ΙΔΕΜ: Λύση για το δημογραφικό να έρθουν -και να μείνουν – 700.000 μετανάστες έως το 2050

Εφιάλτης για την αγορά εργασίας και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος παραμένει το δημογραφικό πρόβλημα, καθώς, σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2100, η Ελλάδα θα είναι μείον 3.700.000 κατοίκους, ενώ όλη η Ευρώπη μειώνεται κατά 150.000.000. Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η μείωση του πληθυσμού δεν μπορεί να αποφευχθεί και προτείνουν λύσεις για την άμβλυνση του φαινομένου και όχι για την αποτροπή του.Ειδικότερα στη χώρα μας, η μείωση των γεννήσεων και ο υψηλότερος δείκτης γήρανσης, από τη μία πλευρά, και οι μεταναστευτικές ροές, από την άλλη πλευρά, δείχνουν να ισορροπούν το Δημογραφικό, καταγράφοντας μείωση του πληθυσμού το 2024 μόνο κατά 0,1%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ. Ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας κατά την 1η Ιανουαρίου 2024 ανέρχεται σε 10.400.720 άτομα (5.096.893 άνδρες και 5.303.827 γυναίκες), μειωμένος κατά 0,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο πληθυσμό της 1ης Ιανουαρίου 2023 που ήταν 10.413.982 άτομα.Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της φυσικής μείωσης του πληθυσμού που ανήλθε σε 55.920 άτομα (71.249 γεννήσεις έναντι 127.169 θανάτων ατόμων που διαμένουν εντός της ελληνικής επικράτειας) και της καθαρής μετανάστευσης που εκτιμάται σε 42.658 άτομα (θετικό ισοζύγιο).Μείωση κατά περίπου 500.000 άτομα διαπιστώνεται στους εργαζόμενους (20 - 64 ετών), που συνοδεύεται από άνοδο όσων είναι άνω των 65 ετών (silver economy) ανοίγοντας τον δρόμο για προτάσεις επέκτασης του εργασιακού βίου στα 45 έτη και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 75!Η απειλή της γήρανσης του πληθυσμού εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε ανισορροπία τους μελλοντικούς κρατικούς προϋπολογισμούς με υπέρογκες δημόσιες χρηματοδοτήσεις για το αναδιανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και για το δημόσιο σύστημα υγείας.Προς το παρόν, πάντως, η αύξηση των μεταναστευτικών ροών είναι μονόδρομος ώστε να επιτευχθεί ανάλογη άνοδος των πολιτών που βρίσκονται σε πιο παραγωγικές ηλικίες και έτσι θα στηριχθεί τόσο ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας όσο και το ασφαλιστικό σύστημα.Συγκεκριμένα, η Ελλάδα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών (ΙΔΕΜ), πρέπει να πετύχει θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο κατά 700.000 άτομα έως το 2050, ώστε να στηρίξει την απασχόληση των νέων, αλλά και να περιορίσει τις επιδράσεις από την αναπόφευκτη αύξηση των ηλικιωμένων. Μόνο με αυτό το μοντέλο ισοσκελίζεται η συνολική μείωση των εργαζομένων κατά 515.000 άτομα στις ηλικίες 20-64 ετών, έως το 2050. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 28.000 περισσότερους μετανάστες που θα έρχονται στην Ελλάδα, ετησίως, για τα επόμενα 25 χρόνια.Η Ε.Ε., πάντως, έχει ορίσει ως πλαφόν στην έλευση μεταναστών το 10% του πληθυσμού, ποσοστό πλησίον του οποίου βρίσκεται και η Ελλάδα.Οπως σημειώνει το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών, μια τέτοια θετική μεταναστευτική «ζυγαριά» σημαίνει περισσότερες εισόδους στη χώρα από εξόδους. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, απαιτείται συνδυασμός παραγόντων ως εξής: Επιστροφή τμήματος των Ελλήνων που μετανάστευσαν πριν από το 2025. Επιστροφή τμήματος των αλλοδαπών εκείνων που διέμεναν στην Ελλάδα, αλλά μετανάστευσαν πριν από το 2025. Μείωση, την περίοδο 2025-2049, των εξόδων Ελλήνων από τη χώρα μας. Επιστροφή τμήματος των Ελλήνων αυτών. Αύξηση εισόδων την επόμενη εικοσιπενταετία αλλοδαπών προερχομένων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μείωση εξόδων την ίδια περίοδο από τη χώρα μας τμήματος των αλλοδαπών αυτών. Αύξηση εισόδων το 2025-2049 αλλοδαπών προερχομένων από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη. Μείωση εξόδων την ίδια περίοδο τμήματος των αλλοδαπών αυτών.