Μεγάλες ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία, πίσω από τη συνάντηση Τσίπρα - Νετανιάχου

του Διαμαντή Σεϊτανίδη

Αν και βρέθηκε στη Βουλγαρία για την τετραμερή Σύνοδο βαλκανικών κρατών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία) ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε στη Βάρνα με τον ομόλογό του από το Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Η συνάντηση των δυο ανδρών κυριαρχήθηκε από τα νέα πεδία συνεργασίας, κυρίως τα ενεργειακά, καθώς η στρατηγική συμπόρευση Ελλάδας-

Ισραήλ απποτελεί μια από τις πιο σημαντικές, αν όχι τη σημαντικότερη, ανατροπές υπέρ του ελληνικού ειδικού βάρους στη διεθνή σκακιέρα, τα τελευταία χρόνια.

Πίσω από τις συνομιλίες για τον αγωγό, υπάρχει μια πολυεπίπεδη οικονομική σχέση Ελλάδας- Ισραήλ, η οποία συνεχώς διευρύνεται κι εμβαθύνεται.

Οι ελληνοισραηλινές οικονομικές σχέσεις, αν και χαρακτηρίζονται από ένα σύντομο ιστορικό βάθος, προσφέρουν δυνατότητες ευρείας συνεργασίας τόσο στο εμπορικό και το επενδυτικό κομμάτι, όσο και στους τομείς του τουρισμού, του πολιτισμού και, φυσικά, της ενέργειας. Αυτό που χρειάζεται απ' την πλευρά της πολιτείας, λένε όσοι επενδύουν στις διμερείς οικονομικές σχέσεις είναι να αρθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Ελλάδα και Ισραήλ διατηρούν επισήμως διπλωματικούς δεσμούς απ' το 1990, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγνώρισε την κρατική υπόσταση του Ισραήλ. Καθ'όλη την δεκαετία του '90 οι σχέσεις των δύο χωρών βελτιώνονταν συνεχώς, με επισκέψεις Ελλήνων υπουργών Εξωτερικών στο Ισραήλ που έφτασαν στην υπογραφή μιας σειράς συμφωνιών συνεργασίας σε θέματα άμυνας, εμπορίου, τουρισμού, πολιτισμού και τεχνολογίας. Αφορμή για την αναθέρμανση των ελληνοισραηλινών σχέσεων αποτέλεσαν το 2010 τα γεγονότα με το στολίσκο της Γάζας, που όξυναν σε επικίνδυνο βαθμό της ισραηλινοτουρκικές σχέσεις. Περαιτέρω, η ανησυχία του Ισραήλ για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η μερική αποστασιοποίηση της Ελλάδας απ' τον αραβικό κόσμο, αλλά και οι προοπτικές συνεργασίας που δημιουργήθηκαν στον ενεργειακό τομέα μετά τις ανακαλύψεις σημαντικών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο (Κύπρος, Ισραήλ) έδωσαν νέα ώθηση στους διπλωματικούς δεσμούς των δύο χωρών.

Ανθεί η οικονομία του Ισραήλ

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Ισραήλ, οι άμεσες ξένες επενδύσεις το 2017 έφτασαν στο επίπεδο- ρεκόρ των $19 δισ. σημειώνοντας μεγάλη αύξηση συγκριτικά με το 2015 και 2016 όπου είχαν ανέλθει στα $11,2 δισ. και $11,9 δισ. αντίστοιχα.

Από τους πρώτους μήνες του έτους συνεχίστηκε η αυξητική τάση των άμεσων ξένων επενδύσεων με προφανείς θετικές συνέπειες στην οικονομία του Ισραήλ. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με την προώθηση ξένων άμεσων επενδύσεων των Ισραηλινών στο εξωτερικό είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία πλεονάσματος στις καθαρές άμεσες ξένες επενδύσεις, κυρίως από την εισροή ισραηλινών επενδυτικών κεφαλαίων.

