Φρενάρουν για φέτος όλες οι μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις

της Μαριάννας Τζάννε

Φρένο στις πιο κρίσιμες ιδιωτικοποιήσεις του ενεργειακού κλάδου, που τελούν υπό την αυστηρή εποπτεία της Ε.Ε., βάζουν εκ νέου η κυβέρνηση και οι παρεμβάσεις των Βρυξελλών, μεταθέτοντας για την επόμενη χρονιά ακόμη και τα πιο εμβληματικά μνημονιακά σχέδια πώλησης μετοχών εταιρειών όπως οι ΔΕΗ, ΕΛ.ΠΕ. και ΔΕΠΑ.

Ο διαγωνισμός για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων βαδίζει ολοταχώς για το 2019, όμως πέραν της αναμενόμενης αναβολής στην υποβολή

Για διαφορετικούς λόγους η Ε.Ε. καθιστά αβέβαιη τη συμμετοχή των δύο φαβορί, απορρίπτοντας από τη μία τον μηχανισμό επιμερισμού ζημιών που ζητούν οι Τσέχοι της Seven Energy σε συνεργασία με τον όμιλο της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και ασκώντας, από την άλλη, ισχυρές πιέσεις για τη διείσδυση στην ελληνική αγορά των Κινέζων της CHN Energy, που συμμαχούν με τον όμιλο Κοπελούζου.

Την ίδια στιγμή καμία από τις σχεδιαζόμενες μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις που φιγουράρουν στο πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ, όπως των ΕΛ.ΠΕ. και της ΔΕΠΑ, δεν προχωρεί καθώς εμπόδια αλλά και αλλαγές νομοθετικού περιεχομένου, οι οποίες συνδέονται με την προετοιμασία για την πώληση των κρατικών φιλέτων, όχι μόνο αναθεωρούν τους σχεδιασμούς αλλά προκαλούν νέες μεγάλες καθυστερήσεις.

Ακόμη και η μεταβίβαση του ΔΕΣΦΑ, η οποία τυπικά έχει κλείσει από το περασμένο καλοκαίρι, δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς εκκρεμούν τόσο η απόσχιση της εταιρείας από τη ΔΕΠΑ, που γίνεται προσπάθεια να κλείσει έως τα τέλη του έτους, όσο και η πιστοποίηση της κοινοπραξίας του ΔΕΣΦΑ (Snam, Fluxys, Enagas) από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Η διαδικασία των εγκρίσεων έχει καθυστερήσει καθώς και εδώ συμπτωματικά υπάρχουν κινεζικά συμφέροντα: η State Grid Corporation of China (στην Ελλάδα ελέγχει το 24% του ΑΔΜΗΕ) συμμετέχει στη CDP Reti, μια ιταλική εταιρεία χαρτοφυλακίου, η οποία ελέγχει το 30,4% των μετοχών της Snam.

Τα χρονοδιαγράμματα γίνονται λάστιχο και ακόμη και οι εξαγγελλόμενοι σχεδιασμοί για ΕΛ.ΠΕ., ΔΕΗ και ΔΕΠΑ είναι αβέβαιο αν θα τηρηθούν, καθώς μια σειρά από κρίσιμες προϋποθέσεις θα κρίνει το μέλλον του φιλόδοξου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο θα συμπέσει με την προεκλογική περίοδο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή πορεία του. Ας δούμε πια είναι τα μεγαλύτερα αγκάθια που αντιμετωπίζει το κάθε πωλητήριο ξεχωριστά.

ΔΕΗ: Διπλό μπλόκο με αβέβαιο τέλος

Τον κίνδυνο πλήρους εκτροχιασμού αντιμετωπίζει ο διαγωνισμός για την πώληση του 40% της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ, καθώς οι ενστάσεις των Βρυξελλών να συμμετάσχει η Επιχείρηση στις ζημίες των προς πώληση λιγνιτικών μονάδων προκαλεί σοβαρές ρωγμές στο σχέδιο για παροχή κινήτρων προς τους ιδιώτες. Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν θέτει με επιμονή θέμα ισχυροποίησης των Κινέζων στην εγχώρια ενεργειακή αγορά από τη στιγμή που η State Grid συμμετέχει στον ΑΔΜΗΕ και ταυτόχρονα ένας άλλος ασιατικός κολοσσός, η CHN Energy, έχει ανοίξει την πόρτα για διείσδυση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Κοινός παρονομαστής για την Ε.Ε. είναι ότι οι εταιρείες παρότι δεν συνδέονται μετοχικά ελέγχονται από τη SASAC, την επιτροπή που διαχειρίζεται όλες τις κρατικές εταιρείες της Κίνας, οι οποίες από τις Βρυξέλλες υπολογίζονται ως ενιαία οντότητα.

