Bloomberg: Γιατί η Ελλάδα φοβίζει, ξανά, τους επενδυτές

Η Ελλάδα για μία ακόμη φορά βρίσκεται στριμωγμένη μεταξύ των συμφερόντων των δανειστών της και των αναγκών των πολιτών τους. Στα πλαίσια της δανειακής σύμβασης του 2015, η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει «σφιχτούς» δημοσιονομικούς στόχους προκειμένου να συνεχίσει να δέχεται χρηματοδότηση αλλά και να διατηρήσει «ενεργό» στο πρόγραμμα και το ΔΝΤ.

Το ΔΝΤ

εκτιμά ότι η χώρα δεν θα κατορθώσει να επιτύχει αυτούς τους στόχους, γεγονός που δημιουργεί ένα ακόμη ερωτηματικό για το μέλλον της Ελλάδας, το μέλλον της Ευρωζώνης αλλά και του ευρώ.

Το πρακτορείο Bloomberg προσπαθεί με 10 ερωτήσεις-απαντήσεις να εξηγήσει γιατί το ελληνικό... δράμα έχει επιστρέψει στο προσκήνιο και φυσικά στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου.

1. Γιατί γίνεται όλη αυτή η «φασαρία»;

Όπως συμβαίνει εδώ και πολύ καιρό, το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές με λογικά επιτόκια και στηρίζεται σε δανεισμό από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ για να πληρώσει τις υποχρεώσεις του. Αυτά, όμως, τα δάνεια προσφέρονται με σκληρούς όρους, με κυβέρνηση και πιστωτές να μαλώνουν εάν τελικώς η Ελλάδα εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της. Για τους επενδυτές έχει, εκ νέου, σημάνει «κόκκινος συναγερμός» και συνεχώς χάνονται ημερομηνίες-κλειδιά προκειμένου να υπάρξει συμφωνία.

2. Γιατί η Ελλάδα έλαβε ένα τόσο μεγάλο πακέτο στήριξης;

Η χώρα έλαβε το ποσό των 86 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2015, όντας το τρίτο κατά σειρά πακέτο στήριξης. Αυτό συνέβη μετά από μία περίοδο έντονων προβλημάτων, ενώ ένας «απλός θεατής» θα πίστευε ότι όλα έχουν λυθεί. Όμως τα χρήματα δεν δόθηκαν άμεσα. Στο παρασκήνιο κυβέρνηση και πιστωτές βρίσκονται σε συνεχείς διαπραγματεύσεις αναφορικά με τη συμμόρφωση της χώρας σε όλα όσα έχει δεσμευθεί. Αυτή τη στιγμή δύο είναι τα αγκάθια: η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2017 και το ΔΝΤ θα πρέπει να επανέλθει ως ουσιαστικός χρηματοδότης στο πρόγραμμα.

3. Συμφώνησε η Ελλάδα με τους όρους της δανειακής σύμβασης;

Όντως, αλλά δεν συμφωνεί το ΔΝΤ. Τα στελέχη του Ταμείου έχουν δηλώσει δημοσίως ότι η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να έχει συμφωνήσει με τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, καθώς η λιτότητα που πρέπει να εφαρμόσει για να τον πετύχει θα διαλύσει την οικονομία. Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους δανειστές της Ελλάδας, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η χώρα δεν μπορεί να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 1,5%, εκτός εάν μειώσει συντάξεις και αυξήσει την φορολογική βάση. Η Ελλάδα δεν είχε τη δυνατότητα να αρνηθεί τους όρους που της τέθηκαν, διαφορετικά θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διαφωνούν με την πρόταση του ΔΝΤ για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

4. Γιατί κάποιοι αναμένουν αποχώρηση του ΔΝΤ;

Το βασικό θέμα είναι εάν τελικά το ΔΝΤ εισέλθει -ουσιαστικά- στο πρόγραμμα. Από τεχνικής πλευράς το ΔΝΤ θα δώσει στην Ελλάδα επιπλέον χρήματα από αυτά που της έχουν δώσει οι Ευρωπαίοι. Η χώρα είχε δύο δανειακές συμβάσεις με το ΔΝΤ, μία το 2010 και μία ακόμη το 2012, με τη δεύτερη να ολοκληρώνεται το 2016. Το Ταμείο δεν συμμετείχε στο τρίτο ελληνικό μνημόνιο και δεν έχει δανείσει τίποτε στην Ελλάδα τα τελευταία 2,5 χρόνια.

