Ασφαλιστικό, μεταρρυθμίσεις και αξιολόγηση στην ατζέντα του Eurogroup

Του Σπύρου Γκουτζάνη

Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να βιάστηκε να διακηρύξει την αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, ωστόσο το αίτημα δεν βρίσκει ευήκοα ώτα: Από το Βερολίνο όπου πραγματοποιήθηκε χθες η συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, από την Ουάσινγκτον δια του Τζακ Λιου και από τις Βρυξέλλες από υψηλόβαθμο αξιωματούχο το μήνυμα

Στο πλαίσιο αυτό το Bloomberg δημοσίευσε χθες ότι στο Νταβός στις 21 Ιανουαρίου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα έχει συνάντηση με την Κριστίν Λαγκάρντ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα οι δυο τους αναμένεται να συζητήσουν τρόπους μείωσης του ελληνικού χρέους σε βιώσιμα επίπεδα, γεγονός που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την συμμετοχή του Ταμείου στο τρίτο πακέτο στήριξης της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, στην ατζέντα των συνομιλιών του Έλληνα πρωθυπουργού με την κυρία Lagarde αναμένεται να βρεθεί και η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Ελλάδας, περιλαμβανομένου του ασφαλιστικού.
Συνάντηση με Σόιμπλε

Μπορεί η συνάντηση Τσακαλώτου - Σόιμπλε χθες να έγινε «σε εποικοδομητικό κλίμα», όπως διέρρευσαν την συνέχεια και οι δύο πλευρές, ωστόσο ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών προσέκρουσε στις πάγιες θέσεις του Βερολίνου: να εφαρμοστούν όλα όσα έχουν συμφωνηθεί.

Η τήρηση της συμφωνίας του καλοκαιριού περιλαμβάνει δύο μεγάλα αγκάθια: την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και την δημιουργία του ταμείου Αποκρατικοποιήσεων θέμα για το οποίο ο Σόιμπλε σε κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνει ότι υπάρχει καθυστέρηση. Καθώς μάλιστα τα δύο αυτά θέματα ήταν οι εγγυήσεις προς το γερμανικό κοινοβούλιο το καλοκαίρι για να ψηφίσει το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα βοήθειας, θεωρείται αδύνατο να το παρακάμψει η ελληνική κυβέρνηση.

Η συνάντηση πάντως, με την οποία έκλεισε η περιοδεία του κ. Τσακαλώτου σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, στο γερμανικό υπουργείο Οικονομιών διήρκεσε 70 λεπτά και στο τέλος δεν έγιναν δηλώσεις. Κατά την διάρκειά της μάλιστα στο κτήριο του υπουργείου μπήκε και ο υπεύθυνος του ΔΝΤ για την Ευρώπη Πολ Τόμσεν. Τόσο όμως από την ελληνική πλευρά όσο και από την εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου που ρωτήθηκε στην συνέχεια, ελέχθη ότι ο κ. Τόμσεν δεν συμμετείχε στην συνάντηση. Ο γνωστός από το παρελθόν στους Έλληνες "για τις ανθελληνικές του θέσεις", όπως έλεγαν ακόμη και τα στελέχη της κυβέρνησης Σαμαρά που διαπραγματεύονταν μαζί του είχε κληθεί από τον Σόιμπλε για να έχει σφαιρική ενημέρωση για την πορεία του ελληνικού προγράμματος, πριν από το σημερινό Eurogroup. Στην σημερινή συνεδρίαση του οργάνου μάλιστα το ΔΝΤ θα το εκπροσωπήσει ο κ. Τόμσεν.

Με την περιοδεία του στις έξι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αναζήτησε συμμαχίες σε ό,τι αφορά τη συζήτηση για το χρέος. Επιπλέον, στο πλαίσιο της αξιολόγησης που πρόκειται να ξεκινήσει την ερχόμενη Δευτέρα, εξετάζει το περιθώριο ελιγμών κυρίως σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό και τα δημοσιονομικά.

Στην συνάντηση τώρα με τον κ. Σόιμπλε σύμφωνα με την διαρροή που έκανε μετά το υπουργείο Οικονομικών και την ενημέρωση της γερμανικής πλευράς εξετάστηκε η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος και η πορεία των μεταρρυθμίσεων, ενόψει και της επικείμενης αξιολόγησης. Μεταξύ των ζητημάτων που τέθηκαν ήταν το ασφαλιστικό, αλλά και το προσφυγικό και οι δημοσιονομικές συνέπειές του για την Ελλάδα.

Από την ελληνική πλευρά εκφράστηκε η επιθυμία οι διαδικασίες να προχωρήσουν γρήγορα, προκειμένου η χώρα να εξέλθει το ταχύτερο δυνατό από τον φαύλο κύκλο και να αλλάξει το κλίμα στην οικονομία και στην κοινωνία, σημείο στο οποίο η γερμανική αντιπροσωπεία ανταποκρίθηκε θετικά. Κατανόηση επέδειξε η γερμανική πλευρά και σε ό,τι αφορά την δημοσιονομική επιβάρυνση της Ελλάδας από την προσφυγική κρίση, την οποία η Τράπεζα της Ελλάδος υπολογίζει ήδη στα 600 εκατομμύρια ευρώ για το 2015.

