Γιατί η τούρκικη αγορά μπαίνει σε μία νέα εποχή αναταράξεων – Τι λένε μεγάλοι επενδυτές

Φρέσκος από μία εκλογική νίκη που εξασφάλισε στο κόμμα του άλλα τέσσερα χρόνια στην εξουσία, ο πρωθυπουργός Αχμέντ Νταβούτογλου τον περασμένο Ιανουάριο διαβεβαίωνε τους επενδυτές στο Λονδίνο ότι η Τουρκία είναι ένα ασφαλές μέρος για τα χρήματα τους. Τέσσερις μήνες μετά ο ίδιος εξωθήθηκε στην παραίτηση και δύο μήνες μετά απ' αυτό F-16 χτύπησαν το Κοινοβούλιο της χώρας σε μία απόπειρα πραξικοπήματος.

Έχοντας εμπλακεί ήδη στον πόλεμο της Συρίας, σε μία ένοπλη σύγκρουση με τους Κούρδους και έχοντας πληγεί απ' τα πολλά τρομοκρατικά χτυπήματα, η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος για την εκδίωξη

του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν αφαίρεσε οποιοδήποτε επιχείρημα περί μίας σταθερής χώρας που μπορεί να προσελκύσει αρκετές επενδύσεις ώστε να χρηματοδοτήσει ένα απ' τα υψηλότερα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών μεταξύ των G20 οικονομιών.

«Δεν πρόκειται να είναι business as usual», λέει ο Brian Jacobsen, επικεφαλής διαχειριστής της Wells Fargo Funds Management LLC, που ελέγχει 242 δισ δολ. «Κατά πάσα πιθανότητα θα δούμε ξένα κεφάλαια να φεύγουν από τη χώρα καθώς η πολιτική αβεβαιότητα δημιουργεί επιπρόσθετους κινδύνους που οι επενδυτές δεν χρειάζονται».

Έπειτα από μία δεκαετία στην εξουσία, η αναταραχή απειλεί να πλήξει και άλλο την υστεροφημία του Ερντογάν ως ο άνθρωπος που βοήθησε την Τουρκία να γυρίσει τη σελίδα έπειτα από πολλά χρόνια αναταραχών, υπερπληθωρισμού και τραπεζικών καταρρεύσεων πριν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης κερδίσει τις εκλογές το 2002.

Οι αντίπαλοι του τον κατηγορούν ότι με την επιδίωξη του να συγκεντρώσει τις εξουσίες έχει προκαλέσει αυτή την αστάθεια. Ο ίδιος επιμένει ότι ένα Προεδρικό σύστημα εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα της Τουρκίας.

Για τους επενδυτές τα πράγματα πλέον ίσως πέρνουν άλλη τροπή. Μέχρι το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής όλα έδειχναν καλά. Οι αγορές σημείωναν ράλι σε όλο τον κόσμο υπό το σενάριο ότι η παγκόσμια νομισματική πολιτική θα παραμείνει χαλαρή, υπήρχε μία νηνεμία στη συνήθη εριστική πολιτική της χώρας και η κυβέρνηση Ερντογάν κινείτο προς ομαλοποίηση των σχέσεων της με τη Ρωσία και το Ισραήλ.

Τώρα, μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος που εκδηλώθηκε το βράδυ της ίδιας ημέρας στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολης, οι ίδιοι επενδυτές έχουν “ξυπνήσει” σε έναν άλλο κόσμο.

«Πάντα είχα στο μυαλό μου το πολιτικό ρίσκο αλλά πάγωσα όταν είδα τα νέα» της απόπειρας πραξικοπήματος, δήλωνε το Σάββατο σε συνέντευξη του ο Burak Cetinceker, διαχειριστής Κεφαλαίων στην Strateji Portfoy στην Κωνσταντινούπολη . «Εάν ήμουν ξένος επενδυτής δε νομίζω ότι θα έσπευδα να μπω στις τουρκικές αγορές βραχυπρόθεσμα», συμπλήρωνε.

Αν και η τουρκική λίρα αναμένεται να ανακτήσει κάποιες απ' τις απώλειες τώρα που η βία έχει σταματήσει, οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές ίσως είναι πιο επιφυλακτικοί απ' το να επενδύσουν σε περιουσιακά στοιχεία της χώρας καθώς ο Ερντογάν αναζητά τρόπο να εξαλήψει όλους τους αντιπάλους, φυλακίζοντας χιλιάδες, μεταξύ των οποίων αξιωματικούς του στρατού και δικαστικούς

«Το άμεσο ζήτημα των ενταλμάτων σύλληψης κατά χιλιάδων μελών του δικαστικού Σώματος της Τουρκίας δημιουργεί ερωτηματικά για το ίδιο το πραξικόπημα», λέει ο Gary Greenberg, διαχειριστής Κεφαλαίων της Hermes Asset Management στο Λονδίνο που διαχειρίζεται 2,5 δισ δολ., πολλά εκ των οποίων τοποθετημένα σε τουρκικές μετοχές. «Αν και η αντανακλαστική αντίδραση της αγοράς τη Δευτέρα ίσως δημιουργεί ανακούφιση, είναι δύσκολο πια να είσαι σίγουρος ότι η δημοκρατία στην Τουρκία απέκτησε πιο στέρεες βάσεις», προσθέτει.

Κάποιοι επενδυτές λένε ότι τώρα θέλουν να δουν πώς η κρίση θα επηρεάσει τη σύνδεση του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης με την εξουσία και πόσο θα βοηθήσει τον Ερντογάν να αυξήσει και άλλο την εξουσία του.