Τις αντιρρήσεις της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ε.Ε. προκαλεί η συμμετοχή της CHN Energy στις αιολικές μπίζνες του ομίλου Κοπελούζου (το καλοκαίρι υπογράφτηκε συμφωνία για τη συμμετοχή των Κινέζων κατά 75% στα αιολικά πάρκα). Η Ε.Ε. ζητά από τη ΡΑΕ να διερευνήσει την επέκταση των Κινέζων στον τομέα της ενέργειας, καθώς θεωρεί ότι παραβιάζει τις κοινοτικές οδηγίες περί διαχωρισμού δραστηριοτήτων μεταξύ μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και παραγωγής. «Θα ήταν περισσότερο σκόπιμο σε αυτή τη συγκυρία οι Βρυξέλλες να περιφρουρήσουν την υποβολή δεσμευτικών προσφορών για τον λιγνίτη και στη συνέχεια, αφού πρώτα διασφαλιστεί η συμμετοχή αυτή, να πιάσουν το ζήτημα της πιστοποίησης», αναφέρει αρμόδια πηγή που συμμετέχει ενεργά στον διαγωνισμό. Στην αγορά, πάντως, αναρωτιούνται τι θα συμβεί αν υποβληθεί μία προσφορά και αυτή δεν είναι από την πλευρά των Τσέχων αλλά από τη CHN Energy και τον όμιλο Κοπελούζου!

Προ ημερών ο κ. Μανόλης Παναγιωτάκης είχε παραδεχτεί ότι η ΔΕΗ αποδεχόταν υπό όρους το αίτημα για συμμετοχή της στις ζημίες των προς πώληση μονάδων που έχουν ζητήσει οι Τσέχοι της Seven Energy. Οπως εξηγούσε, η εταιρεία δεχόταν να συμμετάσχει για δύο χρόνια σε ποσοστό 50%-50% στις ζημίες των μονάδων σε Φλώρινα και Μεγαλόπολη, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν θα ξεπεράσουν το 10% του τιμήματος που θα καταβληθεί από τους επενδυτές. Ωστόσο, την πρόταση αυτή, που φάνηκε να ξεκλειδώνει εν μέρει τις επιφυλάξεις των επενδυτών, εμφανίζεται να απορρίπτει η Κομισιόν, θεωρώντας ότι αντιβαίνει στο κοινοτικό δίκαιο και εκθέτει σε κινδύνους την εταιρεία. Το κοινοπρακτικό σχήμα έχει διαμηνύσει ότι χωρίς κίνητρα και με το σημερινό διεθνές αρνητικό περιβάλλον για τον λιγνίτη δύσκολα θα μπορούσε να υποβάλει προσφορά. Οι εξελίξεις δυναμιτίζουν το κλίμα στον διαγωνισμό, ενώ τα εμπόδια των Βρυξελλών καλλιεργούν κλίμα αδιεξόδου, με κίνδυνο να βάλουν στο καλάθι της ΔΕΗ και τα υδροηλεκτρικά, ένα σενάριο που θα μπορούσε να ισοδυναμεί με εφιάλτη τόσο για την Επιχείρηση όσο και για τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη. Από το ΥΠΕΝ υποστηρίζουν πάντως ότι το ορόσημο του Ιανουαρίου για ανάδειξη προτιμητέου επενδυτή παραμένει, επισημαίνοντας ότι το υπουργείο κινείται στη λογική της υποβολής δεσμευτικών προσφορών για τις λιγνιτικές μονάδες μέσα στο Δεκέμβριο.

ΕΛ.ΠΕ.: το α' δίμηνο του 2019 οι δεσμευτικές προσφορές

Από αναβολή σε αναβολή πηγαίνει ο διαγωνισμός για την πώληση των Ελληνικών Πετρελαίων, με το ΤΑΙΠΕΔ να εμφανίζεται να ροκανίζει τον χρόνο προκειμένου να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για συμμαχίες και συμπράξεις με τα δύο σχήματα των Glencore και Vitol που συμμετέχουν στον διαγωνισμό. Σύμφωνα με τους νεότερους σχεδιασμούς, η υποβολή δεσμευτικών προσφορών μετακινείται για το επόμενο δίμηνο. Αρμόδιες πηγές των ΕΛ.ΠΕ. επιβεβαιώνουν ότι ανοιχτό παραμένει το θέμα της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στη holding εταιρεία που θα στεγάσει τις συμμετοχές στην έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων. Το υπουργείο Περιβάλλοντος επιδιώκει αύξηση της συμμετοχής στο 51%, από 36% που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός, απαίτηση η οποία φαίνεται να προσκρούει στις αντιδράσεις των επενδυτών που επιδιώκουν μεγαλύτερο έλεγχο σε μια σειρά επενδύσεων υψηλού ρίσκου.

ΔΕΠΑ: ορυμαγδός αποκαλύψεων και στο βάθος πώληση

Η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της συμφωνίας για την απόκτηση του 49% των μετοχών της Shell από τις δυο θυγατρικές της (ΕΠΑ και ΕΔΑ Αττικής) έκλεισε μια μεγάλη εκκρεμότητα για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Ωστόσο, το πεδίο για την εταιρεία δεν έχει ξεκαθαρίσει πλήρως, αφενός λόγω της καθυστέρησης του νόμου για τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων της εταιρείας που είναι αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ (μεταξύ εμπορίας και δικτύων) και αφετέρου λόγω της μεγάλης δημοσιότητας αλλά και των πολιτικών διαστάσεων που έχει πάρει το θέμα με το χρέος της ELFE. Ολοι περιμένουν να υπάρξουν εξελίξεις με τον νόμο μέσα στον μήνα, ωστόσο η προκήρυξη του διαγωνισμού τοποθετείται εντός του α' τριμήνου του 2019.