Φυσικά έγινε εκτεταμένη συζήτηση για το ασφαλιστικό και σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε Φριντερίκε Φον Τισενχάουζεν, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αποτελεί κομβικό στοιχείο της αξιολόγησης. Ο κ. Τσακαλώτος εξέθεσε τα ελληνικά επιχειρήματα, ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της πρότασης της κυβέρνησης, καθώς και το γεγονός ότι κάποιες συντάξεις δεν συντηρούν πλέον μόνο τον δικαιούχο, αλλά και άλλα μέλη της οικογένειάς του, λόγω της ανεργίας κλπ, ενώ επισημάνθηκε ότι καταβάλλεται προσπάθεια να εξευρεθούν λύσεις προκειμένου να μην μειωθούν οι συντάξεις - κύριες και επικουρικές.

Σε ό,τι αφορά την συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο γ' ελληνικό πρόγραμμα στήριξης, η εκπρόσωπος του κ. Σόιμπλε είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η γερμανική θέση παραμένει ίδια και παρέπεμψε στην σχετική απόφαση του Eurogroup του Αυγούστου. Κατά την συνάντηση των δύο υπουργών Οικονομικών κατέστη σαφές ότι τους επόμενους μήνες θα εξευρεθεί λύση και σε αυτό το θέμα.

Στην συνάντηση ετέθη το ζήτημα του ελληνικού Ταμείου για Αποκρατικοποιήσεις στο οποίο επιμένει η Γερμανία και για το οποίο καταλογίζει στην ελληνική κυβέρνηση ολιγωρία. Η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε την εξέλιξη στο θέμα και ανέλυσε τις ελληνικές πρωτοβουλίες προκειμένου να διευθετηθούν τα περίπλοκα νομικά ζητήματα, αλλά και να διασφαλισθεί ο δημόσιος πλούτος της χώρας. Ούτε όμως και για την συμμετοχή του ΔΝΤ υπήρξε καμία αλλαγή στην γερμανική στάση όπως κατέστησε σαφές η κα Τισενχάουζεν: «Στη γερμανική θέση για την συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων δεν έχει αλλάξει κάτι. Άλλωστε αυτό έχει συμφωνηθεί έτσι, στην δήλωση του Eurogroup του Αυγούστου και σε συσκέψεις του ΕΜΣ και οι Έλληνες εκπρόσωποι επιβεβαίωσαν αυτή την θέση τον τελευταίο καιρό».

Η συνάντηση Τσακαλώτου - Σόιμπλε έγινε μία ημέρα πριν από την συνεδρίαση του Eurogroup και στον απόηχο διαρροών από τις Βρυξέλλες και μετά το μήνυμα Λιου. Είχε δε προηγηθεί και η συνάντηση με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ ο οποίος ακολούθως διευκρίνισε ότι «οι "μήνες" στους οποίους είχε αναφέρει σε προηγούμενη δήλωσή του ότι χρειάζονται για την πρώτη αξιολόγηση, αφορούσαν και το χρέος μαζί».
Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες

Τα δικά του μηνύματα έστειλε και ο Αμερικανός υπουργός Τζακ Λιου κατά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο: ότι το ΔΝΤ πρέπει να παραμείνει στο σκηνικό του ελληνικού προγράμματος, ότι το χρέος πρέπει να καταστεί βιώσιμο και ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν.

Εν τω μεταξύ «φιλόδοξο» χαρακτήρισε χθες το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, ανώτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης, εξηγώντας ότι πρέπει πολλά να γίνουν και θα πάρουν πολύ χρόνο. Ακόμη ότι αποτελεί μεν "μεγάλο βήμα μπροστά η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, αλλά λείπουν συγκεκριμένα στοιχεία και ποσοτικοποιήσεις. Και επιπλέον αυτού ίσως απαιτηθούν κάποια περαιτέρω μέτρα". Εκτίμησε δε ότι οι διαβουλεύσεις θα είναι μακρές και δεν θα έχουν ολοκληρωθεί ούτε μέχρι το επόμενο Eurogroup της 11/2.

Για τη ρύθμιση δε του ελληνικού δημόσιου χρέους, ο ίδιος αξιωματούχος έκανε σαφές ότι για να υπάρξει αξιόπιστη εκτίμηση του μεγέθους του ελληνικού χρέους θα πρέπει πρώτα όχι μόνο να έχουν επιλυθεί ζητήματα όπως το ασφαλιστικό αλλά και να κλειδώσει η αναμόρφωση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.

Όσον αφορά στο σημερινό Eurogroup, ο κ. Ντάισελμπλουμ έθεσε ως προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης «να εφαρμοστούν κατ' ελάχιστον οι πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στα πεδία του συνταξιοδοτικού και του ασφαλιστικού».

Μάλιστα έκανε σαφές ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα υπάρξει εκταμίευση των δόσεων αλλά αυτή «ως συνήθως, θα πρέπει να συνδέεται με τις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν προηγουμένως», προαναγγέλλοντας έτσι και νέες δέσμες από προαπαιτούμενα.

Η κυβέρνηση θέλει με κάθε τρόπο να αποφύγει νέα μέτρα 0,5% του ΑΕΠ το 2016 και επικαλείται σαν επιχείρημα νέα στοιχεία που δείχνουν αύξηση των εσόδων, είναι όμως αμφίβολο αν θα γίνει δεκτό από τους εταίρους. Επίσης θέλει να αποφύγει την λήψη επιπλέον μέτρων 1% του ΑΕΠ για το 2017-2018 αλλά και να βρει λιγότερο επώδυνες λύσεις κατά την θέσπιση παρεμβάσεων 1% του ΑΕΠ που εκκρεμούν με βάση τον προϋπολογισμό του 2016.