Η θετική μεταβολή των αλλοδαπών, που κάλυψαν το 15% των γεννήσεων στη χώρα, κατά την τελευταία 20αετία, δεν έχει αποτρέψει τη συνολική μείωσή τους. Ετσι, από το 1980 και μετά, διαπιστώνεται σταθερή μείωση των γεννήσεων, με συνέπεια αρχικά να υποχωρήσει ο πληθυσμός των νέων (0-19 ετών) και εν συνεχεία, οι υπόλοιπες κατηγορίες πιο αναπαραγωγικής ηλικίας (20-44 και 45-64 ετών). Το αποτέλεσμα αυτής της συνεχόμενης προβληματικής λειτουργίας είναι η μοναδική ηλικιακή ομάδα που καταγράφει αύξηση να είναι η άνω των 65 ετών.Ετσι, φέτος αναμένεται το 24% του πληθυσμού της χώρας να τοποθετείται σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, ποσοστό που αναμένεται να φτάσει στο 1/3 του πληθυσμού έως το 2050.Πάντως, σύμφωνα με τις μελέτες των Σάββα Ρομπόλη - Βασιλείου Μπέτση, οι αλλοδαποί από τρίτες χώρες όταν ενσωματώνονται στην κοινωνία και την οικονομία ευρωπαϊκών χωρών ακολουθούν το μοντέλο τους, που σημαίνει ότι γεννούν δύο παιδιά και όχι 6-7, όπως συνέβαινε στις χώρες προέλευσής τους.Σε κάθε περίπτωση, στο μοντέλο δημογραφικής γήρανσης, καθοριστικής σημασίας είναι και το προσδόκιμο ζωής, που έχει αυξηθεί κατά 16 έτη στη γέννηση και κατά 6 έτη για όσους είναι άνω των 65 ετών, από το 1950 και μετά. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι το προσδόκιμο ζωής, αν και με επιβράδυνση του αρχικού ρυθμού, θα συνεχίσει να αυξάνεται έως το 2050 που θεωρείται κρίσιμο όριο.Σχολιάζοντας τα στατιστικά στοιχεία, ο δόκτωρ του Παντείου Βασίλης Μπέτσης καταγράφει 4 παρατηρήσεις:1/ Οι γεννήσεις μειώθηκαν ακόμα περισσότερο αφού τα προηγούμενα χρόνια ανέρχονταν σε 75.000.2/ Οι θάνατοι μειώθηκαν καθώς ανέρχονται σε 127.169 έναντι 140.000 τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι σταθεροποιήθηκε ο αριθμός μετά την αύξηση που οφειλόταν στον COVID.3/ Το θετικό πρόσημο της μετανάστευσης είναι 42.658 άτομα. Δηλαδή 118.816 εισήλθαν και 76.158 εξήλθαν.Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στα στοιχεία εισερχόμενης μετανάστευσης περιλαμβάνονται και άτομα που βρίσκονταν στη χώρα μας την 1/1/2024 σε αναζήτηση διεθνούς ή προσωρινής προστασίας. Η απόκλιση είναι μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι η Κομισιόν είχε εκτιμήσει την καθαρή μετανάστευση σε 15.000 άτομα. Προφανώς στους εισερχόμενους περιλαμβάνονται άτομα που ήρθαν να εργαστούν με νόμιμα χαρτιά (π.χ. μετακλήσεις από τρίτες χώρες) ή ζήτησαν πολιτικό άσυλο. Ομως ένα πλήθος εισερχομένων αφορά και τους επιστήμονες Ελληνες του εξωτερικού, καθώς, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, από το 2019 και μετά περισσότεροι από τους μισούς Ελληνες που έφυγαν στη διάρκεια της κρίσης (brain drain) επιστρέφουν σταδιακά.4/ Τέλος, αυξημένος είναι και ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού (178,5) που σημαίνει ότι σε 178 παιδιά αντιστοιχούν 100 άτομα άνω των 65 ετών.«Η καθαρή μετανάστευση στη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερη από το 2001 και αμβλύνει τις συνέπειες της έντονης υπογεννητικότητας και της δημογραφικής γήρανσης στη φυσική κίνηση του πληθυσμού. Η αύξηση της μετανάστευσης», επισημαίνει ο κ. Μπέτσης, «είναι η μόνη λύση προκειμένου να διατηρηθεί σταθερός ο πληθυσμός και να μη μειωθεί δραματικά το εργατικό δυναμικό, αυξάνοντας τις κενές θέσεις εργασίας».Διαβάστε ακόμη Ανοίγουν και κατάσχουν τις θυρίδες: Πώς το Δημόσιο θα αρπάζει τη λεία των παρανόμωνΝίκη της δεξιάς στις βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία«Δυνατό» καλοκαίρι δείχνουν οι κρατήσεις για τα “Αirbnb” στην Ελλάδα με αύξηση 22% στη ζήτηση (γράφημα)Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα