Tελικά, ποιοι χτυπάνε τα νταούλια και ποιοι χορεύουν;

Παραμονές της λήξης του τρίτου μνημονίου, ο επικεφαλής του SSM Κλάους Ρέγκλινγκ είχε διατυπώσει την άποψη ότι όσο η χώρα ήταν προστατευμένη από το πρόγραμμα είχε τη δυνατότητα να διαπραγματεύεται με τους θεσμούς για διάφορα θέματα και στο τέλος να βρίσκεται μια λύση ακόμα και με πολιτικούς όρους, χωρίς αυτή να έχει επίπτωση στην εικόνα της. Εφεξής όμως, η Ελλάδα θα έχει απέναντί της τις

Προφανώς στην κυβέρνηση είχαν και έχουν άλλη άποψη επ’ αυτού και επαίρονται μέχρι σήμερα για την καθαρή έξοδο από τα μνημόνια που πέτυχαν, ενώ για τις αγορές ενδέχεται να θυμήθηκαν το παλιό τους σύνθημα που θα χτυπούσαν τα νταούλια και αυτές θα χόρευαν καρσιλαμά!

Να όμως που την εβδομάδα που πέρασε είδαμε ότι αντιστράφηκαν οι ρόλοι με τους χορευτές και τους νταουλτζήδες!

Αυτές οι απρόσωπες αγορές δεν άργησαν να βρουν τα τρωτά σημεία της ελληνικής οικονομίας και επιτέθηκαν στις μετοχές των τραπεζών προκαλώντας σεισμό στο κυβερνητικό επιτελείο και στέλνοντας ένα μήνυμα πολλαπλών αναγνώσεων για το πόσο εύθραυστη είναι η ελληνική οικονομία και πόσες παγίδες κρύβει η αθωράκιστη «καθαρή έξοδος».

Το πρώτο αρνητικό σήμα ήρθε πριν από δέκα μέρες από τη Moody’s, η οποία δεν μας αναβάθμισε όπως περίμενε η κυβέρνηση. Εξωδίκως διαμηνύθηκε ότι δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί επί το θετικότερο μια οικονομία και να χαρακτηριστεί αξιόχρεη, όταν υπάρχουν ακόμα έλεγχοι κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση θέλοντας προφανώς να δείξει καλή εικόνα στις αγορές και ότι δεν έχει να φοβηθεί πλέον τίποτε αποφάσισε την πλήρη απελευθέρωση των capital controls στο εσωτερικό, ελπίζοντας με αυτό τον τρόπο να μεταπείσει τη Moody’s ώστε σε επόμενο στάδιο να μας αναβαθμίσει και να αποκλιμακωθούν έτσι τα spreads των ομολόγων. Η απόφαση αυτή χαρακτηρίστηκε από πολλούς άκαιρη και σπασμωδική και ήδη δημιουργεί πονοκεφάλους στις τράπεζες, μετά και το μίνι κραχ που είδαμε στους τίτλους των τραπεζικών μετοχών την περασμένη εβδομάδα.

Γιατί όμως τα funds επιτέθηκαν στις τραπεζικές μετοχές; Δεν είναι ακριβή τα στοιχεία για τα θεμελιώδη τους μεγέθη όπως αυτά διατυπώθηκαν μόλις πριν από μερικούς μήνες στα stress tests; Προφανώς και είναι. Οσο όμως η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να βγει στις αγορές γιατί οι όροι είναι ασύμφοροι, άλλο τόσο δύσκολο είναι να βρουν φθηνό χρήμα οι ελληνικές τράπεζες αλλά και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Συγκοινωνούντα δοχεία. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών βρίσκονται κοκκινισμένα τα μισά από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει και η αναδιάρθρωση με πλειστηριασμούς και πωλήσεις γίνεται με αργό ρυθμό, δημιουργεί νέα δεδομένα στην επάρκεια των κεφαλαίων τους και είναι κάτι που μάλλον οι ιδεοληπτικοί της κυβέρνησης δεν είχαν λάβει υπόψη τους μπροστά στην ανάγκη να παρουσιάσουν το δικό τους success story.

Μπορεί τελικά αυτή η μίνι κρίση στο Χρηματιστήριο να πέρασε προς ώρας χωρίς βαριές συνέπειες, αλλά δεν αποκλείεται να ξαναδούμε παρόμοια φαινόμενα το επόμενο διάστημα.

Το συμπέρασμα όμως που προκύπτει αβίαστα είναι ότι η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζεται στο εξωτερικό με επιφυλακτικότητα και αμφιβολίες, καθώς πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι τα επιχειρούμενα πισωγυρίσματα στις δεσμεύσεις της χώρας δεν θα είναι χωρίς κόστος. Ολη αυτή η υποσχεσιολογία για μη περικοπή συντάξεων, μη μείωση του αφορολόγητου, αυξήσεις μισθών, προσλήψεις κ.λπ. παρακολουθούνται από τους υποψήφιους νέους δανειστές της χώρας και οι αντιδράσεις τους θα αποτυπώνονται άμεσα στη δευτερογενή αγορά ομολόγων.

Μπορεί βέβαια για δύο-δυόμισι χρόνια η χώρα να μη χρειαστεί να δανειστεί για να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της, αν το προσφερόμενο χρήμα είναι ακριβό, και να χρησιμοποιήσει το μαξιλάρι ασφαλείας των 25 δισ. που έχει δημιουργηθεί με το αίμα των Ελλήνων φορολογουμένων. Αυτό όμως δεν είναι λύση γιατί με το που θα μπει χέρι σε αυτό τον κουμπαρά, θα σταλεί μήνυμα αδυναμίας της χώρας, οπότε σε αυτή την περίπτωση οι αγορές θα είναι ανελέητες με όλες τις αξίες ελληνικής προέλευσης. Και αυτό καλύτερα να μην το ξαναδούμε.