Στις επενδύσεις αυτές, συμπεριλαμβάνονται οι εξαγορές της εταιρείας ΜOBILYE από την INTEL η οποία ανήλθε στα $15,7 δισ., της TAMAR PETROLEUM, της KETER PLASTIC, της NEURODERM κ.ά. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και κατά τους πρώτους μήνες του 2018 καθώς εξαγοράσθηκε η ισραηλινή εταιρεία FRUTAROM από τη διεθνή International Flavors & Fragnances αντί $1δισ.

Το μεγαλύτερο ποσοστό 51% των άμεσων ξένων επενδύσεων από μη κατοίκους συγκεντρώνεται στον τομέα της τεχνολογίας. Ένα 11% κατανέμεται στη βιομηχανία (εκτός τεχνολογίας) και το 23% στον τομέα των υπηρεσιών και του εμπορίου.

Σε συνεχή αύξηση το διμερές εμπόριο Ελλάδας- Ισραήλ

Το 2017, σύμφωνα με προσωρινά ετήσια στοιχεία, το διμερές εμπόριο εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Εξαγωγές: € 442,42 εκ., έναντι € 270,43 εκ., το 2016 (+63,59% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016).

2. Εισαγωγές: 535,54 εκ. Ευρώ, έναντι 317,44 εκ. Ευρώ, το 2016 (+68,70%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016).

3. Εμπορικό Ισοζύγιο: -93,12 εκ. Ευρώ, έναντι -47,00 εκ. Ευρώ, το 2016 (+98,11%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016)

4. Όγκος Διμερούς Εμπορίου: 977,96 εκ. Ευρώ, έναντι 587,87 εκ. Eυρώ, το 2016, (+66,35%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016)

Aπό αυτά τα στοιχεία, διαφαίνεται μία σχεδόν ισοδύναμη αύξηση, τόσο των εξαγωγών, όσο και των εισαγωγών μας, παρά τη διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου εις βάρος της χώρας μας, η οποία οφείλεται κυρίως στον υπερδιπλασιασμό (+109,76%), των εισαγωγών μας σε πετρελαιοειδή (363,83 εκ. ευρώ, το 2017, έναντι 173,45 εκ. ευρώ, το 2016).

Παράλληλα, σημειώθηκε σημαντική αύξηση των εξαγωγών μας, τόσο σε πετρελαιοειδή, κατά +102,44%, (172,58 εκ. ευρώ, το 2017, έναντι 85,6 εκ. ευρώ, το 2016), όσο και χωρίς πετρελαιοειδή, κατά +45,56% (269,84 εκ. ευρώ, έναντι 185,37 εκ. ευρώ, το 2016).

Ισραηλινό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα

Το επενδυτικό ενδιαφέρον των ισραηλινών εταιρειών για τη χώρα μας, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα. Το ύψος των άμεσων ξένων επενδύσεων από το Ισραήλ (stock - απόθεμα άμεσων επενδύσεων μη κατοίκων από το Ισραήλ στην Ελλάδα), το 2017 ανήλθε σε €32 εκ., έναντι €26,7 εκ. το 2016.

Οι καταγεγραμμένες άμεσες επενδύσεις από το Ισραήλ στην Ελλάδα συγκεντρώνονται στους κλάδους ακινήτων τουριστικών υποδομών χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων καθώς και ψυχαγωγικών, αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Παρά τα επίσημα στατιστικά στοιχεία το 2017 φαίνεται ότι το ενδιαφέρον των ισραηλινών για επενδύσεις στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά ( αύξηση αιτημάτων για συνάντηση με το Γραφείο μας προκειμένου να ενημερωθούν για τις επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα μας).

Οι ελληνικές επιχειρήσεις σχεδιάζουν αύξηση εξαγωγών προς το Ισραήλ

Επιπλέον, το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων για αναζήτηση εξαγωγικών ευκαιριών καθώς και Ισραηλινών συνεργατών παραμένει σημαντικό, τόσο για προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα, όσο και για υλοποίηση συνεργειών (joint ventures). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναζήτηση συνεργασίας στον τομέα έρευνας και καινοτομίας, του real estate, των τουριστικών υποδομών και παραγωγής αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων στην Ελλάδα.