Η ανάκαμψη και… οι επτά νάνοι

Τις τελευταίες ημέρες ακούμε από πολλές πλευρές ότι η Ελλάδα ξεπέρασε κατά το μεγαλύτερο μέρος την κρίση, αλλά και ότι η ευρωζώνη αντιμετώπισε με επιτυχία την ευρύτερη κρίση και την αφήνει πλέον πίσω. Είναι αναμενόμενη η απόπειρα των κυβερνώντων να πείσουν ότι η πολιτική που εφαρμόζουν και ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται τα πράγματα αποδίδουν. Ιδιαίτερα όταν σε δύο μήνες οι πολίτες θα ψηφίσουν στις ευρωεκλογές.

Πλησιάζει, όμως, τα όρια της πρόκλησης να κηρύσσεται πανηγυρικά η έξοδος από την κρίση στην Ελλάδα,

τη στιγμή που το μόνο επίτευγμα είναι μια επώδυνη αλλά και ασταθής «ισορροπία» της οικονομίας σε πολύ χαμηλότερο εισόδημα, εξαιρετικά υψηλή ανεργία και μαζική καταστροφή παραγωγικού δυναμικού. Τα δημόσια οικονομικά ισορρόπησαν χάρη στη φορολογική αφαίμαξη και την περικοπή των δαπανών οι οποίες σε μεγάλο βαθμό έθιξαν βασικά δημόσια αγαθά, όπως η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική μέριμνα.

Είναι αμφίβολο, όμως, ότι αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να αναπαράγεται στο μέλλον, και μάλιστα καλύπτοντας τις παράλογες απαιτήσεις για υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα που έχουν τεθεί για τα επόμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή, όλες οι ρεαλιστικές προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι, στην καλύτερη περίπτωση, η ανεργία θα παραμείνει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα -κοντά ή και πάνω από το 20%- τουλάχιστον για τα επόμενα δέκα χρόνια, ενώ ουδείς από όσους αυτοαποθεώνονται επειδή «ξεπερνούν την κρίση» μας έχει εξηγήσει ποιο θα είναι το παραγωγικό μοντέλο που θα εξασφαλίσει εισόδημα και απασχόληση στη χώρα για τα επόμενα χρόνια.

Μόνο κάτι γενικότητες περί εξωστρέφειας ακούμε, παρότι η πραγματικότητα δείχνει ότι ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών στην Ελλάδα υπολείπεται κατά πολύ έναντι άλλων χωρών της κρίσης όπως η Πορτογαλία ή η Ισπανία. Η ενίσχυση της παραγωγής αφήνεται στο αόρατο χέρι της αγοράς, αλλά προς το παρόν το μόνο ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί είναι από επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία ψάχνουν είτε για κερδοφόρες τοποθετήσεις σε «χαρτιά» -και όχι για παραγωγικές επενδύσεις-, είτε για σκοτωμένες δουλειές σε πολύ χαμηλές τιμές λόγω της ύφεσης.

Μεγάλο δέλεαρ είναι οι ευκαιρίες που θα προκύψουν το επόμενο διάστημα, καθώς οι τράπεζες θα ξεκαθαρίζουν τα χαρτοφυλάκια των δανείων τους, παραδίδοντας σε νέους ιδιοκτήτες αξιόλογες επιχειρήσεις με μεγάλες υποχρεώσεις και προβλήματα ρευστότητας, αλλά και ακίνητα που συνδέονται με δάνεια που δεν μπορούν να αποπληρωθούν.

Βασικό επιχείρημα για το success story της Ελλάδας είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ, ενώ η διατήρηση της συνοχής του κοινού νομίσματος χρησιμοποιείται γενικότερα από την ευρωζώνη ως απόδειξη επιτυχούς διαχείρισης της κρίσης.

Γι’ αυτο άλλωστε και οι Ευρωπαίοι βάζουν πλάτη με θετικές δηλώσεις, με τη δημιουργία ενός πλαισίου προστασίας από τον ΕSM, αλλά και με την υπόσχεση ελάφρυνσης του χρέους ώστε να αρθούν οι αβεβαιότητες και να υποχωρήσουν οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

Το ευρώ διασώθηκε, χωρίς όμως να θεσμοθετηθούν οι απαραίτητες μεταβιβάσεις κεφαλαίων από τις πλούσιες χώρες στις πιο αδύναμες. Το τίμημα για την Ελλάδα είναι η οικονομική καταστροφή που ζούμε, ενώ ευρύτερα οι χώρες του Νότου συνθλίβονται και το χάσμα μεταξύ των δύο ταχυτήτων της ευρωζώνης διευρύνεται.

Μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων σε όλες τις χώρες της ευρωπεριφέρειας αποδεκατίζεται από την ανεργία και χάνει την ευκαιρία της ζωής της ενώ οι πολίτες σε όλες τις χώρες χάνουν σταδιακά την εμπιστοσύνη τους στην Ενωμένη Ευρώπη.

Μια οικονομία πάει καλά όταν ο κόσμος μπορεί να δουλέψει, να πληρώσει τους λογαριασμούς του και να υποστηρίξει τα παιδιά του. Τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα και το χειρότερο είναι ότι με την πορεία που ακολουθούμε δεν φαίνεται να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να συμβεί στο ορατό μέλλον.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου