνικά προβλήματα, όπως αυτά που αντιμετωπίζουν οι νέες γενιές και τα οποία τα τελευταία χρόνια έχουν πυροδοτήσει αναταραχές σε πολλές χώρες.