Η ρύθμιση του χρέους δεν θα λύσει τα προβλήματά μας

Eίμαστε μια παράξενη χώρα, που θα μείνουμε στην Ιστορία ως παράδειγμα προς αποφυγήν.

Ποτέ και πουθενά στον κόσμο δεν υπήρξε πιο βαθιά και μακροχρόνια οικονομική κρίση, ούτε πιο σεισμική δημοσιονομική προσαρμογή και κατάρρευση ενός κοινωνικού μοντέλου και μάλιστα ενός κράτους-μέλους της Ευρωζώνης. Και να πεις ότι δεν μας βοήθησαν; Κανείς δεν σου δίνει εκατοντάδες δισ. ευρώ με μεσοσταθμικό επιτόκιο λιγότερο από 2%. Και αυτούς που μας τα έδωσαν αυτά τα χρήματα τους αποκαλέσαμε και τους αποκαλούμε τοκογλύφους. Μας έδωσαν

τεχνογνωσία και μας υπέδειξαν συστήματα οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους, αλλά εμείς αρνηθήκαμε επίμονα να αλλάξουμε.

Στις 2 Μαΐου 2010 ζήτησε στήριξη η τότε κυβέρνηση από το ΔΝΤ και συμφωνήθηκε με την τότε τρόικα (νυν θεσμούς: η τέλεια απόδειξη της μεταμόρφωσης του τραγικού σε γελοίο όταν προσπαθείς απεγνωσμένα να κρυφτείς πίσω από την αλλαγή των λέξεων) ένα πακέτο μέτρων 20 δισ. ευρώ για το 2010 και 10 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια. Και από τότε το μαρτύριο αυτό συνεχίζεται, όλο και πιο επίπονο και πιο οδυνηρό.

Στα εφτά αυτά χρόνια επιβλήθηκαν μέτρα 70 δισ. ευρώ, κατέρρευσαν οι τραπεζικές καταθέσεις, πέφτοντας στα 120 από τα 240 δισ. ευρώ, μειώθηκε το ΑΕΠ κατά 66 δισ. ευρώ και προστέθηκαν 800.000 άνεργοι στους ήδη υπάρχοντες. Τρία μνημόνια υπογράψαμε και τώρα πάλι επιβάλλονται μέτρα ύψους 5,396 δισ. ευρώ για τα έτη 2018-2021, με συνέπεια το συνολικό ποσό των μέτρων που επιβλήθηκαν από το τρίτο μνημόνιο και μετά να ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των 14,1 δισ. ευρώ, όταν το περίφημο mail Χαρδούβελη, το 2014, ανέφερε μέτρα 980 εκατ. ευρώ. και η τρόικα πρότεινε μέτρα 1,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή, ο λογαριασμός μόνο από την επιβολή αυτών των μέτρων κόστισε σχεδόν 13 δισ. ευρώ παραπάνω!

Και αν βάλουμε και την απώλεια άλλων 32 δισ. ευρώ -25 δισ. του Δημοσίου και 7 δισ. των ιδιωτών από την κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών και των δικαιωμάτων (warrants)-, αν συνυπολογίσουμε τη μείωση του ΑΕΠ κατά 8% αυτά τα δύο χρόνια με ό,τι αυτό συνεπάγεται, προσθέσουμε τη μειωμένη ανάπτυξη περίπου κατά 2,5% του 2017, και το χρηματοοικονομικό κόστος του νέου δανείου που συνήψαμε το 2015 των 86 δισ. ευρώ, τότε το κόστος του φροντιστηρίου των κυβερνητικών κακών μαθητών φτάνει σε δυσθεώρητα ύψη.

Κι εμείς ακόμα υπερηφανευόμαστε για τη διαπραγματευτική μας τακτική και θριαμβολογούμε για τα τεράστια πλεονάσματα, οκτώ φορές μεγαλύτερα από αυτά που μας επιβάλλουν οι όροι του μνημονίου, ρημάζοντας στην κυριολεξία την αγορά και καταδικάζοντας τη χώρα στην οικονομική ασφυξία και τους πολίτες στη μακροχρόνια φτώχεια. Και τώρα, πάλι, για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους ή από άγνοια παρατηρούμε το συνεχές αναμάσημα της κυβέρνησης για τη μείωση του χρέους, η οποία προβάλλεται σαν θεραπεία διά πάσαν νόσο. Αυτή η περίφημη μείωση -η οποία, σημειωτέον, δεν θα είναι κεφαλαιακή, αλλά ευνοϊκότερος διακανονισμός με παράταση του χρόνου εξόφλησης των δανείων και μείωση του επιτοκίου-, δεν είναι κάτι καινούριο. Ηδη έγιναν μέχρι τώρα δύο μεγάλες, πραγματικές περικοπές του χρέους.

Με το πρώτο PSI, τον Φεβρουάριο του 2012, διαγράφηκε χρέος 106 δισ. ευρώ και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους 31,9 δισ. ευρώ, ήτοι σύνολο 137,9 δισ. ευρώ, άσχετα αν στο τέλος η καθαρή μείωση ήταν 51,2 δισ. ευρώ. Ομως, το οξύτατο οικονομικό πρόβλημα της χώρας παρέμεινε, αφού το χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, ενώ το 2010 ήταν 148%, σήμερα ανέρχεται περίπου στο 184%, αφού επήλθε ραγδαία υποχώρηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος.

Ασφαλώς και είναι καλή η οποιαδήποτε ρύθμιση του χρέους, αλλά απαιτούνται συγχρόνως ραγδαίες αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση, οι οποίες προϋποθέτουν πολιτική τόλμη και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Μόνο έτσι θα έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη. Και κάτι επίσης σημαντικό: Η κατάσταση είναι αρκετά σύνθετη και τα θέματα πολύπλοκα και αλληλοεξαρτώμενα. Συνεπώς, ας αφήσουν τις αστείες απλουστεύσεις οι πολιτικοί μας όλων των παρατάξεων, αφού η καταγραφή των επιδόσεών τους από αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς είναι στην κυριολεξία τραγική.

Πάντως, για να διασκεδάσουμε λίγο το θέμα, είναι βέβαιο ότι η ρύθμιση του χρέους, αν επιτευχθεί, θα λύσει ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα: να φορέσει γραβάτα ο πρωθυπουργός μας. Ειλικρινά, με ενοχλεί αφάνταστα όταν βλέπω αυτόν και τους περισσότερους υπουργούς του να συμμετέχουν σε διεθνείς και πολυπληθείς συγκεντρώσεις σε διάφορους οργανισμούς ύψιστης πολιτικής και οικονομικής σημασίας και να είναι οι μόνοι ντυμένοι με αυτόν τον τρόπο. Ακόμα και οι σερβιτόροι των δεξιώσεων που παρευρίσκονται είναι ντυμένοι καλύτερα. Ας το καταλάβουν, επιτέλους, ότι η περιβολή τους αυτή δεν σηματοδοτεί καμία ιδεολογία, παρά μόνο βλακώδεις αντιλήψεις του περασμένου αιώνα.