«Το αποτυχημένο πραξικόπημα σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε πολιτικές και οικονομικές αλλαγές, πιθανόν αυξάνοντας τον έλεγχο σε πολλούς κλάδους της τουρκικής οικονομίας, και να επιδείξει σιδηρά πυγμή στους αντιπάλους του», λέει ο Bruce McCain, στέλεχος της Key Private Bank με έδρα το Cleveland με υπό διαχείριση κεφάλαια 35 δισ δολ.
«Αυτό μπορεί να είναι μία μακροπρόθεσμη διαδικασία, αλλά μπορεί επίσης να σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια οι επενδυτές θα αποφεύγουν την Τουρκία», προσθέτει.

Οι εκροές κεφαλαίων θα πλήξουν τη δέσμευση του Ερντογάν να μετατρέψει την Τουρκία σε μία απ' τις 10 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου ως το 2023, έναν αιώνα δηλαδή μετά την ίδρυση της Δημοκρατίας απ' τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.

Μάλιστα ο ίδιος χτίζει ένα χρηματοοικονομικό κέντρο στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης ούτως ώστε να λειτουργήσει ως περιφερειακό χρηματοοικονομικό κέντρο.

Οι ξένοι από την αρχή της χρονιάς έως το Μάιο έριξαν 7,3 δισ δολ. σε τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, έπειτα από εκροές 3,2 δισ δολ. Το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας που δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα.

Η πρόσφατη ανάκαμψη των ξένων εισροών στην Τουρκία «θα αντιστραφεί στα σίγουρα, προκαλώντας αναταραχή στην αγορά», εκτιμά ο Michael Howell, εκτελεστικός διευθυντής της CrossBorder Capital στο Λονδίνο.

Όλα αυτά απειλούν να πλήξουν τα κέρδη που είχε η Τουρκία ως ένας απ' τους πλέον ωφελημένους της παγκόσμιας τάσης αναζήτησης μεγαλύτερου ρίσκου καθώς οι κεντρικές τράπεζες ρίχνουν και άλλο ρευστό στις μεγαλύτερες οικονομίες.

Ο δείκτης Borsa Istanbul έχει ενισχυθεί 15% φέτος ενώ οι αποδόσεις των τουρκικών ομολόγων έχουν υποχωρήσει με το μεγαλύτερο ρυθμό μεταξύ των αναδυόμενων αγορών πλην της Βραζιλίας. Μάλιστα τα CDS, το κόστος προστασίας έναντι στάσης πληρωμών, υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και ένα χρόνο την περασμένη εβδομάδα.

Για τον Peter Schottmueller, τον επικεφαλής αναδυόμενων αγορών και διεθνούς σταθερού εισοδήματος στην Deka Investment GmbH στη Φρανκφούρτη, οι επενδυτές θα εστιάσουν περισσότερο στη σταθερότητα. Ο συγκεντρωτισμός του Ερντογάν μπορεί να λειτουργήσει θετικά, λέει.

«Μπορεί εσείς και εγώ να προτιμούμε μία πιο δημοκρατική κυβέρνηση, αλλά για τις αγορές αυτό είναι κάτι άσχετο», λέει, προσθέτοντας: «δε νομίζω ότι θα πουλήσω τη Δευτέρα».

Το ράλι στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία έχει έλθει λόγω της επιβράδυνσης του πληθωρισμού και της νομισματικής χαλάρωσης που έχει τονώσει την παγκόσμια ρευστότητα που έχει ενισχύσει τη λίρα και έχει επιτρέψει την Κεντρική Τράπεζα της χώρας να μειώσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού overnight κατά 175 μονάδες βάσης φέτος. Μάλιστα χθες η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα παράσχει απεριόριστη ρευστότητα στις εμπορικές τράπεζες.

«Αυτή η πολιτική αναταραχή ξεκάθαρα θα έχει αρνητικές συνέπειες στην οικονομία», γράφει σε έκθεση του ο Naz Masraff, αναλυτής στο Eurasia Group. «Με μία απόπειρα πραξικοπήματος αυτού του μεγέθους, οι επενδυτές που ήδη είναι προσεκτικοί λόγω των παλιών κρίσεων, θα είναι ακόμα περισσότεροι σκεπτικοί για το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Τουρκία και την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει την μακροοικονομική σταθερότητα. Επίσης ο πολύπαθος τουριστικός κλάδος θα δεχθεί ένα νέο πλήγμα».

Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας είναι προγραμματισμένο να συνεδριάσει την Τρίτη προκειμένου να λάβει απόφαση για τη νομισματική πολιτική. Μέχρι την Παρασκευή η μέση εκτίμηση μεταξύ των αναλυτών περίμενε μία νέα μείωση του βασικού επιτοκίου κατά 50 μονάδες βάσης.

Αυτό που θα αποφασίσουν τώρα αυτοί που χαράσσουν τη νομισματική πολιτική θα εξαρτηθεί απ' το επενδυτικό κλίμα που θα διαφανεί τη Δευτέρα, σύμφωνα με τον Evren Kirikoglu, στρατηγικό αναλυτή της Akbank TAS, μίας εκ των μεγαλύτερων τουρκικών τραπεζών.

Σε μία ένδειξη των δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίσει το εγχώριο επιχειρηματικό κατεστημένο, η τουρκική Sekerbank TAS ανέβαλε χθες, Κυριακή τις συναντήσεις της με διεθνείς επενδυτές ενόψει μία πιθανής έκδοσης και πώλησης ομολόγων. Όπως ανακοίνωσε θα προγραμματίσει εκ νέου το roadshow σε μία πιο κατάλληλη στιγμή, σύμφωνα με τις τράπεζες που έχουν προσληφθεί ως σύμβουλοι.