5. Τι υποστηρίζει η ελληνική κυβέρνηση ότι μπορεί να κάνει και τι ότι δεν μπορεί;

Η τελευταία αξιολόγηση είχε ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2016, με την Ελλάδα να αποδέχεται τον επονομαζόμενο «δημοσιονομικό κόφτη», μέσω του οποίου θα υπάρξει αυτόματη μείωση των κρατικών δαπανών, προκειμένου η χώρα να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους στους οποίους έχει συμφωνήσει. Η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει αυτόν τον μηχανισμό αλλά δεν επιθυμεί να συγκεκριμενοποιήσει τα μέτρα που θα λάβει και κυρίως τη μείωση των συντάξεων. Επίσης είναι αντίθετη στη μείωση του αφορολόγητου (κάτι που ζητά το ΔΝΤ), καθώς υποστηρίζει ότι μία τέτοια κίνηση θα έπληττε τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού.

6. Έχει, όμως, βελτιωθεί η ελληνική οικονομία;

Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου η χώρα έχει ξεπεράσει τους στόχους τόσο για την ανάπτυξη όσο και για το πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτός είναι και ένας λόγος για τον οποίο τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και οι Ευρωπαίοι δεν κατανοούν γιατί το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι η χώρα δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους οι οποίοι έχουν τεθεί για το 2018. Όμως το ΔΝΤ θεωρεί ότι η τρέχουσα πορεία της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμη, λόγω της ύπαρξης μίας περιορισμένης φορολογικής βάσης και του υψηλού κόστους χρηματοδότησης των συντάξεων. Μάλιστα το ΔΝΤ επιθυμεί η Ελλάδα να εφαρμόσει τα νέα μέτρα που αυτό προτείνει ακόμη και εάν υπάρξει συμφωνία για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%.

7. Ποια είναι η άποψη των αγορών;

Σαφώς η όλη κατάσταση δεν τους αρέσει. Αν και τα πράγματα δεν είναι τόσο δύσκολα όσο ήταν το 2009 ή το 2015, τα ομόλογα συνεχίζουν να υποχωρούν. Η απόδοση στο 5ετές ομόλογο – το οποίο εκδόθηκε και μάλιστα πανηγυρικά τον Απρίλιο του 2014 – ξεπέρασε το 10%. Σημειώνεται ότι το 2014 βρίσκονταν στο 4%, ενώ το 2015 είχε φθάσει έως και 37%!

8. Γιατί η συμφωνία θα πρέπει να κλείσει πριν από τα τέλη Φεβρουαρίου;

Ο Φεβρουάριος δεν αποτελεί ένα σκληρό deadline, αλλά μπορεί να υπάρξει πρόοδος στο σημερινό Eurogroup. Μετά η Ευρώπη εισέρχεται σε ένα δύσκολο εκλογικό κύκλο, με εκλογές στην Ολλανδία τον Μάρτιο. Η παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα δεν βρίσκεται και πολλούς οπαδούς μεταξύ των Ευρωπαίων ψηφοφόρων. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία τον Φεβρουάριο, αργότερα θα είναι ακόμη πιο δύσκολο.

9. Πώς εμπλέκεται η εσωτερική πολιτική ζωή της Γερμανίας με όλα αυτά;

Στη Γερμανία πραγματοποιούνται εκλογές τον Σεπτέμβριο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, υποστηρίζει ότι χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ το ελληνικό πρόγραμμα θα αποτύχει. Ταυτόχρονα, όμως, δεν συμφωνεί με αυτά που ζητά το ΔΝΤ. Το να υπαναχωρήσει σε μία από τις δύο θέσεις του θα του στοιχίσει και πολιτικά.

10. Έχουμε επιστροφή στο 2015, όταν η Ελλάδα παραλίγο να χρεοκοπήσει;

Όχι ακόμη. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος άμεσης χρεοκοπίας καθώς η Ελλάδα διαθέτει χρήματα για να καλύψει τις υποχρεώσεις της. Αλλά χωρίς λήψη της νέας δόσης, τα ταμεία θα αδειάσουν. Βάσει του προγραμματισμού αποπληρωμών των υποχρεώσεων της χώρας, ο κρίσιμος μήνας είναι ο Ιούλιος, δηλαδή μόλις δύο μήνες πριν από τις γερμανικές εκλογές...